به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مراسم رونمایی و معرفی کتاب «شیوه دانش‌وری» با حضور مرتضی کتبی مؤلف کتاب در سی‌و‌چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب رونمایی شد.
کتبی در ابتدای سخنان خود گفت: از بنیان‌گذاران نمایشگاه کتاب در تهران و ایران برای برگزاری این جنبش بزرگ فرهنگی سپاسگزاری می‌کنم. در وهله دوم از پژوهشگاه سپاسگزاری می‌کنم که به این کتاب رنگ روز بخشیدند و چاپ کردند. سپاسگزاری بعدی من از کتاب‌داران، کتاب‌بینان و کتاب‌خوان‌هاست که اگر آن‌ها نبودند، نویسندگان نقشی نداشتند. به قول جامعه‌شناسان، مصرف‌کننده است که تولیدکننده را به وجود می‌آورد.
وی اضافه کرد: بنابراین بازدیدکنندگان و دوستداران کتاب بایستی قدر فرهنگی خودشان را بدانند. اما درمورد کتاب باید بگویم که این کتاب یک‌روزه یا یک‌هفته‌ای یا یک‌ماهه یا یک‌ساله نوشته نشده است بلکه عمر بسیار طولانی دارد. فراهم آمدن این کتاب بیش از 50 سال طول کشیده است.
کتبی با بیان اینکه هیچ علمی در دنیا به وجود نیامده مگر اینکه روش داشته باشد عنوان کرد: روش پایه و اساس شکل‌گیری علم است. شما در کشوری مانند فرانسه در سراسرش گروه‌هایی دانشگاهی وجود دارند، واحد های آموزشی و پژوهشی. یعنی استادان فرانسه یک پا در آموزش دارند و یک پا در پژوهشگاه.
وی ادامه داد: در ایران پژوهش خیلی وارداتی محسوب می‌شده ولی الان نه. برای اینکه با همین بودجه ضعیف توانسته‌ایم پژوهش را زنده نگاه داریم. ایران از کشورهای بسیار زیادی جلوتر است. حتی از ترکیه هم جلو زده است. پژوهش فقط بودجه نیست و ساختاری دارد. همه اجزا و کارکنان پژوهش در ساختار مشخصی قرار می‌گیرند.
کتبی با بیان اینکه توزیع بد بودجه‌های پژوهشی یکی از چالش‌هایی است که در ایران داریم یادآور شد: البته خوشبختانه کم کم پژوهش دارد جای خودش را پیدا می‌کند. کلید پژوهش آکادمیک در ایران از زمان جنگ استارت خورد. ما هزینه‌های زیادی برای سلاح پرداختیم. اینجا بود که کلید پژوهش زده شد به خاطر جنگ. کارخانه‌ها و کارگاه‌های ساخت لوازم ضروری به وجود آمد. این، اتفاقی بسیار مبارک در ایران بود.
وی گفت: پژوهش بسیار موضوع مهمی است و به این دلیل است که به آن تکیه داریم. ما و دانشجویانی که به خارج از کشور رفتیم یک مطلب بسیار مهمی را دریافتیم. آن هم نقش پژوهش در تشکیل علم بود. ما از این بابت از غرب ممنونیم. آن‌ها به ما نگفتند اما ما پژوهش را به عنوان هدیه با خودمان به ایران آوردیم.
کتبی به اقداماتش در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: در سال 1341 وارد موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران شدم و دو سال بعد اولین ماموریت میدانی خودم را گرفتم چون قرار بود جمعیت‌شناسان موسسه به خاطر مناسبات جمعیتی بروند در سه منطقه در ایران. در تربت حیدریه بعد از کار جمعیت‌شناسی ما کار انگیزه و رفتار را انجام دادیم. در آنجا موضوع پژوهش ما سه چیز بود. مسائل جنسی به عنوان پایه باروری، بعد مسائل باروری که ختم می‌شد به مرگ و میر بچه‌ها. به روستایی به نام روستای فرهنگ رفتیم. تعداد 400 بچه مثل برگ به زمین ریختند چون واکسنی وجود نداشت و آن‌ها از سرخک جان دادند.
وی با اشاره به نقش صداقت مردم در پاسخ دهی به پژوهشگران و مقایسه آن در ایران و غرب بیان کرد: مردم غرب مردمی علمی هستند و ارزش پژوهش را می‌فهمند برای همین وقتی از آن‌ها سوال می‌شود جواب درست را می‌دهند. اما در ایران دو پاسخ می‌دهند. یک پاسخ جبهه‌ای که برای غیر و بیگانه ساخته شده است و یک بیان اندیشیده که برای خودی درست شده است. مثل پرسشی که از یک فرد انجام می‌شود و به او می‌گوییم برای فرزند جدید، پسر می‌خواهد یا دختر؟ و او می‌گوید هرچه خدا بخواهد. این جوابی به غیر است اما مشخصا جواب اندیشیده آن فرد در سال بخصوصی مانند 1358، پسر است.
کتبی بخشی از یک نامه مهم از فرانسه را خواند: این کتاب ثمره یک زندگی حرفه‌ای است که سراسر به ساختن پلی میان دو کشور ایران و فرانسه کمک می‌کند آن‌هم در یک زمینه اساسی چون علم که ناگفته مانده بود. یعنی توان ایجاد روش‌شناسی در رشته‌ای که به ویژگی‌های انسانی فرهنگی ایران مربوط می‌شود. این ویژگی‌ها تنها در ایران وجود دارد. فهم علوم اجتماعی و در عین حال درک عمیق آنچه منحصر به فرد ایران است کار هر کسی نیست.
وی درباره برگزاری نمایشگاه کتاب بیان کرد: در مورد نمایشگاه کتاب در ایران من این عمل را به عنوان یک جنبش عظیم فرهنگی تلقی می‌کنم و به ایران و ایرانی تبریک می‌گویم. این را قدم بسیار مثبتی در راه حفظ فرهنگ ایران تلقی می‌کنم. حقیقت این است که این مجموعه علمی که این نمایشگاه را تشکیل می‌دهد، فقط علم است. به دست آوردن علم خیلی مشکل نیست کافی است که انسان به کتابخانه‌ها مراجعه کند. آنچه که مطلب اصلی من است پژوهش است که پایه علم قرار می‌گیرد.
جمعه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۱:۴۶
نظر شما