به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین، بر اساس نتایج تازهترین نظرسنجی سالانه بنیاد ملی سوادآموزی بریتانیا (National Literacy Trust)، میزان علاقهمندی به مطالعه آزاد در میان کودکان و نوجوانان این کشور به پایینترین سطح در بیست سال گذشته رسیده است. کاهش علاقه به مطالعه، بهویژه در میان پسران نوجوان، زنگ خطری جدی برای آینده سواد، سلامت روانی و فرصتهای شغلی نسل جوان محسوب میشود.
در این پژوهش که با مشارکت ۱۱۴,۹۷۰ کودک و نوجوان ۵ تا ۱۸ ساله در مدارس سراسر بریتانیا انجام شده، تنها ۳۲.۷ درصد از افراد ۸ تا ۱۸ ساله اعلام کردهاند که از مطالعه در اوقات فراغت خود «خیلی زیاد» یا «تا حدی زیاد» لذت میبرند. این رقم نسبت به آغاز برگزاری این نظرسنجی در دو دهه پیش، کاهشی ۳۶ درصدی را نشان میدهد.
بر اساس یافتهها، کاهش علاقه به مطالعه در میان پسران شدیدتر بوده است؛ بهطوری که تنها ۲۵.۷ درصد از پسران ۸ تا ۱۸ ساله مطالعه آزاد را لذتبخش دانستهاند، در حالی که این میزان در میان دختران ۳۹.۱ درصد گزارش شده است. همچنین، تنها ۱۸.۷ درصد از کودکان اعلام کردهاند که بهصورت روزانه در وقت آزاد خود مطالعه میکنند؛ رقمی که در ۲۰ سال گذشته تقریباً نصف شده است.
«جاناتان داگلاس»، مدیرعامل بنیاد ملی سوادآموزی، ضمن ابراز نگرانی از این آمار، تأکید کرده است: «ما با پایینترین سطح علاقهمندی به مطالعه و مطالعه روزانه در یک نسل روبهرو هستیم؛ موضوعی که پیامدهای جدی برای سوادآموزی، سلامت روان و آینده شغلی کودکان دارد. بحران علاقه به مطالعه را نمیتوان بهتنهایی حل کرد و نیازمند همکاری گسترده بین بخشهای مختلف هستیم.»
با این حال، یافتههای این گزارش نشانههایی از امید نیز ارائه میدهند. از میان کودکانی که علاقهای به مطالعه ندارند:
* ۳۸.۱ درصد عنوان کردهاند در صورتی که محتوای کتاب با فیلم یا سریال محبوبشان مرتبط باشد، انگیزه بیشتری برای مطالعه پیدا میکنند.
* ۳۷.۱ درصد گفتهاند کتابهایی که به علایق شخصی یا سرگرمیهایشان مربوط باشد، برایشان جذابتر است.
* ۳۰.۹ درصد نیز عنوان جلد یا نام کتاب را عاملی برای ترغیب به مطالعه دانستهاند.
در مقابل، تنها ۲.۷ درصد از این گروه گفتهاند شرکت در باشگاههای کتاب یا بحثهای گروهی آنها را به مطالعه تشویق میکند؛ نتیجهای که برخی رویکردهای سنتی در ترویج فرهنگ مطالعه را مورد بازنگری قرار میدهد.
این تحقیق نشان میدهد که تفاوت در علاقهمندی به مطالعه بین کودکان بر اساس وضعیت اقتصادی-اجتماعی بسیار ناچیز است؛ ۳۳ درصد از دانشآموزانی که غذای رایگان مدرسه دریافت نمیکنند، مطالعه را لذتبخش میدانند، در مقایسه با ۳۱ درصد از کسانی که این خدمات را دریافت میکنند.
گزارش بنیاد ملی سوادآموزی در نهایت تاکید دارد که احیای علاقه به مطالعه، نیازمند پیوند دادن کتابها به علایق شخصی، رسانههای محبوب و فراهم کردن حق انتخاب برای کودکان است؛ امری ضروری برای ایجاد نسلی با سواد و برخوردار از رفاه ذهنی و اجتماعی.
نظر شما