خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- دکتر مسعود کوثری در انتشارات علمی و فرهنگی تلاش می‌کند با رویکرد جدیدی این انتشارات را از فعالیت‌های نه چندان قوی و موثر گذشته خارج کند و با تعامل و حمایت از آثار ارزشمند این انتشارات را دوباره مطرح کند. با کوثری در غرفه انتشارات علمی و فرهنگی درباره آثار جدید انتشارات، کیفیت و شعار نمایشگاه، دورنمای برنامه‌ریزی وی در تولید آثاری در حوزه تاریخ و سیاست به گفت‌وگو نشستیم.
جناب کوثری لطفا برای پرسش نخست دیدگاه خود را درباره نمایشگاه امسال بیان کنید؟
به نظر بنده نمایشگاه از لحاظ کیفی نسبت به سال‌های گذشته تحول کیفی چندانی پیدا نکرده است. به عبارت دیگر من فکر می‌کنم فروش ناشران نسبت به سال گذشته هم قدری کاهش پیدا کند و ناشران چندان راضی نباشند، البته این به مقدار خرید از نمایشگاه برمی‌گردد اما درباره فضای نمایشگاه واقعیت این است که فضای مصلی برای این همه جمعیت کافی نیست و به ویژه که بخش ناشران کودک را به چادرها فرستادند و از طرفی مقدار فضایی که بازدیدکننده‌ها باید برای رفتن به این غرفه‌ها طی کنند، زیاد است. در کل باید یک فکر جدی برای محل جدید نمایشگاه گرفته شود که مردم در بازدید از آن با مشکلات کمتری مواجه شوند و در فضای راحت‌تری از نمایشگاه دیدن کنند. اکنون شما می‌بینید که در تالارها و شبستان‌ها تهویه خوبی وجود ندارد، اما در عین حال من فکر می‌کنم نمایشگاه کتاب فرصت بسیار خوبی است که ناشران حداقل یک بخشی از فروش سالیانه خودشان را به دست می‌آورند.
نظر شما درباره تصمیم وزارت ارشاد در دخالت دادن بخش خصوصی و گرداندن نمایشگاه از سوی ناشران چیست؟ آیا ناشران می‌توانند مانند دولت نمایشگاه را با کیفیت خوبی برگزار کنند؟
در این کار باید فعلا حوصله به خرج دهیم تا این راه به ثمر برسد، زیرا اتحادیه ناشران سال‌ها از ایفای نقش جدی در نمایشگاه به دور بوده و ممکن است، برخی از تجربیات گذشته را از دست داده باشد و تا زمانی که بتواند خودش را با این شرایط مسئولیت‌پذیری و ایفای نقش جدی وفق دهد، زمان لازم است اما اساسا فکر خوبی است که اتحادیه ناشران و صنف کتابفروشان در مقوله برگزاری نمایشگاه وارد شوند و فعالیت‌هایی را انجام دهند تا مسئولیت دولت در این زمینه کمتر شود. این حرکت اساسا رویکرد خوبی است اما باید یکی دو سالی حوصله کنیم تا ناشران در اداره نمایشگاه به ثبات برسند و بر اساس عملکرد یک سال نباید قضاوت کرد.
در نمایشگاه امسال برخی ناشران دولتی در مقایسه با سال گذشته با غرفه‌های کم رنگ و لعابی حضور پیدا کردند از جمله انتشارات و کتابخانه مجلس شورای اسلامی و انتشارات علمی فرهنگی، به نظر شما این کمرنگ کردن تشریفات می‌تواند بر کیفیت کار آنها نیز تاثیر بگذارد؟ ضمن این که امسال حتی برای حضور وزرا در نمایشگاه تشریفات کمتری دیده می‌شود و به نظر می‌رسد مسئولان نیز با کمتر کردن هزینه‌های جنبی نمایشگاه تفکر پرهیز از تشریفات را عملا اجرا کردند؟
بله، همان‌طور که اشاره کردید ما هم امسال تقریبا با یک پنجم هزینه سال گذشته دکوراسیون انتشارات را برای حضور در نمایشگاه ایجاد کردیم و کلیه هزینه‌ها را کاهش دادیم تا بتوانیم با فروش کتاب، انتشارات را دوباره احیا کنیم و همچنین با انتخاب این رویکرد کسانی که در انتشارات کار می‌کنند متوجه شوند که باید برای تولید کتاب خوب تلاش کنند و صرفا به بودجه دولتی این انتشارات اکتفا نکنند.
