سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امیررضا اصنافی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی: کتابخانه‌ها همواره در موقعیت‌های بحرانی به داد مردم جامعه رسیده‌اند. در بحران‌های طبیعی مثل سیل، زلزله، جنگ و نظایر آن‌ها کتابخانه مأمنی برای مردم بوده‌اند. اکنون وقت آن است که در این شرایط بحرانی و جنگی، کتابخانه‌ها و کتابداران و متخصصان علم اطلاعات به میدان بیایند و به یاری جامعه بشتابند. آنچه که می‌تواند کارساز باشد و اندکی از چالش‌های روحی و فکری جامعه بکاهد، تنها مشاوران و روانشناسان نیستند، کتابداران نیز می‌توانند پناهی دیگر برای مردم باشند.
در حقیقت، در اینجا نقش کتابداری اجتماعی برجسته می‌شود و در یک بستر عملیاتی و نه صرفاً نظری و شیک، خود را نشان می‌دهد. باید بیان داشت که مفهوم کتابداری اجتماعی به رویکردی در کتابداری و فعالیت‌های کتابخانه‌ها اشاره دارد که بر نقش کتابخانه‌ها در تقویت مشارکت و تعاملات اجتماعی تأکید می‌کند.
در این رویکرد، فعالیت‌ها و مباحثی مانند شناسایی دقیق‌تر و میدانی نیازهای اطلاعاتی مردم جامعه، برگزاری جلسات گفت‌وگو، آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی و رسانهای، جمع‌خوانی و بلندخوانی کتاب، معرفی کتاب‌های مناسب برای آرامش فکری و توانایی تمرکز کردن برای اتخاذ تصمیمات مناسب، ایجاد فضای نشاط و بازی برای کودکان ازجمله فعالیت‌هایی است که می توان با رویکرد کتابداری اجتماعی در کتابخانه‌ها اجرا کرد.
در حقیقت با ایجاد یک مرکز برای اشتراکات فرهنگی و اجتماعی، زمینه را برای همدلی، اتحاد و یکپارچگی در بین جامعه و در برابر نیروهای متخاصم، فراهم سازد. در حقیقت، در اینجا کتابخانه‌های عمومی می‌توانند فضایی امن را برای جامعه ایجاد کنند، به مشاوره آن‌ها بپردازند و نقش خود را به عنوان یک نهاد اجتماعی پویا برای ایجاد یک جامعه قوی و پایدارتر ایفا نمایند.
حتی در شرایطی که دسترسی فیزیکی به کتابخانه‌ها محدود شده باشد، از طریق فضای پیام رسانهای داخلی، می‌توان به نشر اطلاعات آگاهی‌بخش، آرامش‌بخش، مهارت‌های آموزشی، پخش انیمیشن برای کودکان، معرفی کتاب‌های تعاملی و جذاب، برگزاری مسابقات کتابخوانی، قصه‌گویی و نظایر آن‌ها پرداخت. این موارد، در صورتی که با یک برنامه منسجم و دقیق تنظیم شود می‌تواند نقش اساسی در همدلی مردم جامعه داشته باشد و آن‌ها را با انگیزه بیشتر برای مبارزه با خصم و آمادگی دربرابر تهاجم بیگانگان متحد خواهد کرد. کتابداران در این روزها نباید نقش خود را دستکم بگیرند و با تأکید بر نقش نهادی و اجتماعی خود به یکپارچگی در جامعه کمک کنند.
نظر شما