کتاب‌های تاریخی باید در کنار فرهنگ، سیاست و موضوعات دیگر مطالعه شود کتاب‌های پیرنیا را بخوانید

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دکتر یدالله منصوری، زبان‌شناس ایرانی، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نویسنده کتاب «فرهنگ زبان پهلوی» به عنوان پیشنهاد برای مطالعه در تعطیلات نوروز گفت: علاقه‌مندان به مطالعه در تعطیلات نوروز کتاب «تاریخ زبان فارسی» نوشته دکتر محسن ابوالقاسمی را بخوانند. این کتاب یک اثر علمی است. کتاب «تاریخ زبان فارسی»، در روایتی مختصر و مفید تاریخ زبان‌های ایرانی را از دوره باستان تا دوره نو دنبال می‌کند و نمونه‌هایی از زبان فارسی باستان و میانه با خط همان زمان همراه با آوانویسی و برگردان امروزی آورده شده است.

وی بیان کرد: این کتاب در سه بخش تألیف شده است: بخش اول کتاب به زبان فارسی در دوره باستان اختصاص یافته است. این دوره از ورود ایرانیان به ایران، در حدود هزاره اول پیش از میلاد مسیح، آغاز می‌شود و با سقوط هخامنشیان پایان می‌یابد. بخش دوم کتاب به زبان فارسی در دوره میانه تخصیص یافته است. بخش دوم از سقوط هخامنشیان شروع می‌شود و تا تأسیس دولت صفاری ادامه می‌یابد. بخش سوم کتاب، به دوره نو اختصاص داده شده است. بخش سوم از تأسیس دولت صفاری آغاز می‌شود و تاکنون ادامه می‌یابد. در هر بخش به گونه‌های زبان ایرانی و فارسی، ویژگی‌های دستوری، الفبا، واژگان و شعر توجه شده و نمونه‌هایی از اشعار و نوشته‌ها به همراه ترجمه ارائه شده است. در پایان کتاب، فهرستی از واژه‌های فارسی آورده شده است که صورت‌های کهن آنها در متن‌های برگزیده شده این کتاب به کار رفته است. این کتاب از سوی انتشارات سمت به چاپ رسیده است.

منصوری افزود: کتاب دیگری که برای مطالعه در تعطیلات به عزیزان علاقه‌مند به مطالعه پیشنهاد می‌کنم، کتاب «تاریخ زبان فارسی» نوشته دکتر پرویز ناتل خانلری است که از سوی انتشارات فرهنگ نشر نو به چاپ رسیده است. این کتاب زبانشناسی تاریخی «علم» است و مانند هر یک از علوم دیگر، هدف و غرض اصلی آن کشف روابط علت و معلولی میان یک سلسله از امور است و فایده و نتیجه عملی در وهله اول منظور نیست. اما این فایده و نتیجه خودبه‌خود حاصل می‌شود، یعنی بر اثر دریافتن چگونگی تحول زبان‌های ایرانی بسیاری از مسائل مربوط به قواعد فارسی امروز را می‌توان درست و روشن باز شناخت و از خطاهایی که در این تحقیق بر اثر عدم توجه به سوابق امر پیش می‌آید، پرهیز کرد.

نویسنده کتاب «فرهنگ زبان پهلوی» در ادامه بیان کرد: کتاب دیگری که برای مطالعه پیشنهاد می‌کنم کتاب «تاریخ زبان فارسی» تالیف مهری باقری است که از سوی انتشارات قطره به چاپ رسیده است. این مجموعه بیشتر برای آشنایی جوانان و دانشجویان با ویژگی‌های گوناگون ادبی، فنون و مفاهیم آن و شناخت بهتر ادبیات غنی فارسی (از گذشته تاکنون) و علاقه‌مند کردن آنان فراهم شده است. در این مجموعه مقوله‌های گوناگون ادبی به طور مفصل و جداگانه بحث و بررسی شده است.

منصوری در ادامه گفت: پیشنهاد می‌کنم علاقه‌مندان به مطالعه کتاب «تاریخ عمومی» نوشته عباس اقبال آشتیانی را بخوانند. عباس اقبال آشتیانی نویسندگی را با نگارش کتاب تاریخ عمومی آغاز کرد. او بسیار ساده‌نویس بود و به‌تدریج آثار متعددی نوشت که بسیاری از آنها به منابع قابل اعتماد تاریخی تبدیل شدند. تاریخ اقبال آشتیانی از ابتدا تا اواخر قاجار را در برمی‌گیرد. این کتاب برای عموم بسیار کتاب مناسبی است. البته کتاب‌های تاریخی باید در کنار فرهنگ، سیاست و موضوعات دیگر مطالعه شود.

وی افزود: همچنین علاقه‌مندان می‌توانند کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» تالیف گیرشمن با ترجمه دکتر معین را بخوانند. «ایران از آغاز تا اسلام» نوشته استاد رومن گیرشمن، باستان‌شناس معروف فرانسوی و کاوشگر تپه سیلک ایران (یکی از سایت‌های مهم و کلیدی تمدنی در فلات ایران) است. دکتر محمد معین این اثر ارزشمند را ترجمه کرده است نیز از چهره‌های بنام و از استادان بزرگ فرهنگ و ادب ایران است که سالیان دراز با مؤلف مراوده و دوستی داشته است. ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه متن فرانسوی کتاب: «L ’Iran,des Orgines a L’Islamِ» است که برای اولین بار در سال ۱۹۵۱ میلادی در انتشارات «Payot» در پاریس به چاپ رسید و علاوه بر فارسی، به زبان‌های ایتالیایی، ژاپنی و انگلیسی نیز برگردانده شده است.

گیرشمن در این کتاب گذر و تاملی دارد بر گذشته باستانی ایران از دیرترین و دورترین ایام تا سقوط سلسله ساسانی. گیرشمن در این اثر با دیدی کلی نشیب‌وفرازهای تاریخ چندهزارساله ایران را با استفاده از مدارک و یافته‌های باستان‌شناسی تشریح کرده است. هر چند نویسنده در این کتاب گزیده‌گویی کرده و مطالب را چکیده‌وار بیان کرده است اما پرداختن او به بیشتر ابعاد تاریخ ایران، از جمله ادبیات، علوم، هنرها، مذاهب، طبقات اجتماعی و همچنین پرهیز از گرفتار شدن در تنگناهای تاریخ سیاسـی این اثر را به منبعی خوب برای مطالعه دانشجویان و محققان تاریخ ایران تبدیل کرده است.

نویسنده کتاب «فرهنگ زبان پهلوی» بیان کرد: در حوزه تاریخ ایران مجموعه سه جلدی «تاریخ ایران باستان» اثر حسن پیرنیا کتاب دیگری است که برای مطالعه پیشنهاد می‌کنم، این کتاب در دهه نخست 1306 تا 1314 تالیف شد. اگرچه جلد چهارم و پایانی این کتاب به علت فوت نویسنده هیچ‌گاه به پایان نرسید و مدت زمان زیادی از تالیف این اثر گذشته است ولی این اثر هنوز از جهت استخوان‌بندی مطالب و کلیات آنچه که بیان شده، معتبر است.

کتاب‌های تاریخی باید در کنار فرهنگ، سیاست و موضوعات دیگر مطالعه شود/ کتاب‌های پیرنیا را بخوانید