خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- محمد علی مهدوی‌راد، دبیر علمی سی‌و سومین جایزه کتاب سال: اسلام دین کتاب، قلم و خوانشِ از سرِ تأمل و دریافت درست (= قرائت) و دانش است. آموزه‌های قرآنی و نبوی با تأکید بر نوشتن و ثبت و ضبط دانش و برکشیدن جایگاه عالمان و کوشندگان در جهت جاودانه‌سازی برآیند فرزانگي و دانشوری از طریق کتابت و نگارش، ضرورت کتابت و گسترش میراث مکتوب را در حیات فکری و اندیشگی مؤمنان چونان روش و ارزشی والا رقم زد و بدین‌سان از همان روزگاران سدۀ نخست میراث مکتوب در حوزه‌های گونه‌گون تفکر اسلامی شکل گرفت.

برگزاری کتاب سال که اینک در آستانۀ برگزاری سی و سومین سال آن هستیم تاکیدی است بر شیوۀ شایسته و روش راستین پیشینیان برگرفته از آموزه‌های ثقلین؛ در این رخداد بسیار سترگ فرهنگی، نتیجه تلاش‌ها، کشش‌ها و کوشش‌هایِ عالمان فرهیختگان محققان، مترجمان و مصححان رصد و بازکاوی می‌شود. تا برترین‌ها فراز آیند و آنچه شایسته تکریم و تقدیر است بازشناخته شود.

در این دوره نیز چونان دوره‌های پیشین آثار نگاشته شده در ابعاد گسترده تمدن اسلامی که در فراخنای میدان دانش و پژوهش به سال 1393 مجال نشر یافته است، به فحص و بحث نهاده شد، و برآیند کوشش‌هایی عالمان بدون هیچ‌گونه زاویه دید ويژه‌‌ای بررسی گردید و نتیجه آنچه از پس یکسال تلاش عزیزان در دبیرخانه جایزه کتاب سال و ده‌ها تن محقق،‌ نویسنده، متفکر، منتقد و مترجم در بخش داوری فراهم آمده این است که درمی‌نگرید.

آنچه از میراث مکتوب در کتاب سال فراهم می‌آید و به بحث و نقد و بررسی نهاده می‌شود و نیز در جشنواره‌های دیگری که برآیند بيان و بنان‌ عالمان را به ارزیابی گرفته می‌شود. در کنار فوائد و نتایج بسیار می‌تواند چندی و چونی پژوهش در ابعاد تمدن اسلامی را از نظر عمق، گستره، نوآمدی، کارآمدی، فخامت آثار و جزالت بیان و ... نشان دهد. نتایج به دست آمده از آنچه در سال 93 مجال نشر یافته است به لحاظ کمیت مشکلی ندارد، کاستی را نشان نمی‌دهد که بماند بَل نشانگر اندکی افزونی نیز هست. اما به‌لحاظ کیفیت، عمق، زاویه دید نو، تألیف محققانه و نگاشته‌های ژرفنگرانه تأمل برانگیز است. در میدان‌هایی از پژوهش اثر برگزیده دیده نشد و در وادی‌های گونه‌گونه همچنان ترجمه و گاه نه چند استوار جلوه بیشتری دارد. در حوزه تحقیق نصوص نیز گو این‌که کار بازخوانی شده و تصحیح و تحقیق شده کم نیست، اما آن‌همه نیز از جایگاه بلندی برخوردار نیست، عالمان، معلمان، پیشروان تحقیق و متولیان پژوهش به‌ویژه دولت باید چاره‌اندیشی کنند. این نتیجه در جشنواره‌های دیگر نیز کمابیش چنین است، و این‌همه باید دغدغه‌های متولیان دانش، فرهنگ و کتاب و کتابت را افزون کند و همگان را به چاره‌اندیشی وادارد. نقد و بررسی چرایی این واقعِ صادقِ نگران‌کننده و شناسایی آسیب‌‌هايش نباید چندان دشوار باشد عزمی راسخ باید و همتی بلند، که امیدواریم رقم بخورد.