گروه هنر و رسانه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الناز مردی: هفته ای که گذشت اولین هفته از ماه مبارک رمضان بود و فرهیختگان، آرمان، اعتماد، شاپرک، بانی فیلم، صبا، جام جم، جمهوری اسلامی، شرق، شهروند، ایران، اطلاعات و همشهری تنها روزنامه هایی بودند که در میان اخبار خود جایی برای کتاب و کتابخوانی هم قائل شدند. در این میان دوشنبه به دلیل بازی والیبال بین تیم های ایران- لهستان و به دنبال صعود تاریخی ایران به مرحله لیگ جهانی والیبال بسیاری از روزنامه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با تیترهای جذاب در صفحه نخست خود به استقبال این پیروزی رفته و شادی خود را به تصویر کشیدند. با شروع ماه مبارک رمضان نیز برخی روزنامه ها اقتصادی شدند و نرخ اقلام مورد نیاز مردم را با افزایش یا کاهش آنها به اطلاع خوانندگانشان رساندند.
لابی گری ها در جشنواره ها و جایزه های ادبی
شنبه 7 تیر 1393،در این روز روزنامه «فرهیختگان» با اختصاص چهار مطلب به موضوع کتاب گوی سبقت را از سایر رقبای خود ربوده بود و روزنامه «بانی فیلم» به کمک اخبار خبرگزاری «ایبنا» ستون فرهنگی خود را پُر کرده بود. اما مهم‌ترین اتفاقی که در این روز در رابطه با موضوع کتابخوانی افتاد پرداختن به لابی گری ها در جشنواره ادبی بود که روزنامه «آرمان» به آن اشاره کرد. این روزنامه در ستون «زاویه» خود نقدی از لابی گری ها در جشنواره ها و جایزه های ادبی منتشر کرد و نوشت: مشكل بسياري از منتقدين، دست‌اندركاران جشنواره‌ها و جوايز معدود ادبي، در ذهنيت به‌شدت كليشه شده، غيرقابل انعطاف و خودي‌ستيزشان است. در چنين شرايطي نويسنده با استعداد و پيشرو يا دچار بايكوت ادبي شده يا اساسا جسارت انتشار اثرش را ندارد. ميان‌مايگي ادبيات ايران و يك شكل شدن محتوا و فرم آثار ادبي در چنين وضعیتی است كه ايجاد مي‌شود. جريان ادبي زنده‌ياد هوشنگ گلشيري تا سال‌هاي سال به عنوان يگانه هنجار ممكن بر فضاي نقد و نوشتن حاكم بود. پس از آن نيز بقاياي اين جريان سعي كردند اين سيطره را تحكيم كنند و براساس همان آموزه‌ها و نوع نگاه به خلاقيت‌هاي ادبي نمره دهند. شكستن شالوده روايت ،ايجاد بسترهاي تازه وكشف امكانات زبان، توزيع خرده‌روايت‌ها و مركززدايي و... اساسا نوشتار تجربي به تازگي دور باطل ساليان گذشته را شكسته و برخلاف نگاه منتقدين طيف سنتي و محافظه‌كار توانسته مخاطبين فراواني نيز پيدا كند.
