ابوالفضل حری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به تجربیات خود در حوزه رعایت حق مادی و معنوی نویسنده خارجی در فرایند ترجمه آثار، اظهار کرد: وقتی تصمیم گرفتم کتاب «مقدمه کمبریج بر روایت» اثر «اچ پورتر آبوت» را به زبان فارسی برگردانم به لحاظ اخلاقی خود را موظف دانستم با نویسنده اصلی کتاب ارتباط برقرار کنم و از او اجازه بگیرم.
وی ادامه داد: ایشان با روی باز از من استقبال کرد و از این‌که از وی برای ترجمه اثرش اجازه گرفتم، بسیار خوشحال شد.
این مترجم با بیان این‌که با رعایت کپی‌رایت به نوعی به اندیشه مؤلف اصلی کتاب احترام گذاشته می‌شود، اظهار کرد: در فرایند کسب اجازه از «پورتر آبوت» شرایط نامناسب نشر در ایران و شمارگان پایین کتاب‌ها را تشریح کردم. در مقابل، وی تقاضای هیچ‌گونه حقوق مادی نکرد؛ به عبارت بهتر، آنچه از تجربیات بنده حاصل شد این است که برای نویسندگان خارجی فقط کسب اجازه مهم است و چشمداشت مالی در این فرایند ندارند.
حری افزود: وقتی از مولف خواستم برای مخاطبان فارسی این کتاب مقدمه‌ای بنویسد، از من خواست این اجازه را از ناشر کتاب یعنی دانشگاه کمبریج دریافت کنم. در این فرایند با دانشگاه کمبریج وارد مکالمه شدم اما متأسفانه چون ایران به کنوانسیون برن نپیوسته است، این اجازه صادر نشد. در مقابل، نویسنده کتاب انصافاً در جریان ترجمه اثر به من یاری رساند و اکنون نیز همچنان این ارتباط و تعامل برقرار است.
وی با بیان این‌که در فرایند رعایت کپی‌رایت به هیچ مشکلی برخورد نکردم و حتی یک ریال هم پرداخت نکردم، یادآور شد: از دیگر کتاب‌هایی که پیش از ترجمه‌شان از مؤلف اصلی آن اجازه گرفته‌ام می‌توان به کتاب «درآمد زبان‌شناسی نقادانه بر روایت» اشاره کرد.
رعایت کپی‌رایت؛ زمینه‌ساز جلب اعتماد جهانی
این پژوهشگر ادبی درباره فواید رعایت کپی‌رایت گفت: معتقدم با رعایت این قانون نوعی اعتماد جهانی به جامعه ایران و به مراتب نویسندگان و مترجمان ایرانی حاصل می‌شود؛ متأسفانه غربی‌ها تصویر روشنی از ایران ندارند، بنابراین می‌توان با برقراری چنین روابطی (کسب اجازه از مؤلف اصلی برای ترجمه کتاب) و زدن پُل‌های فرهنگی با آنها این تصویر منفی را مثبت کرد. بدون تردید به‌تدریج این تأثیر در سایر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... نیز آشکار خواهد شد.
حری بیان کرد: گذشته از این موارد، با پیوستن ایران به کنوانسیون برن ضمن این‌که حقوق نویسندگان ایرانی در خارج از کشور، هم به لحاظ مادی و هم از نظر معنوی رعایت می‌شود، زمینه معرفی و شناساندن آنها در سطح بین‌المللی فراهم می‌شود. وقتی نویسندگان ایرانی مطمئن باشند حقوق مادی و معنوی آنها از سوی نهاد یا مرکز ویژه‌ای تأمین می‌شود، با خیال آسوده قلم می‌زنند و این موضوع باعث می‌شود با تولید آثار فاخر، جایگاه واقعی ادبیات ایران به جهان شناسانده شود.
وی با بیان این‌که تجربه نشان داده است نویسندگان خارجی بسیار علاقه‌مندند آثارشان برای مخاطبان فارسی‌زبان ترجمه شود و واکنش مخاطبان خود را در ایران بدانند، تأکید کرد: با آمدن دولت یازدهم شاهد تغییرات جدی در حوزه‌های مختلف هستیم. بسیاری از امور مدبرانه حل شده‌اند. امیدواریم دولت برای پیوستن به کپی‌رایت نیز با اتخاذ تدابیر کاربردی و ارائه راه‌حل‌های فرهنگی، به صورت جدی عمل کند.
دوشنبه ۲۱ تیر ۱۳۹۵ - ۰۸:۲۷
نظر شما