به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، عید فطر مهمترين عید برای مسلمانان جهان است. درباره اهمیت این عید روایت‌هایي بسیار در کتاب‌های حدیث شیعه وجود دارد. درباره اهمیت این شب و اعمال آن و ضرورت نشر آثار مستقل درباره عيد سعيد فطر با حجت‌الاسلام محمدجواد مروجی طبسی از علما و فضلای حوزه علمیه قم به گفت‌وگو نشستیم. گفتگوی ایبنا با این استاد حوزه را در ادامه می خوانید:
بر اساس شواهدی می‌توان گفت که تاکنون در میان دست‌اندركاران حوزه دین و تاریخ اسلام و به‌ويژه عامه مردم كمتر کسی متوجه اهمیت عید سعید فطر شده است. ممكن است درباره اهمیت این عید نکاتی را برای مخاطبان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) یادآوری کنید؟
کلام شما درست است و به دلیل این که درباره این عید بزرگ و سعید كمتر کتابی درخور منتشر شده، می‌توان گفت که متاسفانه هنوز اهمیت و شان آن درک نشده است. اهمیت عید فطر به هیچ عنوان از شب قدر کمتر نیست. این در کلام معصوماني چون حضرت سیدالساجدین امام سجاد (ع) قابل مشاهده است. حضرت امیر مومنان امام علی بن ابی‌طالب (ع) نیز چند شب را احیا می‌گرفت که دو شب از این شب‌ها، یکی نیمه شعبان بود و دیگری شب عید فطر. عجیب است که اغلب ما شب عید فطر را که شب پاداش است رها می‌کنیم. مگر پاداش 30 روز روزه‌داری را نمی‌خواهیم؟
درباره اعمال شب عیدفطر چه دستورهايی وجود دارد؟
در اول باید به سراغ استهلال برویم. زمانی که هلال ديده شد، دعایی در «صحیفه سجادیه» وجود دارد که باید خواند. سه غسل، یکی در هنگام غروب آفتاب و دیگری در نیمه شب و یکی هم در روز عید وارد شده است. در این شب باید به ائمه معصومین متوسل شویم و نوافلی هم وجود دارد که خواندنش مستحب است. مستحب است که شب عیدفطر احیا گرفته شود. تسبیحات حضرت فاطمه زهرا(س) نیز مستحب است.
همچنین تکبیر های مخصوص عید یعنی «الله اكبر الله اكبر، لا اله الا الله و الله اكبر، الله اكبر و لله الحمد، الحمد لله على ما هدانا، و له الشكر على ما اولانا» نیز در چند نوبت به ویژه پس از نمازهای مغرب و عشا مستحب است. همچنین شب عید نمازهای ویژه خود را دارد. کار دیگر استغفار و طلب مغفرت از درگاه الهی است و بعد هم زیارت امام حسین (ع) یا خواندن زیارتنامه در شب و هم در روز عیدفطر توصیه شده است.
درباره نماز عید فطر و همچنین اعمال پس از آن چه مواردی مستحب است؟
قبل از نماز مهم‌ترین مساله محاسبه و خارج کردن فطریه است. اهمیت رد فطریه به گونه‌ای است که در روایات شرط قبولی روزه شمرده شده است به گونه‌ای مانند صلوات بر حضرت محمد مصطفی (ص) در پایان نماز است.
نماز عید فطر یک نماز خاص در اسلام است و استقبال عظیمی از آن می‌شود. در کشور ما حداقل 50 میلیون نفر این نماز را می‌خوانند. این نماز، نماز شکرانه است و باید قدر آن را دانست. خواندن دعای ندبه در روز عید فطر نیز مستجب است.
با مواردی که شما اشاره کردید، كمتر روزي در سال وجود دارد که تا این اندازه اعمال مستحبی داشته باشد. کدام یک از منابع براي آگاهي از این اعمال را توصيه مي‌كنيد؟
در کتاب «اقبال الاعمال» سید بن طاووس و همچنین «مفاتیح الجنان» شیخ عباس قمی اعمال شب و روز عيد فطر درج شده است. همچنین کتاب اثرگذار و مهم «المراقبات» میرزا جواد آقا ملکی تبریزی نیز یکی از منابع مهم در استخراج اعمال شب و روز عید فطر است. کتاب‌ها بسیار است، اما همان طور که بیان کردم تاکنون متاسفانه کتابی مستقل كه با نگاهي امروزين و درخور، اهمیت عید سعید فطر و اعمال مستحبی آن را برای مخاطبان شرح دهد، نوشته نشده است.