صدور جزیره ای مجوز کتاب
یک شنبه 8 تیر 1393، روزنامه «جام جم» در صفحه «فرهنگ و هنر» خود گزارشی از جلسه هیات نظارت بر ضوابط نشر تحت عنوان «صدور جزیره ای مجوز کتاب» منتشر کرد. به گفته این روزنامه، مدیران کل ارشاد با اشاره به موانع و حساسیت ها از طرح صدور مجوز کتاب در استانشان چندان استقبال نمی کنند. این در شرایطی است که برخی مدیران استانی ارشاد، ضمن اظهار علاقه مندی برای این که بتوانند خودشان به صورت مستقل صدور مجوز داشته باشند، از مشکلات و موانع این راه سخن می گویند. بر اساس تصمیمات جلسه هیات نظارت بر ضوابط نشر که روز چهارشنبه هفته گذشته با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی این وزارتخانه و علی شجاعی صائین مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی برگزار شد، دو آیین نامه تدوین شده از سوی کمیته تخصصی هیات نظارت بر ضوابط نشر یکی برای تشکیل کارگروه های تخصصی بررسی کتاب در استان ها و دیگری برای تشکیل کارگروه های تخصصی در مراکز انتشاراتی بررسی شد. شجاعی صائین در این باره ادامه داد: ممکن است ما این کار را از ناشران عمومی و دولتی آغاز کنیم و در ادامه آن را به ناشران خصوصی تسری دهیم. به محض اعمال اصلاحات نهایی و تامین نظر هیات نظارت بر ضوابط نشر در آن، امکان ابلاغ و اجرایی شدن آن هست.
آن ها از کجا پول در می آورند؟
دوشنبه 9 تیر 1393، روز ورزشی ایران رقم می خورد چرا که با وجود پیروزی تیم ملی والیبال مقابل لهستان و صعود ایران به مرحله لیگ جهانی روزنامه های بسیاری در صفحات خود به این موضوع پرداخته بودند. در این میان روزنامه «شاپرک» راه های تامین معاش نویسندگان را از خبرگزاری «ایسنا» منعکس کرده بود. شاپرک در این باره می گوید: هر کدام از نويسندگان، شاعران و مترجمان براي تأمين معيشت خود به شغلي مي‌پردازند. بعضي در روزنامه کار مي‌کنند، عده‌اي درس مي‌دهند و بعضي در اداره‌ها و سازمان‌هاي مختلف استخدام مي‌شوند، اما تعداد آنهايي که فقط از راه انتشار کتاب‌هايشان زندگي مي‌کنند، بسيار اندک است. خسرو حمزوي، نويسنده، در این خصوص معتقد است با درآمد نويسندگي نمي‌توان زندگي کرد و ادامه می دهد: من يک نويسنده‌ام که کارهايم چندين‌بار چاپ مي‌شوند، اما اگر قرار بود با پول کتاب‌هايم زندگي کنم، زن و بچه که هيچ، خودم تنها هم از گرسنگي مرده بودم. .. من کارمند اداره بودم. تا قبل از بازنشستگي حقوق کارمندي مي‌گرفتم و پس از آن حقوق بازنشستگي مي‌گيرم. رضا جولايي، نويسنده، مي‌گويد: من از دهه 40 فعاليت ادبي‌ام را شروع کردم و از سال 61 وارد کار نشر شدم. پيش از ناشر شدن هم بيکار بودم. فتح‌الله بي‌نياز، نويسنده، مي‌گويد: مردم به شغل نويسنده‌ها نيازي ندارند. بايد پرسيد چرا چندين و چند هزار نويسنده و شاعر، نمايشنامه‌نويس، مترجم و منتقد در ايران آمدند و رفتند، اما جز زنده‌نام ذبيح‌الله منصوري، تا جايي که من اطلاع دارم، احدي از طريق ادبيات گذران نکرده و نمي‌کند و همه اهل اين پنج عرصه به ياري کار و حرفه ادبي امرار معاش نکرده‌اند و با شغل و حرفه ديگرشان مثلا مهندسي، حسابداري، پزشکي، کارمندي يا روزنامه‌نگاري امرار معاش کرده‌اند و بعضا هم همسران‌شان شاغل هستند يا ارثي به خود آنها رسيده است... آيا مي‌توان گفت اين پنج زمينه، حرفه و کار نيستند؟ بدون شک جواب منفي است. پس چرا نمي‌توان از آنها کسب درآمد کرد؟ با عرض پوزش بايد بگويم چون «مردم به کار اين پنج گروه نياز ندارند، بر خلاف کار آشپزهاي رستوران و آبميوه‌فروش»
