علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده و روزنامه نگار در این مراسم به ارائه تعریفی از کتاب تصویری پرداخت و گفت: در کتاب‌های تصویری، داستان و تصویر در کنار یکدیگر معنا دارند؛ حتی اگر داستان لزوما به کلام درنیاید و خروجی کار در قالب تصاویر ارائه شود.
وی ادامه داد: حرکتی که در فرآیند انتشار کتاب‌های سپیدار صورت گرفت، یک کار گروهی بود؛ ترکیبی حاصل از همکاری نویسنده، تصویرگر و دست‌اندرکاران نشر. اما موضوع مهم دیگر، به‌طور کلی بحث انتشار کتاب تصویری تالیفی است که برای ناشر بسیار هزینه‌بر است. همه می‌دانیم که با توجه به عدم التزام ایران به معاهده کنوانسیون برن (تعهد به حق تکثیر و مولف)، انتشار نمونه خارجی همین کتاب‌های تصویری، با هزینه‌ای بسیار کم‌تر از این برای ناشر میسر است. به همین خاطر است که نفس انتشار 18 کتاب تصویری تالیفی از سوی یک ناشر، جای تقدیر دارد و امیدوارم از جانب مخاطبان هم حمایت لازم صورت بگیرد.
وی معرفی نسل تازه‌ای از نویسندگان و تصویرگران را دیگر دستاورد این کارگاه خواند و گفت: نکته بعدی این که در میان نویسندگان و تصویرگران این مجموعه، اسم‌های تازه‌ای می‌بینیم که این خود نوید ظهور نسل جدیدی در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان است.
نامزد دریافت جایزه آستریدلیندگرن ادامه داد: اتفاق دیگر، شیوه تهیه و تولید این کتاب‌هاست که به‌صورت کارگاهی انجام گرفته است. در این زمینه مهم این است که بدانیم منظور از کار کارگاهی چیست. ما در ایران کارگاه تولید کتاب داریم اما شاهد هستیم که در این کارگاه‌ها کتاب به‌صورت مکانیکی تولید می‌شود. حال آن‌که کارگاه کتاب‌های تصویری انتشارات فنی بسیار حرفه‌ای عمل کرده و درواقع تشکیل کارگاه، برای پر کردن جای ادیتور در روند نشر است. به‌این‌صورت که نقش ادیتور را در این کارگاه‌ها، سرپرستان تیم عهده‌دار بوده‌اند.
عطیه تک تهرانی، کارشناس محیط زیست کارگاه کتاب‌های سپیدار دیگر سخنران این مراسم بود که درخصوص این کارگاه و شیوه مدیریت آن توضیح داد و گفت: در این کارگاه تلاش کردیم در نهایت واقعیت را به نویسندگان و تصویرگران نشان دهیم. به همین دلیل نویسنده‌ها و تصویرگران نیاز به مطالعه داشتند. این کتاب‌ها در 5 دسته موضوعی از جمله زباله و بازیافت و حیات‌وحش، زیستگاه‌ها و شکار ارائه شدند که همگی بر تعاریف دقیق علمی استوار هستند.
در بخشی دیگر از این نشست علی بوذری، دیدگاه خود را درباره انتشار کتاب‌های سپیدار توضیح داد و گفت: داستان کارگاه سپیدار برای من خیلی جالب بود؛ چرا که آن را یک ایده پیش‌رو و تراز اول می‌دانم و تا جایی که اطلاع دارم، پیاده‌سازی چنین ایده‌ای تا به حال در دنیا صورت نگرفته است.
مدیرعامل انجمن تصویرگران ادامه داد: نویسنده و تصویرگر معمولا به‌صورت فردی کار می‌کنند و همیشه نویسنده نگران چگونگی بازنمایی تصویری داستانش است. به همین علت نویسنده اغلب مجبور است همه‌چیز را بنویسد چون نمی‌داند تصویرگری که ناشر انتخاب خواهد کرد، چه برنامه‌ای دارد و احتمالا حتی مذاکره‌ای هم میان نویسنده و تصویرگر صورت نخواهد گرفت.
وی کتاب‌های تصویری سپیدار را از جمله کتاب‌های علمی عنوان کرد و افزود: اگرچه این کتاب‌ها به‌عنوان داستان معرفی شده‌اند اما با توجه به شیوه کار در کارگاه‌ها و دقتی که اعمال شده، در دسته‌بندی علمی هم قرار می‌گیرند. تصویرگران این کتاب‌ها متعهد بوده‌اند مطابق با تصاویر اصلی تصویرگری کنند، مطالعه کنند تا تصویر دقیق‌تری را از آن‌چه تماما برساخته تخیل است، ارائه دهند که این اتفاق قابل تامل و تقدیر است.
