به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این روزها ترجمه بابک شهاب از رمان «ما»، اثر یوگنی زامیاتین، که از نویسندگان مطرح نیمه اول قرن بیستم روسیه و از اولین منتقدان و مخالفان نظام شوروی به حساب میآید، از پرفروشهای ادبیات ترجمه در ایران است. بابک شهاب از جمله مترجمان ادبیات روسیه است که بیشتر به ترجمه آثار نویسندگان کلاسیک روسیه و نیز نویسندگان مدرن اوایل قرن بیستم این کشور پرداخته است و چنانکه کارنامه کاریاش نشان میدهد، سراغ ترجمه آثار نویسندگان امروز روسیه نرفته است. این مترجم ادبی در گفتوگو با ایبنا درباره توجه بیشترش به ادبیات کلاسیک و ادبیات نیمه اول قرن بیستم روسیه، عنوان کرد: ادبیاتی ارزش پرداختن دارد که حرفی برای گفتن داشته باشد. در ادبیات کلاسیک جهان، از جمله آثار شاعران و نویسندگان قرنهای گذشته، به جنبههای مختلف عشق، دوستی، صلحجویی، قدرت و ثروت پرداخته شده و امروز در ادبیات پسامدرن، همان مضامین در قالبی دیگر تکرار میشود و حرف تازهای برای گفتن نیست.
وی با اشاره به اینکه ادبیات امروز روسیه از زمان پایان عصر طلایی، یعنی از آغاز قرن بیستم، از حالت سمبولیستی و فلسفی عمیق خود خارج شده، افزود: از قرن بیستم زبان شعر و نثر در روسیه سادهتر و مضامین ادبیات این کشور نیز مادی و زمینی شد. امروزه کمتر شاعر و نویسندهای را میتوانیم پیدا کنیم که شعر و داستان سمبولیک و فلسفی خلق کند و دیگر زمان آفرینش «جنگ و صلح» به پایان رسیده است. در دوران کنونی، نویسندگان روسیه اغلب آثار طنز، جنایی و پلیسی مینویسند.
این مترجم ادبیات روسیه با اشاره به اینکه مسحور زیبایی قالبهای ادبیات کلاسیک روسیه و مفاهیم ناب داستانهای نویسندگانی مثل ایوان تورگنیف، فیودور داستایفسکی، آنتون چخوف، لف تالستوی، میخاییل بولگاکف، یوگنی زامیاتین و الکساندر پوشکین است، گفت: آثار این نویسندگان تنها داستان صرف نیست بلکه مفاهیم کلیدی درباره انسان و هستی را در خود پنهان دارد.
وی همچنین با اشاره به اینکه از دورانی که به نام عصر نقرهای ادبیات روسیه شناخته میشود، یعنی از چند سال قبل از جنگ جهانی اول، مدرنیسم وارد ادبیات روسیه شد، عنوان کرد: از آن زمان که نویسندگان کلاسیک از عرصه خارج شدند، دیگر کل بنیان ادبیات روسیه تغییر کرد، مفاهیم ساده و دم دستی جای مفاهیم عمیق را گرفتند و با تغییر شکل زندگی، سلیقه ادبی مخاطبان و در کنار آن سبک نوشتاری و مضامین نوشتههای نویسندگان نیز متحول شد.
این مترجم که تاکنون آثار زیادی از ادبیات کلاسیک روسیه، از جمله آثاری از داستایفسکی و نیکلای گوگول و تورگنیف، را به فارسی ترجمه کرده، درباره ترجمههای جدیدش گفت: اخیراً ترجمه سه کتاب شامل «گودال پی» نوشته آندری پلاتونوف، «دهقان عاشق» اثر نیکلای لسکوف و «یک اعتراف عجیب» نوشته آنتون چخوف را به پایان رساندهام که تا پایان امسال منتشر خواهند شد.
وی توضیح داد: «گودال پی» که توسط نشر ثالث عرضه خواهد شد، درباره گروهی از کارگران است که قرار شده پی یک عمارت بزرگ را حفر کنند؛ این عمارت قرار است اقامتگاه باشکوه کارگران در آیندهای آرمانی باشد، اما کار پیوسته سختتر و گودال عمیقتر میشود و رفتهرفته معلوم میشود این گودال نه پی ساختمان، بلکه گوری دستهجمعی است. داستان «دهقان عاشق» نیز که برای انتشار در اختیار نشر خوب قرار گرفته، مربوط به زندگی جمعی از روستاییان در زمان تزار و قبل از انقلاب روسیه است. شخصیت اصلی این داستان زنی است که برای منفعت برادرش ناچار به ازدواج با فردی میشود که علاقهای به او ندارد و این ازدواج برای او دوره طولانی رنج شدید روحی و جسمی به دنبال دارد. «یک اعتراف عجیب» نیز که داستانی کوتاه از چخوف است توسط نشر شگرف به بازار خواهد آمد.
شهاب همچنین گفت: با توجه به پویایی زبان، موافق بازترجمه آثار ادبیات کلاسیک هستم. از سوی دیگر حتی همزمانی ترجمه توسط چندین نفر نیز لطمهای به بازار نشر و ادبیات وارد نمیکند، چراکه هر مترجم، خواننده و سبک کاری خاص خود را دارد.
«تمساح» از فیودور داستایفسکی، «داستانهای بلکین» از الکساندر پوشکین و «یادداشتهای آدم زیادی» از ایوان تورگنیف از جمله ترجمههای بابک شهاب هستند.
نظر شما