دوستی‌ها و دشمنی‌های نویسندگی
سه شنبه 10 تیر 1393، روزنامه «آرمان» در این روز به دوستی ها و دشمنی نویسندگان پرداخت. این روزنامه می گوید: یکی از رسم های معرفی کتاب این است که از منتقدینی که کتاب را از قبل خوانده‌اند دعوت می‌شود تا درباره کتاب صحبت کنند و کتاب را به دیگران معرفی کنند. مشکلات و جنجال‌ها از همین جا آغاز می‌شود. مسلما رونمایی، جلسه نقد کتاب نیست. قرار است کتاب، تازه به مخاطب خود عرضه شود. منتقد مدعو باید کتاب را معرفی کند و با شناختی که از مخاطبین بالقوه کتاب دارد، خواندن آن را توصیه نماید. اما اتفاقی که می‌افتد معمولا با این فرایند منطقی و مفید فاصله زیادی می‌گیرد. دوستان نویسنده که تعداد زیادشان هم خود، نویسنده هستند در این مراسم شرکت و شروع می‌کنند به نظر دادن درباره نویسنده و کارش. گاهی دوستان لطف را از حد فراتر می‌برند و تعریف و تمجید را به جایی می‌رسانند که هر شخص سومی از تعارفات و تملق بی‌حد و حساب، به ستوه می‌آید. گاهی هم دوستان نویسنده لطف خود را طور دیگری ابراز می‌کنند. به این نیت که با روراست بودن و به رو آوردن معایب دوست خود به او کمک بیشتری می‌کنند، شروع می‌کنند به گفتن تمام ایرادات شخص خود نویسنده و کتابش. این رونمایی‌‌ها که بیشتر شبیه مراسم تکفیر و محاکمه نویسنده است، شادی او را به دلسردی عمیقی تبدیل کرده و او را از برگزاری چنین مراسمی کلا پشیمان می‌کند. متاسفانه دوستی‌ها و دشمنی‌های داستان نویس‌های ما و منتقدین ادبی، هیچ حساب و کتابی ندارد. معلوم نیست بر سر چه علاقه، منفعت یا پیشینه‌ای با کسی دوستی می‌کنند و به خاطر چه کینه‌ای دشمنی. در دنیای ادبیات ما که داستان‌نویسی، نه پول، نه شهرت و نه حتی افتخار برای نویسنده می‌آورد، گنگ بودن ملاک‌های دوستی و دشمنی کار را برای نویسنده سخت‌تر می‌کند. پس اگر هفت خوان نشر را رد کردید و خواستید دیگران را با گرفتن جشن رونمایی در شادی خود شریک کنید، باید خطر کنید، چرا که دوستی‌ها و دشمنی‌ها تا خود مراسم رونمایی هرگز علنی نمی‌شوند و تازه معلوم نیست دوستان شما چه نوع دوستی از آب درمی‌آیند، دوست دروغگویی که با تشویق زیاد شما را به خوب بودن بیش از حد کتابتان امیدوار می‌کند، یا دوست دلسوزی که با به رو آوردن معایب شما و کارتان در جمعی عمومی، سعی در تادیب شما دارد.
کتاب انقلابی وزیر سابق
چهارشنبه 11 تیر 1393، سخنرانی خبرساز دکتر روحانی، رییس جمهوری کشورمان در روز صنعت و معدن و افزایش 15 درصدی قیمت لبنیات موضوعی بود که بیشتر روزنامه ها در چهارمین روز ماه مبارک رمضان به آن پرداخته بودند. اما در این میان روزنامه «همشهری» در صفحه «فرهنگ» خود به معرفی کتاب «مبانی راهبردی در شکل گیری انقلاب اسلامی» پرداخته بود. این کتاب شامل دیدگاه های اندیشمندان و سیاستمداران مشهور دنیا درباره انقلاب اسلامی به قلم «سید محمد حسینی» وزیر پیشین ارشاد از سوی انتشارات الهدی در هزار نسخه منتشر می شود. به گفته همشهری، این کتاب 240 صفحه ای در 3 فصل تنظیم شده که فصل اول آن به نظریه های مشهور درباره انقلاب اسلامی پرداخته و در فصل دوم دیدگاه های اندیشمندان و سیاستمداران مشهور دنیا از جمله نجم الدین اربکان نخست وزیر سابق ترکیه، رییس مجلس ملی سوریه، نخست وزیر پیشین پاکستان، میشل عون نخست وزیر پیشین لبنان و... درباره انقلاب اسلامی آمده است.
