محمدمهدي حكمت‌مهر، دبير اجرايي كنگره بزرگداشت علامه رفیعی، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با بيان اين مطلب، اظهار داشت: بر اساس سنت چندين ساله پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، هر سال در روز جهاني فلسفه برنامه ويژه‌اي به يكي از چهره‌هاي متأخر و گمنام اين حوزه اختصاص مي‌يابد.

وي افزود: امسال نيز بنا بر رويكرد پژوهشگاه مبني بر بازپژوهي و تبيين انديشه‌ها فلاسفه متأخر كه تقريبا ناشناخته مانده‌اند، اين مراسم با كمي تأخير در شب وفات علامه رفيعي برگزار خواهد شد.

حكمت‌مهر درباره دليل برگزيدن اين انديشمند اسلامي براي معرفي و بازشناسي انديشه‌هاي فلسفي‌اش توضيح داد: نكات ويژه اخلاقي و علمي وي از دلايل انتخابش بود. يكي از خصوصيات وي كه مي‌تواند الگويي براي اهل علم، طلاب و دانشجويان باشد، «حريت علمي» است. علامه رفيعي هيچ‌گونه پيش‌داوري و تعصبي بر مباحث نداشتند. خضوع و خشوع ايشان در يادگيري از ديگر مشخصه‌هاي مثال‌زدني اين انديشمند به شمار مي‌رود.

وي اضافه كرد: توانايي علامه رفيعي در تقريب مطالب حكماي گذشته به ويژه «حكمت متعاليه ملاصدرا»، بيان دقيق و ظريف، تحليل آراي حكماي متأخر و بيانات مجمل، از ديگر ويژگي‌هاي علمي و فلسفي اين انديشمند محسوب مي‌شوند. وي شاگردان بزرگي داشت كه از آن ميان مي‌توان به امام خميني(ره) اشاره كرد.

دبير اجرايي كنگره بزرگداشت علامه رفیعی درباره رونمايي از كتاب «رفعت حكمت؛ انديشه‌نامه علامه رفيعي» در اين همايش اظهار كرد: تدوين اين مجموعه از ارديبهشت‌ماه در دستور كاري پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي قرار گرفت. اين اثر بيش از 17 مقاله از نويسندگان گوناگون را درباره آراء و انديشه‌هاي علامه رفيعي در بردارد.

وي افزود: مباحثي نظير «اثبات عقلي رجعت»، «اثبات معراج و ره‌آوردهاي آن»، «اذان و نماز جماعت در معراج»، «حقيقت شب قدر و اختلاف آن بر حسب اختلاف آفاق»، «وجود رابط و رابطين»، «پارادوكس مواد ثلاث»، «حدود دهري» و ... از عناوين مقالاتي‌اند كه در اين مجموعه جاي دارند و افكار، ديدگاه‌ها و آراي علامه را تشريح مي‌كنند. 

حكمت‌مهر كه نگارنده يكي از مقالات اين كتاب نيز به شمار مي‌رود، اظهار داشت: این کنگره با سخنراني حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد، رييس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمين خسرو پناه، مدير گروه فلسفه پژوهشگاه برگزار مي‌شود.

وي يادآور شد: همچنين در كنگره بزرگداشت علامه رفيعي، دکتر محقق با مقاله‌اي موسوم به «علامه رفيعي و حكمت متعاليه»، حجت‌الاسلام والمسلمين حسيني عشاقی با مقاله «حدوث دهري»، حجت الاسلام و المسلمين علي زمانی قمشه‌اي با مقاله «اختلاف شب قدر» و غلامحسين رضانژاد با مقاله «معراج از منظر علامه رفيعي» نظرات و نتايج پژوهش‌هاي خود را ارايه مي‌كنند.

آیت‌الله رفیعی قزوینی از خاندان‌های علمی شیعه در قزوین بود. تبار وي از سادات حسینی به شمار می‌رفت و از ذریه سیدمیرزا محمد زمان طالقانی قزوینی، از علمای بزرگ عصر خویش و از شاگردان ملا خلیلا قزوینی‌ شناخته مي‌شد.

سید میرزا رفیع(متوفی 1272ه.ق) از فرزندان سیدمحمد باقر، از مجتهدان و حکمای الهی عصر خویش بود که نامش عنوان این خاندان جلیل شد. بدین ترتیب این سلسله به «آل رفیعی» شهرت یافت. 

نسب آیت‌اللّه سید ابوالحسن رفیعی قزوینی با یک واسطه به سید میرزا رفیع می‏رسد و سیادت و علم را از این تبار به ارث برده است. نسب مادری وي نیز به واسطه آیت‌اللّه حاج سید علی مجتهد قزوینی به «آیت‌اللّه سید ابراهیم» می‏رسد.

کنگره بزرگداشت علامه رفیعی روز بیست و سوم دی ماه ساعت 18 در قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.