البته باید اشاره کنم که اين تنها اختصاص به عید فطر ندارد و کتاب مستقل و در خور اهميت برای بسیاری از مباحث دینی نوشته نشده است. به عنوان مثال درباره فضیلت نیمه شعبان و اعمال مستحبی آن روایات بسیاری وجود دارد، اما کتابي مستقلی درباره آن نديده‌ام.
پیشنهاد شما براي حل این مشکل چیست؟
به حول و قوه الهی خود من در همین روزها دست به کار می‌شوم تا درباره اهمیت و فضیلت عید سعید فطر و معرفی اعمال مستحب آن و همچنین شب نیمه شعبان، پژوهش‌هایی درخور را انجام دهم و منتشر کنم. از شما ممنونم که این مساله را یادآور شدید.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جواد مروجی طبسی از مدرسان و محققان حوزه علمیه قم است. به قلم او تاکنون بیش از 50 عنوان کتاب به زبان‌های فارسی و عربی در ایران و برخی کشورهای عرب‌زبان منتشر شده است.
از میان معروفترین کتاب‌های فارسی مروجی طبسی می‌توان به این موارد اشاره کرد: «حقوق فرزندان در مكتب اهل بيت»، «نقش زنان مسلمان در جنگ»، «زنان در حكومت امام زمان»، «جانبازان حماسه عاشورا»، «نظارت بر دولت»، «جوان در منظر معصومان»، «فاطمه الگوی حيات زيبا»، «پرسمان مهدويت»، «با امام حسين در محضر قرآن»، «حوادث بين معاويه و اصحاب علی عليه‌السلام» و «خورشيد کعبه».
همچنین «اصحاب السبت»، «حياة الامام العسكري (ع)»، «اجمل الصور عن حياه المعصومين في فتره الصغر»، «الشيخ الانصاري من خلال آراء الفقهاء»، «البكاء علي الميت»، «وقائع طريق الامام الحسين من مكه الي كربلا» و «البکاء علي النبي و آله» نام شماری از کتاب‌های عربی مروجی طبسی است.
بر اساس شواهدی می‌توان گفت که تاکنون در میان دست‌اندركاران حوزه دین و تاریخ اسلام و به‌ويژه عامه مردم كمتر کسی متوجه اهمیت عید سعید فطر شده است. ممكن است درباره اهمیت این عید نکاتی را برای مخاطبان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) یادآوری کنید؟
کلام شما درست است و به دلیل این که درباره این عید بزرگ و سعید كمتر کتابی درخور منتشر شده، می‌توان گفت که متاسفانه هنوز اهمیت و شان آن درک نشده است. اهمیت عید فطر به هیچ عنوان از شب قدر کمتر نیست. این در کلام معصوماني چون حضرت سیدالساجدین امام سجاد (ع) قابل مشاهده است. حضرت امیر مومنان امام علی بن ابی‌طالب (ع) نیز چند شب را احیا می‌گرفت که دو شب از این شب‌ها، یکی نیمه شعبان بود و دیگری شب عید فطر. عجیب است که اغلب ما شب عید فطر را که شب پاداش است رها می‌کنیم. مگر پاداش 30 روز روزه‌داری را نمی‌خواهیم؟
درباره اعمال شب عیدفطر چه دستورهايی وجود دارد؟
در اول باید به سراغ استهلال برویم. زمانی که هلال ديده شد، دعایی در «صحیفه سجادیه» وجود دارد که باید خواند. سه غسل، یکی در هنگام غروب آفتاب و دیگری در نیمه شب و یکی هم در روز عید وارد شده است. در این شب باید به ائمه معصومین متوسل شویم و نوافلی هم وجود دارد که خواندنش مستحب است. مستحب است که شب عیدفطر احیا گرفته شود. تسبیحات حضرت فاطمه زهرا(س) نیز مستحب است.