لابی گری ها در جشنواره ها و جایزه های ادبی
شنبه 7 تیر 1393،در این روز روزنامه «فرهیختگان» با اختصاص چهار مطلب به موضوع کتاب گوی سبقت را از سایر رقبای خود ربوده بود و روزنامه «بانی فیلم» به کمک اخبار خبرگزاری «ایبنا» ستون فرهنگی خود را پُر کرده بود. اما مهم‌ترین اتفاقی که در این روز در رابطه با موضوع کتابخوانی افتاد پرداختن به لابی گری ها در جشنواره ادبی بود که روزنامه «آرمان» به آن اشاره کرد. این روزنامه در ستون «زاویه» خود نقدی از لابی گری ها در جشنواره ها و جایزه های ادبی منتشر کرد و نوشت: مشكل بسياري از منتقدين، دست‌اندركاران جشنواره‌ها و جوايز معدود ادبي، در ذهنيت به‌شدت كليشه شده، غيرقابل انعطاف و خودي‌ستيزشان است. در چنين شرايطي نويسنده با استعداد و پيشرو يا دچار بايكوت ادبي شده يا اساسا جسارت انتشار اثرش را ندارد. ميان‌مايگي ادبيات ايران و يك شكل شدن محتوا و فرم آثار ادبي در چنين وضعیتی است كه ايجاد مي‌شود. جريان ادبي زنده‌ياد هوشنگ گلشيري تا سال‌هاي سال به عنوان يگانه هنجار ممكن بر فضاي نقد و نوشتن حاكم بود. پس از آن نيز بقاياي اين جريان سعي كردند اين سيطره را تحكيم كنند و براساس همان آموزه‌ها و نوع نگاه به خلاقيت‌هاي ادبي نمره دهند. شكستن شالوده روايت ،ايجاد بسترهاي تازه وكشف امكانات زبان، توزيع خرده‌روايت‌ها و مركززدايي و... اساسا نوشتار تجربي به تازگي دور باطل ساليان گذشته را شكسته و برخلاف نگاه منتقدين طيف سنتي و محافظه‌كار توانسته مخاطبين فراواني نيز پيدا كند.
صدور جزیره ای مجوز کتاب
یک شنبه 8 تیر 1393، روزنامه «جام جم» در صفحه «فرهنگ و هنر» خود گزارشی از جلسه هیات نظارت بر ضوابط نشر تحت عنوان «صدور جزیره ای مجوز کتاب» منتشر کرد. به گفته این روزنامه، مدیران کل ارشاد با اشاره به موانع و حساسیت ها از طرح صدور مجوز کتاب در استانشان چندان استقبال نمی کنند. این در شرایطی است که برخی مدیران استانی ارشاد، ضمن اظهار علاقه مندی برای این که بتوانند خودشان به صورت مستقل صدور مجوز داشته باشند، از مشکلات و موانع این راه سخن می گویند. بر اساس تصمیمات جلسه هیات نظارت بر ضوابط نشر که روز چهارشنبه هفته گذشته با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی این وزارتخانه و علی شجاعی صائین مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی برگزار شد، دو آیین نامه تدوین شده از سوی کمیته تخصصی هیات نظارت بر ضوابط نشر یکی برای تشکیل کارگروه های تخصصی بررسی کتاب در استان ها و دیگری برای تشکیل کارگروه های تخصصی در مراکز انتشاراتی بررسی شد. شجاعی صائین در این باره ادامه داد: ممکن است ما این کار را از ناشران عمومی و دولتی آغاز کنیم و در ادامه آن را به ناشران خصوصی تسری دهیم. به محض اعمال اصلاحات نهایی و تامین نظر هیات نظارت بر ضوابط نشر در آن، امکان ابلاغ و اجرایی شدن آن هست.
