به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، آزرمیدخت فرهیخته‌والا نویسنده این کتاب در این باره گفت: این کتاب از مباحث میان رشته‌ای در حوزه فرهنگ شناسی تاریخی ایران است. من سه بخش اصلی را در این کتاب مورد بررسی قرار داده‌ام: اندیشه اجتماعی ایرانی از دوران عیلامی تا ساسانی، اندیشه فرهنگی ایرانی و اندیشه سیاسی. این کتاب در پنج کرده (فصل) و حدود سی و پنج پرگرد (بخش) ارائه شده و از فرهنگ مادرسالار عهد عیلامی تا اندیشه ایرانی در عهد خسرو انوشیروان را مورد بررسی قرار می‌دهد.

این پژوهشگر حوزه تاریخ و فرهنگ شناسی تاریخی ایران در ادامه افزود: هدف این کتاب اندیشه‌شناسی بوده و در پی ارائه تاریخ دینی نبوده است. منابع اوستایی کتاب حتی تا سده دوم و سوم پس از اسلام را هم شامل شده است. ما پنج گروه منابع اوستایی داریم که مهترین منابع دسته پنجم روایت‌های شفاهی‌ای هستند که در دینکرد در سده‌های دوم و سوم پس از اسلام تعلق دارد. همچنین منابع فراوانی از فرهنگ ما به زبان‌های دیگر گستره تمدن ایران وجود دارد، از ارمنی تا آرامی که نیاز به بازشناسی دارند و شناخت این منابع به شناخت فرهنگ ایران باستان کمک می‌کند. در این کتاب تلاش کرده‌ام این گستره منابع را انعکاس دهم.

فرهیخته والا یادآور شد: ما هر کاری که در حوزه فرهنگ باستانی ایرانی انجام داده‌ایم، در حوزه تاریخ بوده و توجه چندانی به مباحث اندیشه‌ای در این حوزه نشده است. شاید به نظر برسد مشکل اصلی ما در ریشه‌یابی مباحث اندیشه، فرهنگ و رسوم و تمدن ایرانی کمبود منابع است. من در این کتاب به منابع گوناگونی از زبان‌های مختلف از ایرانی تا سریانی و ارمنی نظر انداخته‌ام و از مباحث باستان‌شناسی نیز استفاده کرده‌ام. شاخص‌ترین منبع من در این کتاب که به طور ویژه از آن بهره برده‌ام شاهنامه فردوسی بوده است.

نویسنده کتاب «تاریخ اندیشه ایرانی» گفت: آداب و رسوم، گاه‌شمار، باورها و فولکلور، مواردی بوده‌اند که در کتاب به آن بسیار توجه شده است. اخلاق در دوره باستان نیز از مواردی بوده که مورد توجه کتاب بوده است. از دیگر موارد مدنظر کتاب خرده‌فرهنگ‌های داخل فلات ایران بوده است. تمدن رنگین‌کمانی امروز ما بازمانده دوران پیشین ماست و ما در بخش خرده‌فرهنگ‌ها مسیحیان، کلیمیان و بودائیان ایرانی را مورد توجه قرار داده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه این کتاب کامل‌ترین گفتارها در شناخت جنبش فکری مانی و جنبش مزدکیان را نیز ارائه داده یادآور شد: اجتماعی‌ترین و واقع‌گراترین نگاه به مزدکیان را فردوسی در شاهنامه انجام داد. در این کتاب تلاش کرده‌ام با تکیه بر منابع ایرانی و با تداوم ایده فردوسی به جنبش مزدک بپردازم و رویکرد کمونیستی به این جنبش را به چالش بکشم. در انتهای کتاب نیز واژه‌نامه‌ای موضوعی از حیات فکری انسان عهد باستان را از نیمه جلد سوم ارائه می‌دهد.

نشست معرفی و بررسی کتاب «تاریخ اندیشه ایرانی؛ اندیشه، فرهنگ و آیین ایرانیان در عهد باستان» فردا چهارشنبه 28 آذرماه 1397 از ساعت 16 الی 19 در سالن همایش‌های کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار می‌شود.