همچنین تکبیر های مخصوص عید یعنی «الله اكبر الله اكبر، لا اله الا الله و الله اكبر، الله اكبر و لله الحمد، الحمد لله على ما هدانا، و له الشكر على ما اولانا» نیز در چند نوبت به ویژه پس از نمازهای مغرب و عشا مستحب است. همچنین شب عید نمازهای ویژه خود را دارد. کار دیگر استغفار و طلب مغفرت از درگاه الهی است و بعد هم زیارت امام حسین (ع) یا خواندن زیارتنامه در شب و هم در روز عیدفطر توصیه شده است.
درباره نماز عید فطر و همچنین اعمال پس از آن چه مواردی مستحب است؟
قبل از نماز مهم‌ترین مساله محاسبه و خارج کردن فطریه است. اهمیت رد فطریه به گونه‌ای است که در روایات شرط قبولی روزه شمرده شده است به گونه‌ای مانند صلوات بر حضرت محمد مصطفی (ص) در پایان نماز است.
نماز عید فطر یک نماز خاص در اسلام است و استقبال عظیمی از آن می‌شود. در کشور ما حداقل 50 میلیون نفر این نماز را می‌خوانند. این نماز، نماز شکرانه است و باید قدر آن را دانست. خواندن دعای ندبه در روز عید فطر نیز مستجب است.
با مواردی که شما اشاره کردید، كمتر روزي در سال وجود دارد که تا این اندازه اعمال مستحبی داشته باشد. کدام یک از منابع براي آگاهي از این اعمال را توصيه مي‌كنيد؟
در کتاب «اقبال الاعمال» سید بن طاووس و همچنین «مفاتیح الجنان» شیخ عباس قمی اعمال شب و روز عيد فطر درج شده است. همچنین کتاب اثرگذار و مهم «المراقبات» میرزا جواد آقا ملکی تبریزی نیز یکی از منابع مهم در استخراج اعمال شب و روز عید فطر است. کتاب‌ها بسیار است، اما همان طور که بیان کردم تاکنون متاسفانه کتابی مستقل كه با نگاهي امروزين و درخور، اهمیت عید سعید فطر و اعمال مستحبی آن را برای مخاطبان شرح دهد، نوشته نشده است.
البته باید اشاره کنم که اين تنها اختصاص به عید فطر ندارد و کتاب مستقل و در خور اهميت برای بسیاری از مباحث دینی نوشته نشده است. به عنوان مثال درباره فضیلت نیمه شعبان و اعمال مستحبی آن روایات بسیاری وجود دارد، اما کتابي مستقلی درباره آن نديده‌ام.
پیشنهاد شما براي حل این مشکل چیست؟
به حول و قوه الهی خود من در همین روزها دست به کار می‌شوم تا درباره اهمیت و فضیلت عید سعید فطر و معرفی اعمال مستحب آن و همچنین شب نیمه شعبان، پژوهش‌هایی درخور را انجام دهم و منتشر کنم. از شما ممنونم که این مساله را یادآور شدید.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جواد مروجی طبسی از مدرسان و محققان حوزه علمیه قم است. به قلم او تاکنون بیش از 50 عنوان کتاب به زبان‌های فارسی و عربی در ایران و برخی کشورهای عرب‌زبان منتشر شده است.
از میان معروفترین کتاب‌های فارسی مروجی طبسی می‌توان به این موارد اشاره کرد: «حقوق فرزندان در مكتب اهل بيت»، «نقش زنان مسلمان در جنگ»، «زنان در حكومت امام زمان»، «جانبازان حماسه عاشورا»، «نظارت بر دولت»، «جوان در منظر معصومان»، «فاطمه الگوی حيات زيبا»، «پرسمان مهدويت»، «با امام حسين در محضر قرآن»، «حوادث بين معاويه و اصحاب علی عليه‌السلام» و «خورشيد کعبه».
همچنین «اصحاب السبت»، «حياة الامام العسكري (ع)»، «اجمل الصور عن حياه المعصومين في فتره الصغر»، «الشيخ الانصاري من خلال آراء الفقهاء»، «البكاء علي الميت»، «وقائع طريق الامام الحسين من مكه الي كربلا» و «البکاء علي النبي و آله» نام شماری از کتاب‌های عربی مروجی طبسی است.
نظر شما