به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نوشتن درباره پیامبر و امامان، کار بسیار دشواری است چون نویسنده هم باید به مستندات تاریخی وفادار بماند هم داستانی خلاق و جذاب برای بچه‌ها بنویسد. حالا تصویر کردن شخصیت‌های مذهبی از نوشتن درباره این بزرگواران هم سخت‌تر است. چون بچه‌ها، هر قدر کوچک‌تر باشند با تصویرهای واضح‌تر ارتباط برقرار می‌کنند و درکی از انتزاع ندارند. از سوی دیگر، بعضی کارشناسان با تصویر کردن چهره معصومین موافق نیستند.

حدیثه قربان در گفت‌وگو با ایبنا از محدودیت‌ها و چالش‌هایی می‌گوید که هنرمندان در مسیر تصویرسازی مذهبی با آن روبه‌رو هستند. به گفته این تصویرگر گروه سنی خردسال، یکی از دغدغه‌های جدی پدیدآورندگان کتاب‌های دینی برای این گروه سنی، عدم ارتباط کودکان با کتاب‌هایی است که چهره پیامبر اسلام (ص) یا ائمه اطهار (ع) را به خاطر حفظ احترام یا قداست‌شان نشان نمی‌دهند.

به گفته تصویرگر مجموعه «شنغولی»، نوجوانان و بزرگسالان توانایی تجسم ذهنی دارند و می‌توانند با شخصیت‌های مذهبی از طریق توصیفات نوشتاری ارتباط برقرار کنند، در حالی‌که کودکان چنین قدرتی ندارند و فاقد درک و دریافت مفاهیم انتزاعی هستند. برای این گروه سنی دیدن تصویر، همانند لمس واقعیت است. از این‌رو، برای آموزش مفاهیم دینی به کودکان و گفتن از شخصیت‌های مذهبی به آنها، باید به سراغ راهکارهایی برویم که محدودیت‌های موجود در تصویرگری مذهبی را کاهش دهند.

قربان، لازمه آموزش مفاهیم دینی به کودکان را فراهم آوردن بستری بصری و عینی می‌داند. چراکه بچه‌ها با نمادها و مفاهیم ذهنی، به درستی ارتباط برقرار نمی‌کنند. بنابراین برای روایت زندگی پیامبران و امامان به گروه سنی خردسال و کودک، لازم است از تصویر به‌گونه‌ای هوشمندانه و مؤثر بهره گرفته شود.

این تصویرگر کودک درباره اصول و ضوابط حاکم بر تصویرگری مذهبی هم می‌گوید: همان‌طور که در سایر حوزه‌های تصویرگری، باید متن و تصویر در امتداد و همسو با یکدیگر باشند و هم را تکمیل کنند، در ارتباط با تصویرسازی مذهبی هم همین اصل برقرار است. به‌عبارت‌دیگر، تصویرگری باید به روایت متن وفادار و در خدمت آن باشد. قربان به اهمیت دانش تاریخی تصویرگر اشاره و بیان می‌کند: آشنایی با دوره‌های تاریخی، سبک پوشش، شرایط اقلیمی و حتی نوع پوشش گیاهی مناطقی مانند شبه‌جزیره عربستان در آن زمان، برای خلق تصاویری دقیق و مستند، ضروری است. تصویرگر مجموعه «الفباورزی» براین باور است که پیوند میان تصویرگر و نویسنده باید تنگاتنگ باشد تا در کنار هم بتوانند اطلاعات صحیح و ارزشمندی را به کودکان ارائه دهند. در همین زمینه، او تأکید کرد که تصویرگر مذهبی نباید تنها به زیبایی بصری بسنده کند، بلکه باید در کنار هنرش، از نظر تاریخی و فرهنگی نیز دقیق عمل کند.

در ادامه این گفت‌وگو، حدیثه قربان به روش‌هایی که می‌توان برای نمایش چهره معصومین از آن بهره برد هم اشاره و بیان می‌کند: در هنر سنتی ایرانی، به‌ویژه در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، چهره پیامبر (ص) و امامان (ع) به‌شکلی اغراق‌آمیز و نمادین ترسیم می‌شده است. در برخی کتاب‌های بزرگسال نیز برای نمایش این شخصیت‌ها، از یک هاله نورانی استفاده می‌شود. اما چنین مفاهیم انتزاعی و نمادهایی برای کودکان، قابل فهم و درک نیستند و بچه‌ها نمی‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. خود من، گاهی چهره معصومین را به‌صورت کم‌رنگ‌تر و محوتر از دیگر شخصیت‌ها ترسیم می‌کنم. این کار، یک‌جور راه‌حل میان‌بر برای حفظ جنبه‌های دینی و در عین حال پاسخ به نیاز بصری کودک است.

این تصویرگر خردسال و کودک به لزوم تدوین و اعلام صریح قوانین و ضوابط مربوط به تصویرگری مذهبی از سوی نهادهای فرهنگی کشور، به‌ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اشاره و بیان می‌کند: به‌عنوان یک تصویرگر، نیاز دارم بدانم چه چیزهایی مجاز است و چه چیزهایی ممنوع. اگر چارچوب‌ها به‌صورت شفاف از سوی مراجع ذی‌ربط اعلام شود، ما تصویرگران می‌توانیم با اطمینان بیشتری به خلق آثار هنری در زمینه مذهب و شخصیت‌های مذهبی بپردازیم.