مهدی غبرایی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با اشاره به اینکه اخیراً دو ترجمه جدیدش با نام‌های «مغاک» و «رویای چین» منتشر شده است، عنوان کرد: به عنوان مترجمی که سال‌هاست قلم می‌زنم از نیمه دوم فعالیت خود، بر کشف صداهای تازه و معرفی نویسندگانی که کمتر در ایران شناخته‌شده‌اند اهتمام کرده‌ام.
غبرایی درباره کتاب «مغاک» توضیح داد: نویسنده این اثر پیلار کینتانا، از نویسندگان کلمبیاست که در این اثر از زبان یک دختر هشت‌ساله به بیان مسائلی می‌پردازد که دغدغه مخاطبان جهانی نیز می‌تواند باشد. شخصیت اصلی داستان شاهد مسائلی از جمله فروپاشی خانواده و افسردگی مادرش است و جدالی خاموش را تجربه می‌کند. غبرایی همچنین درباره عنوان این رمان توضیح داد: نام «مغاک» به نوعی اشاره به ترس‌ها و درگیری‌های ذهنی شخصیت اصلی رمان دارد، مانند مشکلات زناشویی والدینش، افسردگی مادرش، یک خودکشی و مرگ تصادفی یکی از آشنایان خانوادگی.
وی تأکید کرد: موضوع غالب در ادبیات امروز امریکای لاتین مسائلی جهانی از جمله مسائل خانوادگی و عاطفی چون خیانت، عشق، دروغ و نیز دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی است که نویسنده به شکلی آنها را پرورش می‌دهد و به قول حافظ «از هر زبان که می‌شنوم نامکرر است».
غبرایی درباره کتاب «رویای چین» نیز توضیح داد: این کتاب نوشته ما جی ین است و نویسنده در آن با زبان طنز و نقد اجتماعی دیکتاتوری، این پیام را به مخاطبان می‌رساند که دخل و تصرف در سرشت انسان‌ها فاجعه‌آمیز است. در این رمان یکی از نخست‌وزیران چین قصد دارد با کارگذاشتن یک تراشه کوچک ذهن مردم کشورش را خالی و از یک رویای مشترک یعنی سروری در جهان پر کند، اما سرانجام خوشی ندارد و به جایی می‌رسد که نباید.
وی گفت: نویسندگان معاصر چین اغلب دغدغه مشابهی دارند و به بازتاب مسائل اجتماعی و سیاسی، همچنین روایت تاریخ در مقاطعی از زمان می‌پردازند.
این مترجم با اشاره به اینکه یکی از معیارهایش در انتخاب اثر برای ترجمه اسم کتاب است، عنوان کرد: برای من زیبایی عنوان کتاب یا این ظرفیت که بتوان نام را زیبا کرد اهمیت دارد. به عنوان نمونه نام اصلی کتاب «طاقت زندگی و مرگم نیست» «زندگی و مرگ مرا می‌فرساید» بوده است که بدون خلل در محتوا با دستکاری واژه‌ها به عنوانی شعرگونه و جذاب تغییر کرده است. از سوی دیگر آثاری را اغلب برای ترجمه انتخاب می‌کنم که داستان وهم‌گونه یا خیال‌انگیزی زیادی داشته باشند و مخاطب را سرراست به پاسخ نرسانند. به عبارت دیگر، رمان‌های رئالیسم جادویی و سوررئال را به کتاب‌های رئال ترجیح می‌دهم.
غبرایی با تأکید بر اینکه مترجمان حرفه‌ای امروز از امثال محمد قاضی، رضا سیدحسینی، ابوالحسن نجفی و احمد شاملو درس آموخته‌اند و ترجمه را به شکوفایی رسانده‌اند، گفت: در عین حال متأسفانه برخی از مترجمان جوان ما آشنایی کافی با دستور زبان فارسی ندارند و دارای اشتباه‌های فاحش در انتخاب کلمات و فهم مطلب هستند. از تمام مترجمان جوان درخواست دارم که قبل از شروع فعالیت حرفه‌ای، نخست دو کتاب «دستور زبان فارسی» نوشته پرویز ناتل خانلری و «غلط ننویسیم» اثر ابوالحسن نجفی را مطالعه کنند. همچنین کتابخوان حرفه‌ای متون کهن نظم و نثر فارسی باشند.
وی همچنین به چالش ترجمه‌های همزمان توسط چند مترجم از یک اثر واحد اشاره کرد و افزود: به دلیل عدم رعایت کپی رایت و در دسترس بودن کتاب‌ها، هر ناشر و مترجمی به خود اجازه می‌دهد به ترجمه و نشر کتاب‌ها وارد شود. اغلب ترجمه‌های تکراری نیز توسط مترجمانی انجام می‌شود که تبحر چندانی ندارند و اثرشان مملو از اشتباه است.
نظر شما