به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، رمان «روز تاریک» نوشته لیلا جعفری از مجموعه کتابهای «روایتی دیگر» منتشر شد. کتابهای این مجموعه انتشارات امیرکبیر، به موضوع دفاع مقدس اختصاص دارد.
نویسنده کتاب «روز تاریک» مخاطب را به جهان آینده خیالیاش میبرد. دنیایی که بیشتر روابط کاری بشر و حتی حفاظت از جان انسانها بر عهده رُباتهاست.
لیلا جعفری در این کتاب، ماجرای زندگی زنی به نام مهین را روایت کرده است که مشکلات زندگیاش را با نگاهی به زندگی شهید سرلشکر ولیالله فلاحی برطرف میکند. گره خوردن سرگذشت شهید با زندگی شخصیت اصلی داستان، از یک تحقیق دانشجویی آغاز میشود. احساسی درونی مهین را برآن میدارد که برای یکی از درسهای دانشگاهی خود، درباره سرگذشت شهید فلاحی تحقیق کند.
شخصیتهای داستان جعفری در شهری سه طبقه زندگی میکنند. شهری که مردمانش به نسبت اهمیت مشاغل و سمتهای مدیریتیشان در سه طبقه شهر روزگار میگذرانند. قشر مرفه کتاب «روز تاریک» در طبقه سوم (بالاترین طبقه) شهر ساکنند. هرچند جعفری در طول رمان سخنی از مردمان طبقه دوم شهر به میان نیاورده، اما میتوان حدس زد که ساکنان آن، از قشر متوسط جامعه خیالی سالهای دور آینده هستند. طبقه زیرین شهر که ستونهای شهر در آن استوار شدهاند قشر فرودست جامعه را تشکیل دادهاند.
جسارت نویسنده در ورود به سالهای دور آینده قابل تحسین است. او رُباتها را ابزار جداییناپذیر از زندگی انسان در آن عصر میداند و بر این اساس انسانها از هر قشر، بهگونهای متکی بر این ابزارند.
قشر فرو دست جامعه در جهان مدرنی که جعفری آن را ترسیم کرده است، از نعمت نور بیبهرهاند و تغذیه مناسبی هم ندارند و نابسامانیهایی که از منزلت اجتماعی مورد نظرشان به دور است، آنها را میآزارد. در حالی که قشر فرادست از تمامی موهبتهای اجتماعی و طبیعی مثل هوای پاک و موقعیتهای اجتماعی ویژه برخوردارند.
آسیبپذیران این جامعه که به دلیل نبود نور در محیط زندگیشان، به انواع بیماریها چون ناراحتیها و ضعفهای استخوانی مبتلا شدهاند، در حسرت تابیدن نور خورشید به شهرشان به سر میبرند. آنها طرح خورشید را بر اشیاء، عناصر و خوراکیهای دلخواه و جذابشان حک میکنند. حتی گیاهان هم به این دلیل که با شرایط کمنور رشد کردهاند، به شکل ترحمآمیزی با این وضعیت خو گرفتهاند و در برابر نور، حیاتشان به مخاطره میافتد.
دنیای مدرن آینده در «روز تاریک» بسیار وابسته به ابزار ترسیم شده است اما روابط اجتماعی و قوانین آن تفاوت چندانی با روزگار کنونی ندارد. انسانهای دنیای مدرن آینده تقریبا از همان مسایل اجتماعی در رنجند که انسانهای عصر حاضر. در مقابل، قوانین و قراردادهای آن زمان به تناسب ارتقای ابزار فنی و تکامل علم، تغییری نکرده و این یکی از ایرادهایی است که میتوان به نحوه بهکارگیری تخیل در نگارش این داستان گرفت.
نکته دیگری که نویسنده توجه بیشتری میتوانست به آن داشته باشد، شیوه اداره کلاسهای دانشگاهی جهان مدرن است که در «روز تاریک» همچنان بر سیاق فعلی استوار و روابط معلم و شاگردی در آن برقرار است. با توجه به تخیل فرازمانی نگارنده، جای آن داشت که نظام آموزشی دست کم تا حدودی متحول میشد.
در جای جای این داستان «رُبات همراه» شخصیت اصلی داستان در انجام تحقیق دانشگاهی او را یاری میدهد. این رُبات صحنههای متعددی از نحوه زندگی شهید فلاحی، منش و وصیتنامه او را برای مهین به نمایش میگذارد اما تا انتهای داستان نتیجه این پژوهش به دانشگاه ارایه نمیشود. همچنین نویسنده، شخصیت مهین را مانند یک پژوهشگر حقیقی ترسیم نمیکند و همواره این رُبات همراه اوست که تحقیقات را به انجام میرساند.
زندگی مهین به دلیل جدایی از همسرش دچار تلاطم شده و از فرزندش، پوریا به تنهایی مراقبت میکند. همسر سابق مهین که یک خرابکار حرفهای است، پوریا را به مکانی در طبقه زیرین شهر میبرد که نجات دادن پوریا از آن محل، مستلزم از کار انداختن سیستم تهویه طبقه سوم شهر است. این اقدام میتواند جان دیگر کودکان شهر را تهدید کند. مهین با توجه به آموزههایی که از زندگی شهید فلاحی دریافت کرده است و شناختی که از جانفشانی و ایثار این شهید برای میهنش دارد، از نجات دادن پوریا به نفع کودکان طبقه سوم شهر صرفنظر میکند.
«روز تاریک» را انتشارات امیرکبیر در قطع پالتویی و با شمارگان هزار نسخه، در 119 صفحه و به بهای 22هزار ریال روانه بازار نشر کرده است.
سهشنبه ۶ فروردین ۱۳۹۲ - ۱۶:۵۸
نظر شما