خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ـ سعیده محبی: «اربعین در فرهنگ شیعه» کتابی است به قلم حجت‌الاسلام سید محمدمحسن حسینی طهرانی که طی آن از بطلان و عدم امضای مجالس اربعین توسط شارع مقدس سخن گفته و آن را تنها و تنها برای حضرت سیدالشهداء (ع) جایز دانسته و سعی کرده است با استفاده از منابع تاریخی و روایی و تمسک به سنت و سیره اولیای دین، موضوع «اربعین» را ازجوانب مختلف در فرهنگ شیعه مورد بررسی قرار دهد.
سید محمدمحسن حسینی طهرانی در ابتدای این کتاب و در مقدمه با اشاره به این که هر مکتبی در محتوا و هویت خویش ترکیبی است از اصول و مبانی علمی و عملی و نمادهایی که از آن به شعائر و مظاهر متمایز و مشخصه آن مکتب تعبیر می‌شود، به تبیین و بررسی مفهوم «شعار» به نقل از فرهنگ «لسان العرب» و تفسیر این لغت در لغت‌نامه دهخدا پرداخته و متذکر شده است که یکی از شعارها و شاخصه‌های مکتب شیعه در مقایسه با مذهب اهل سنت و جماعت، مسئله شهادت و قیام حضرت سیدالشهداء (ع) است؛ شهادت فرزند رسول خدا به دست پست‌ترین و رذل‌ترین خلیفه امت اسلام که خود را جانشین رسول خدا جا زده است و با کمال وقاحت و بی‌شرمی به این جنایت افتخار و مباهات می‌کند؛ خلیفه‌ای که برخی او را در زمره خلفای الهی و امرای واجب‌الطاعه و اولی‌الامر به حساب می‌آوردند. این فاجعه را تمام مورخان از موافق و مخالف، حتی از سایر ادیان و ملل زشت‌ترین و سیاه‌ترین برگ تاریخ حیات بشر ذکر می‌کنند تا جایی که بسیاری از علمای اهل سنت به طور کلی اصل این فاجعه را انکار کرده یا انتساب آن را به خلیفه مسلمین مورد نقض و مناقشه قرارداده‌اند.
اختصاص مجلس اربعین به سیدالشهداء (ع)
نویسنده کتاب «اربعین درفرهنگ شیعه» ضمن اشاره به رسم غلط برگزاری مجالس هفتم و چهلم و سال برای متوفا، برپایی مجلس اربعین را از اختصاصات سیدالشهداء (ع) دانسته و اشاره کرده است: اربعین سیدالشهداء (ع) سند حقانیت و مظلومیت او را در عرصه کشمکش حق و باطل نمودار می‌سازد. تشکیل مجالس و محافل سالیانه برای اولیای دین گرچه از اهم امور و لازم‌ترین مهمات است، ولی برای هیچ کدام از آنها مسئله اربعین وجود ندارد و این سنت و شعار در مکتب تشیع تنها و تنها برای حضرت سیدالشهداء (ع) وضع و جعل گردیده است.
سید محمدمحسن حسینی طهرانی در فصل سوم این کتاب با عنوان «اختصاص اربعین به سیدالشهداء (ع) شعار شیعه است» متذکر شده است که مسئله اربعین حضرت اباعبدالله الحسین (ع) از شعایر شیعه است که درهیچ مکتب و ملتی نظیر و مشابهی برای آن نمی‌توان یافت. زیارت مخصوصه آن حضرت در روز اربعین شعار مخصوص شیعه است و برای هیچ فردی از سایر معصومین (ع) حتی رسول اکرم (ص) این مسئله وجود ندارد و زیارت حضرت سیدالشهداء (ع) در روز اربعین و اقامه مجلس عزا برای آن حضرت فقط و فقط اختصاص به ایشان دارد.
مؤلف کتاب در ادامه با اشاره به حدیث معروف امام حسن عسکری (ع) درباره نشانه‌های مؤمن یادآور می‌شود که زیارت حضرت سیدالشهداء در روز اربعین بنا به فرموده امام حسن عسکری (ع) شعار و علامت شیعه است. سپس می‌افزاید: اما متأسفانه امروزه مسئله اربعین از دایره شعار شیعه و ویژگی‌های آن پا فراتر نهاده و به سایر افراد از هر طبقه و هر مرتبه سرایت کرده است و به عنوان یک سنت و روش تخلف‌ناپذیر و عادت حتمیه در بین شیعه در آمده و خصوصیت این موضوع و انتسابش به حضرت سیدالشهداء (ع) طبعاً از میان رفته است.
سید محمدمحسن حسینی طهرانی در این کتاب به طرح شبهه‌ای و پاسخ به آن در خصوص برپایی مجالس اربعین توسط مردم برای اموات پرداخته و گفته است: شاید گفته شود که انعقاد مجالس اربعین برای اموات به جهت مغفرت و رحمت، خود سنتی است پسندیده و هیچ‌گاه مقصود و منظور از این مجالس خدای نکرده معارضه و مقابله با اربعین سیدالشهداء (ع) نیست. بنابراین چه ایرادی دارد که به عنوان طلب مغفرت و اهدای ثواب به روح متوفا، بازماندگانش به چنین امری مبادرت ورزند؟ و چون از طرف شارع مقدس منعی بر چنین مجالسی نرسیده است، بنابراین حکم اولی بر جواز و عدم منع نیست، چنانچه در همه مواردی که بالخصوص ردع و منعی از ناحیه شرع نرسیده باشد و با اصول کلیه و قواعد عامه مذهب منافاتی نداشته باشد، مقتضی قاعده عدم حظر و اباحه ظاهریه است.
سپس پاسخ این شبهه را چنین می‌دهد: مقتضای احتیاط در حضوص این مسئله و نیز در موضوعات و مسائل مشابه آن خلاف حکم اباحه و جواز است و این مسئله با آن چه در تقریر شبهه بیان گردید، متفاوت است.
نویسنده در پایان کتاب با کنار هم نهادن دلایل روایی و ادله دیگر، به این نتیجه می‌رسد که می‌توان به ضرس قاطع ادعا کرد، تشکیل مجلس اربعین برای فوت‌شدگان مورد رضایت حضرات معصومین (ع) نبوده است و نظر آنها بر انحصار اربعین برای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است.
کتاب «اربعین در فرهنگ شیعه» تألیف سید محمدمحسن حسینی طهرانی از سوي انتشارات مکتب وحي و عرش اندیشه از سال 1384 تاکنون به چاپ‌های متعدد رسیده است.
شنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۳ - ۰۸:۵۹
نظر شما