آیا کاهش بودجه بر کیفیت کار این انتشارات تاثیری نداشته است؟
بر کیفیت آثار تولیدی انتشارات تاثیری نداشته، اما بر کمیت تاثیر خود را گذاشته است. تلاش ما این است که آثار بهتر اما با عناوین کمتری را تولید کنیم که هم مطلوبیت داشته باشد و هم در انبارها انباشته نشود. بنابراین میزان کتاب‌های سفارشی یا آثاری که از فروش چندانی برخوردار نیست را به شدت کاهش دادیم و تا حدودی خودمان را با فضای جامعه هماهنگ کردیم.
پرسشی که از بدو ورود شما به این انتشارات برای من مطرح بود، این است که آیا شما در حوزه تاریخ و سیاست می‌خواهید به سفارش کتاب‌های این حوزه با نویسندگان خاص ادامه دهید یا با توجه به رویکرد پویانمایی که در پیش گرفتید در این حوزه نیز تصمیم به انتشار کتاب‌های پرمحتوا از نویسندگان متخصص تاریخ و سیاست دارید؟
بله تولید و انتشار کتاب‌های جدید در حوزه تاریخ را کاملا رصد کردیم و البته آثار تولید شده در این حوزه چه ترجمه و چه تالیف با مدیریت بنده در میانه سال ارائه خواهد شد. اگرچه مشکلاتی که با آن روبه‌رو بودیم مانع از عرضه این آثار در نمایشگاه امسال شد، اما بخش اعظم آثار تولید شده در حوزه تاریخ، سیاست، علوم اجتماعی، زیباشناسی و هنر تا اواسط سال رونمایی خواهد شد.
در مدتی که از حضور شما به عنوان مدیر انتشارات علمی و فرهنگی می‌گذرد چه تاثیر و تغییراتی در سفارش کتاب به نویسندگان به ویژه در حوزه تاریخ و سیاست ایجاد کرده و تلاش کردید تا از چه نویسندگان و پژوهشگرانی بهره‌مند شوید؟
به نظر بنده یک فضای مثبتی ایجاد شده و یک بازگشت نویسندگان را شاهد هستیم چه استادان قدیمی که قبلا با این نشر همکاری داشتند و چه نویسندگان جدیدی که این فضای جدید را در انتشارات دیدند و به آن رو آوردند، چه مترجمان خوبی که به ما پیوستند و شروع به همکاری کردند. بنابراین بنده بسیار امیدوارم تا یک سال دیگر بتوانیم جایگاه خودمان را در تولید آثار مطلوب پیدا کنیم.
«خواندن، گفت‌وگو با جهان» شعار امسال نمایشگاه کتاب است. این شعار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به اعتقاد من این شعار بسیار مهمی است، زیرا به نظر می‌رسد جامعه ما با خواندن قطع رابطه و با کتاب قهر کرده است و این سخن شاید برای نسل جوان قابل فهم باشد، در حالی که برای سایر افراد جامعه قابل درک نیست. بنابراین با شرایطی که کتابخوانی در کشور ما با آن روبه‌روست باید شروع به خواندن کنیم، ضمن این‌که باید کتاب‌های خوب نیز تولید کنیم. بخشی از کتاب‌هایی که انتشار آنها باعث تلف کردن کاغذ و درختان است، باید جلوی آن را چه در انتشارات علمی و فرهنگی و چه سایر انتشارات دولتی بگیریم و فضا را برای خواندن کتاب‌های خوب و متنوع آماده کنیم.
در رابطه با آثاری در حوزه تاریخ و سیاست که قرار است در اواسط سال رونمایی شود تا چه اندازه اعتقاد دارید که باید برای آنها جلسه‌های نقد و بررسی گرفته شود؟
در نظر داریم که جلسه‌های نقد حتما برای آثار جدید برگزار شود کما این‌که برای بخشی از رمان‌هایی که منتشر کردیم، جلسه نقد برگزار شد و در آینده نیز تلاش ما بر ایجاد برنامه‌های نقد و بررسی است. اگرچه در نظر داریم از دیدگاه‌های استادان درباره کیفیت آثار جدید این انتشارات در حوزه تاریخ و فلسفه نیز استفاده کنیم. پس از برگزاری نمایشگاه جلسه‌های نقد و بررسی دایر خواهد شد، البته در سال گذشته نیز کتاب «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» اثر مارکس وبر، «آگاهی و جامعه»، «علیه لیبرالیسم» و کتاب‌هایی در حوزه جامعه‌شناسی معرفت را نقد کردیم اگرچه این جلسه‌ها هنوز به طور منظم برگزار نمی‌شود، اما تلاش ما بر این است که به نقد آثار انتشارات در حوزه تاریخ و هنر در جلسه‌های مرتبی بپردازیم.
شنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۰:۳۰
نظر شما