در بخش دوم این مراسم سیدرضا کروبی و فریدون عموزاده خلیلی با مهمانان سخن گفتند. سید رضا کروبی، مدیرعامل انتشارات فنی ایران توضیحاتی درخصوص این پروژه و پیشینه آن در انتشارات فنی ارائه داد و گفت: انتشارات فنی ایران در سال 1360 تاسیس شد و با هدف انتشار کتاب‌های فنی و حرفه‌ای شروع به کار کرد که در آن دوره نیاز جامعه کتاب ایران بود. از سال 1374 به‌مرور انتشار کتاب‌های زیست‌محیطی هم به حوزه فعالیت انتشارات اضافه شد. این کتاب‌ها در ابتدا با عنوان «کتاب‌های سبز» معرفی شدند و در سال 1379 حوزه کودک و نوجوان را نیز در برگرفت.
وی درباره جشنواره سپیدار نیز توضیح داد: جشنواره سپیدار از سال 94 با هدف افزایش آگاهی زیست‌محیطی کودکان و نوجوانان به ویژه دانش‌آموزان راهاندازی کردیم و تا سال 1396سه دوره از آن برگزار شد. در این زمینه بیش از 200 کتاب تالیفی داشتیم و فعالیت‌های دیگری مثل انتشار 3 مجله محیط‌زیستی و راهاندازی پایگاه خبررسانی محیط‌زیستی را هم به انجام رساندیم.
این ناشر افزود: جدیدترین فعالیت انتشارات فنی ایران در حوزه محیط زیست، راهاندازی همین کارگاه‌ها بود. امیدواریم به‌رغم شرایط بیرونی که همواره برای فعالیت‌هایی وجود دارد، بتوانیم به کارمان ادامه دهیم و سایر ناشران هم وارد این حوزه شوند؛ چرا که مسائلی از این دست، جنبه اجتماعی داشته و همه مردم باید از آن آگاهی داشته باشند.
کروبی ادامه داد: از طرفی، درمورد انتشار کتاب، ما درها را باز گذاشتیم تا کتاب‌اولی‌ها هم بتوانند به یک اندازه فرصت داشته باشند و این مسئله را ریسک تلقی نکردیم. به این فکر کردیم که اگر بتوانیم این ژانر را در جامعه نشر رواج دهیم، پاداش خودمان را گرفته‌ایم. توضیح آن‌که کاغذ مورداستفاده در این کتاب‌ها، از جنگل‌های پایدار صنعتی تهیه شده که با نشان FSC شناخته می‌شوند. تلاش ما بر این است که در این زمینه هم پیشگام بوده و شاهد انتشار کتاب‌های بیشتری با کاغذهای FSC باشیم.
فریدون عموزاده خلیلی که در کنار هدی حدادی و کیانوش غریب‌پور، یکی از مربیان بخش داستان و تصویر خالقان آثار در کارگاه‌ها بود، در ادامه توضیحات خود را به این‌صورت ارائه داد: تجربه کارگاه‌ها منحصربه‌فرد بود. برای آفرینش این کتاب‌ها دعوای بین نویسنده و تصویرگر وجود نداشت و این همان ایده‌ای است که ما از 4-5 سال پیش دنبال می‌کنیم. ما به این نتیجه رسیدیم که باید تجربه جدیدی را در خلق کتاب‌های تصویری شروع کنیم که در نهایت این ایده، بستر راهاندازی کارگاه‌های سپیدار را با تمرکز روی یک موضوع خاص فراهم کرد.
این نویسنده تشکیل این کارگاه‌ها را اتفاق خوبی دانست و گفت: 20 نویسنده و تصویرگر و همچنین کارشناسان حاضر در این کارگاه‌ها، همگی چیزهای بیشتری را با تجربه کارگاه یاد گرفتند. نویسندگان این کتاب‌ها حالا به درک بهتری از تصویر رسیده‌اند و تصویرگران نیز از داستان بیشتر می‌دانند.
18 عنوان کتابی که تحت عنوان کتاب‌های سپیدار در این آیین رونمایی شدند، عبارتند از: چقدر پر، شکارگاه عجیب، بوق نزن سوت بزن، قانون‌های آبکی، کسی از هیولا خبر ندارد؟، یکی مثل من!، غول رودخانه و پل آرزو، عروس دریایی خوشمزه لعنتی، خرابکارهای دوست داشتنی، ماشین افاده‌ای، آلبوم عکس یک روباه خیالاتی، سنجاب کجا رفته بود؟، راز آدم فضایی، بالش پرنده، باغ آدمیزاد، این صدای کی بود؟، پسر دودی و غول نوشابه‌ای، قشنگ‌‌ترین لباس دنیا.
پس از برگزاری نشستی تحلیلی درباره این آثار، کودکان فرصت یافتند در نمایشی گروهی با موضوع محیط زیست که از سوی جمال‌الدین اکرمی اداره می‌شد، شرکت کنند.
نظر شما