به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نوشتار حاضر نگاهی نقادانه به کتاب «پرواز روح» اثر سیدحسن ابطحی دارد. 

مولف اثر با استناد به قرآن کریم، روایات اهل‌بیت(ع) و استفاده از براهین عقلی برخی از اشکالات کتاب «پرواز روح» را با بیان مبانی عرفان اسلامی مطرح می‌کند. او در این نقد به تبیین آرای مکتب عرفان و توحید در سیر تکامل بشر نظر دارد.

سرالفتوح در دو فصل تدوین شده است. مولف در نخستین فصل کتاب اشکالات وارد بر محورهای اساسی کتاب پرواز روح را در سه بخش با عناوین «در بیان عدم لزوم استاد کامل و نقد این نظریه»، «در انتقاد از فلسفه و نقد این نظریه» و «نهایت سیر انسان را در شناخت حضرت ولی عصر دانستن و نقد آن» بررسی می‌کند.

«نقد و ایرادهای مرحوم علامه طهرانی بر کتاب «پرواز روح» عنوان فصل بعدی این اثر را به خود اختصاص می‌دهد. موضوعاتی مانند دینی که ولایت اهل‌بیت(ع) در او نباشد پشیزی نمی‌ارزد، بزرگانی از اهل عرفان که خود از اجله فقها و علما بوده‌اند، تفسیر و تبیین حقیقت توحید، علت قطع ارتباط اولیای الهی با افراد غیرکامل، نگرش مرحوم علامه طهرانی در کیفیت علم الهی و پیامبر اکرم و اوصیای ایشان از جمله عناوین این بخش به‌شمار می‌آیند.

«سر الفتوح» مقاله‌ای بود که آیت‌الله حسینی‌طهرانی حدود 30 سال قبل (1403 قمری) آن را تالیف کرد، اما این مقاله تا زمان ارتحال وی به چاپ نرسید. از این رو بسیاری از مباحث آن نیازمند بسط و گسترش، تبیین و توضیح بیشتری بودند، لذا فرزند ایشان آیت‌الله سیدمحمّدمحسن حسینی‌طهرانی تعلیقاتی بر آن افزود.

از نکات جالب توجه این اثر ویرایش آن توسط فرزند مولف کتاب است که به دلیل قرابت ذهنی با آرای آیت‌الله حسینی‌طهرانی امانت‌داری مطالب تا حد زیادی پس از گذشت سه دهه حفظ شده است.

این اثر به ظاهر کم‌حجم با قلمی تخصصی برای مخاطبان خاص نوشته شده با وجود این ذکر منابع متعدد و پانوشت‌های فراوان تحقیق بر این اثر را امکان‌پذیرتر می‌كند.

از دیگر نکات شایان توجه این اثر انتقادی، مشخص کردن بخش‌های مختلف نقدهایی است که بر کتاب «پرواز روح» دارد. این مطلب دیدگاه‌های منتقد را درباره بخش‌های متفاوت اثر نخستین به روشنی بیان می‌کند؛ هر چند برخی از واژه‌های دشوار، کلمات عربی و برخی واژگان غیرزنده در زبان کنونی از سرعت مطالعه این نوشتار می‌کاهند. 

آنچه مشخص است، آیت‌الله حسینی‌طهرانی به شکلی زیبا و با آگاهی و اشراف کامل بر مباحث و موضوعات دینی و معرفتی، کتاب «پرواز روح» را مورد نقد جدی قرار داده ‌است، حتی ظرایف این کتاب نیز از دیدگاه ایشان مخفی نمانده؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت ایشان با چنین نقدی حقیقت تشیع را زنده‌نگه‌داشته‌اند و کوشیده‌اند خرافت و مطالب غیرواقع را از حقیقت دین بزدایند. به عنوان نمونه در بخشی از این نوشتار(صفحه 149) در نقد قسمتی از کتاب «پرواز روح» چنین آمده است: «پرواز روح، صفحه 213: بدون تردید یکی از ضروریات مذهب تشیع و بلکه تمام ادیان، مساله رجعت است...
مرحوم علامه طهرانی: ضرورت رجعت از مختصات شیعه است؛ در سایر ادیان اگر هم بوده باشد، از ضروریات آن‌ها نیست.»

نویسنده کتاب افزون بر نقد محتوایی اثر یاد شده، به صورت کاملی مراتب سلوک معنوی و آسیب‌هایی را که در صورت نداشتن استاد برای سالک رخ می‌دهد به تصویر می‌کشد، نثر سنگین وی در کمال جذبه بیان، مخاطب غیرمتخصص را نیز به خواندن ادامه مطالب وا می‌دارد. وی با نقد فنی اثر در مواردی از مولف کتاب نشانی مطالب عنوان شده را می‌خواهد و سوال می‌کند که چنین توصیه دینی از کدام معصوم روایت شده است؟

لحن نگارنده اثر، مخاطب و محقق کنونی را نیز بر آن می‌دارد تا حتی در صورت تحت‌تاثیر قرار گرفتن یا برای اثرگذاری بیشتر بر عقاید دینی جامعه مخاطب نیز به هیچ‌وجه به خود اجازه خروج از دایره حقیقت را ندهد و به خرافات وارد شده دامن نزند. این نکته از آموزه‌های تامل‌برانگیز کتاب است که با وجود توصیه‌هایی بر اعمال دینی یا سفارش‌‌‌هایي برای دیندارتر شدن جامعه، فردی آگاه از دین با مطالعه دقیق کتاب به نقد سطر به سطر اثر می‌نشیند. این اقدام آیت‌الله حسینی‌طهرانی خود مکتبی کامل است که درس‌های آموختنی فراوانی دارد.

نخستین چاپ کتاب «سرّ الفتوح ناظر بر پرواز روح» را انتشارات مکتب وحی در سال جاری با شمارگان پنج‌هزار نسخه، در 182 صفحه به بهای پنج هزار تومان منتشر و روانه بازار کتاب کرده است.