به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در آذربایجان‌غربی، نشست بایاتی‌خوانی و معرفی فرهنگ و سنت‌های شب یلدا در منطقه با حضور نویسندگان، شاعران و هنرمندان بومی استان در بستر فضای مجازی برگزار شد.

در ابتدای برنامه زکیه لطفی، کارشناس امور فرهنگی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان و مجری برنامه گفت: آخرین دقیقه  آذرماه را ورق می‌زنیم و شمع‌های روشن زرد پاییز فوت می‌کنیم. شب آغاز زمستان است، چراغ خانه‌ها هنوز بیدارند و خانه‌نشینان گرد آتش گرم دوستی، نشسته‌اند و خاطرات دیروز را پلک ‌می‌زنند. آن طرف هندوانه‌ای که ضربات چاقو خون سرخش را جاری کرده و این طرف مادربزرگ که تسبیح فیروزه‌ای رنگش را بارها مرور می‌کند همه گرد هم آمده‌اند تا از روزهای خوب خدا سخن بگویند و به بهانه یلدا این طولانی‌ترین شب سال، فارغ از پیچ و خم‌های زندگی همدیگر را به شنیدن خاطرات خوب خویش میهمان کنند.

اتابک تیموری، شاعر و نویسنده بومی گفت: شب یلدا هم در این خطه از ایران زمین به «چیلله گجه سی» معروف است.  آئین‌ها و رسوم‌ شب یلدا در آذربایجان ریشه در باورهای قومی و منطقه‌ای مردم این استان دارد.

وی ادامه داد:  فرهنگ و سنت‌های منطقه آذربایجان به خوبی در اشعار شهریار به ویژه در منظومه «حیدربابا» نمایان است و این سنت‌ها در قالب شعر بیان شده است و شعر زیر را خواند:
قاری ننه گئجه ناغیل دینده
کولک قالخیب قاب باجانی دوینده
قورد گئیچنین شنگلیسین یینده
من قاییدیب، بیرده اوشاق اولیدیم!
بیر گول آچیب، اوندان سوراسولیدیم!
قیش گئجه سی، طؤوله لرین اوتاغی
کتلیلرین اوتورداغی یاتاغی
بوخاریدا یانار اودون یاناغی
شبچره سی، گیردکانی، اییده سی
کنده باسار گولوب، دانیشماق سسی

تیموری گفت: دعاهای شب یلدا، قصه‌گویی، بایاتی خوانی، صله رحم و ...  از  آداب شب  یلدا در منطقه است.
حسین عباس دوست، شاعر  دیگر گفت: شب یلدا در آذربایجان‌غربی پایان فصل پاییز و شروع فصل زمستان است و  فصل زمستان به 3 بخش تقسیم شده است:  ۴۰ روز اول آن را «بویوک چیله» یا چیله بزرگ، ۲۰ روز بعد را «کیچیک چیله» یا چله کوچک و ۳۰ روز آخر را «بایرآم آیی» یا ماه عید می‌گویند و شعر زیر را خواند: 
محبت گالمییپ ال آراسیندا
قدیم کی دورانی گونلوم ایستیییر
گونشولار خوشویدی یاخین گوهوم نان
اونداکی زامانی گونلوم ایستییر
ننم آشی پیشیرردی اوجاقدا
او چورکی دولو اولاردی تاباقدا
کوموری سماوری چایی قاباخدا
یارپزلی شوربانی گونلوم ایستییر
...

در پایان، ایوب افشاری‌نژاد، هنرمند بومی استان گفت: «چیلله گجه سی» در آذربایجان‌غربی با برگزاری آئین‌های خاصی همراه بوده است که اکنون برخی از آنها فراموش و برخی هم رنگ تغییر به خود گرفته است. یکی از این رسم‌ها که کم و بیش در اغلب شهرستان‌های آذربایجان‌غربی به قوت خود باقی است، رسم تهیه هدیه شب یلدا، «چیلله لیک» یا همان «چیلله پایی» است که خانواده‌ها طبق رسمی قدیمی، هدایا و سوغاتی‌هایی را در داخل سینی‌های مسی  تدارک دیده و به منزل نوعروسان می‌فرستند.

این هنرمند ادامه داد: « بایاتی خوانی» از دیگر رسوم رایج شب یلداست و بایاتی ازقالب های بسیار رایج ادبیات فولکولوریک و شفاهی آذربایجان است که معمولاً از چهار مصرع کوتاه تشکیل شده است و بایاتی زیر را خواند:
سازی آلانا قوربان
آلیپ چالانا قوربان
منیم یامان گونومده
یادا سالانا قوربان