سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انتشارات سوره مهر رمانی مصور با عنوان «کلکسیون پهلوی» به قلم علی مهر منتشر کرده که با زبانی شیوا و روان، داستان قیام ۱۹ دی ماه مردم قم را برای مخاطب به تصویر کشیده است. به بهانه فرارسیدن ۱۹ دی ماه گفت‌وگویی با نویسنده این کتاب داشته‌ایم که می‌خوانید.
پیشنهاد نگارش «کلکسیون پهلوی» چطور مطرح شد؟
این کتاب جزو کتاب‌هایی بود که انتشارات سوره مهر با عنوان «روزهای انقلاب» که به روزهای مهم انقلاب اسلامی اختصاص داشت، منتشر کرد. از آنجا که ساکن قم هستم نگارش این کتاب به من پیشنهاد شد و من با توجه به اینکه کتاب داستانی در این زمینه برای مخاطب کودک و نوجوان چاپ نشده، تصمیم به نگارش «کلکسیون پهلوی» گرفتم.
این کتاب چطور واقعه ۱۹ دی ماه را تشریح کرده است؟
موضوع کتاب درباره قیام ۱۹ دی شهر قم است که جرقه آن با انتشار مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات به تاریخ ۱۷ دی ماه سال ۱۳۵۶ زده شد. داستان مربوط به خانواده قمی است که یک پسر دانشجو، یک پسر روحانی و یک پسر دانش‌آموز دارند و پدرخانواده در بازار مشغول به کار است. راوی داستان پسر دانش‌آموز و نوجوان است و از نگاه او قیام ۱۹ دی به تصویر کشیده می‌شود.
پروسه نگارش این کتاب چقدر طول کشید؟
نگارش این کتاب بین ۸ تا ۱۰ ماه زمان برد و چاپ کتاب هم بیش از ۳ سال طول کشید.
برای نگارش از چه منابعی بهره گرفتید؟
در بحث منابع برای قیام ۱۹ دی، ما دچار خلاهایی هستیم برای مثال منبع یا کتابی که به نام یا تعداد شهدا اشاره کرده باشد، نداریم و نکات زیادی وجود دارد که در کتاب‌ها به آنها پرداخته نشده است. من برای نگارش «کلکسیون پهلوی» به منابع زیادی که در کتاب هم اشاره شده، مراجعه کرده‌ام و با تحقیقات میدانی و حتی مصاحبه‌های شفاهی کتاب را تکمیل کرده‌ام. نکته دیگر این است که در آثار تاریخی، جغرافیای شهرها ثبت نشده‌اند و جغرافیای ۵۰ سال گذشته قم در جایی به ثبت نرسیده تا اگر کسی چون من بخواهد کار تحقیقاتی انجام دهد بتواند به آن رجوع کند و تصویری از آن شهر بدست آورد.
این کتاب را می‌توان اثری مستند دانست؟ آیا جایی برای تخیل یا قدرت نویسنده هم درنظر گرفته شده؟
من این رمان را برای مخاطب نوجوان نوشته‌ام ولی می‌توان گفت که اگر داستان را تخیل به همراه واقعیت بدانیم، درصد مستند «کلکسیون پهلوی» بر اساس واقعیت بسیار پررنگ است. مخاطب با خواندن این کتاب، تصویر واضحی از شهر قم در زمان انقلاب و هم واقعه ۱۹ دی‌ماه سال ۱۳۵۶ به دست می‌آورد.
چطور توانستید مخاطب نوجوان را ترغیب به خواندن این کتاب کنید؟
سختی داستان‌نویسی و رمان‌نویسی ویژه مخاطب نوجوان نیست بلکه با وجود رقیب سرسختی چون فضای مجازی، سختی برای نوشتن کتاب در دنیای امروز برای تمام مخاطبان وجود دارد. اگرچه معتقدم، این نویسنده است که با انتخاب قالب مناسب و عناصر داستانی توجه مخاطب بویژه نوجوانان را به خواندن کتاب جلب می‌کند. با وجود مشکلات دنیای امروز در حال حاضر می‌بینیم که برخی از کتاب‌ها حرف برای گفتن دارند و از سوی مخاطب هم مورد استقبال قرار می‌گیرند.
وجه تصویری اثر چه تاثیری داشت؟
کتاب «کلکسیون پهلوی» بیشتر از آنکه توصیفی باشد صحنه‌پردازی است. در نقدها هم به این نکته اشاره شده که کتاب پر از حادثه است و همین ویژگی آن را تبدیل به اثری دیدنی در قالب فیلم کرده است. باتوجه به ویژگی‌های تصویر، این مسلم است که نوجوانان از این وجه از کتاب استقبال بیشتری کنند. ضمن اینکه رمان با تقویت ویژگی‌ها و عناصر خود می‌تواند خواننده خود را داشته باشد.
عنوان کتاب چطور به چه چیزی اشاره دارد و برچه اساسی انتخاب شده است؟
«کلکسیون پهلوی» به خطی که در داستان دنبال می‌شود اشاره دارد. راوی علاقه زیادی به جمع‌آوری عکس‌های مختلف و کلکسیون تمبر دارد بنابراین معلم وی که از این علاقه‌مندی آگاه است به دانش‌آموز پیشنهاد ثبت پیشرفت‌های دوران پهلوی را می‌دهد و می‌گوید با ارائه عکس‌ها به اداره آموزش و پرورش جایزه خوبی به دانش‌آموز تعلق خواهد گرفت. «کلکسیون پهلوی» اشاره به کلکسیونی دارد که راوی جمع‌آوری کرده است و در آخر او را با نتیجه عکس و معکوس مواجه می‌کند.
«کلکسیون پهلوی» چه آورده‌ای برای مخاطب نوجوان دارد و چه پیامی را به او منتقل می‌کند؟
بر اساس آنچه بعد از نوشتن داستان دیدم، این کتاب می‌تواند ما را به صورت کامل با یکی از حادثه‌های محوری انقلاب اسلامی آشنا کند. «کلکسیون پهلوی» منبع مکتوب و شسته‌رفته‌ای است که نوجوانان را با این بخش از تاریخ کشور و انقلاب اسلامی آشنا می‌کند.
نظر شما