آن ها از کجا پول در می آورند؟
دوشنبه 9 تیر 1393، روز ورزشی ایران رقم می خورد چرا که با وجود پیروزی تیم ملی والیبال مقابل لهستان و صعود ایران به مرحله لیگ جهانی روزنامه های بسیاری در صفحات خود به این موضوع پرداخته بودند. در این میان روزنامه «شاپرک» راه های تامین معاش نویسندگان را از خبرگزاری «ایسنا» منعکس کرده بود. شاپرک در این باره می گوید: هر کدام از نويسندگان، شاعران و مترجمان براي تأمين معيشت خود به شغلي مي‌پردازند. بعضي در روزنامه کار مي‌کنند، عده‌اي درس مي‌دهند و بعضي در اداره‌ها و سازمان‌هاي مختلف استخدام مي‌شوند، اما تعداد آنهايي که فقط از راه انتشار کتاب‌هايشان زندگي مي‌کنند، بسيار اندک است. خسرو حمزوي، نويسنده، در این خصوص معتقد است با درآمد نويسندگي نمي‌توان زندگي کرد و ادامه می دهد: من يک نويسنده‌ام که کارهايم چندين‌بار چاپ مي‌شوند، اما اگر قرار بود با پول کتاب‌هايم زندگي کنم، زن و بچه که هيچ، خودم تنها هم از گرسنگي مرده بودم. .. من کارمند اداره بودم. تا قبل از بازنشستگي حقوق کارمندي مي‌گرفتم و پس از آن حقوق بازنشستگي مي‌گيرم. رضا جولايي، نويسنده، مي‌گويد: من از دهه 40 فعاليت ادبي‌ام را شروع کردم و از سال 61 وارد کار نشر شدم. پيش از ناشر شدن هم بيکار بودم. فتح‌الله بي‌نياز، نويسنده، مي‌گويد: مردم به شغل نويسنده‌ها نيازي ندارند. بايد پرسيد چرا چندين و چند هزار نويسنده و شاعر، نمايشنامه‌نويس، مترجم و منتقد در ايران آمدند و رفتند، اما جز زنده‌نام ذبيح‌الله منصوري، تا جايي که من اطلاع دارم، احدي از طريق ادبيات گذران نکرده و نمي‌کند و همه اهل اين پنج عرصه به ياري کار و حرفه ادبي امرار معاش نکرده‌اند و با شغل و حرفه ديگرشان مثلا مهندسي، حسابداري، پزشکي، کارمندي يا روزنامه‌نگاري امرار معاش کرده‌اند و بعضا هم همسران‌شان شاغل هستند يا ارثي به خود آنها رسيده است... آيا مي‌توان گفت اين پنج زمينه، حرفه و کار نيستند؟ بدون شک جواب منفي است. پس چرا نمي‌توان از آنها کسب درآمد کرد؟ با عرض پوزش بايد بگويم چون «مردم به کار اين پنج گروه نياز ندارند، بر خلاف کار آشپزهاي رستوران و آبميوه‌فروش»
دوستی‌ها و دشمنی‌های نویسندگی
سه شنبه 10 تیر 1393، روزنامه «آرمان» در این روز به دوستی ها و دشمنی نویسندگان پرداخت. این روزنامه می گوید: یکی از رسم های معرفی کتاب این است که از منتقدینی که کتاب را از قبل خوانده‌اند دعوت می‌شود تا درباره کتاب صحبت کنند و کتاب را به دیگران معرفی کنند. مشکلات و جنجال‌ها از همین جا آغاز می‌شود. مسلما رونمایی، جلسه نقد کتاب نیست. قرار است کتاب، تازه به مخاطب خود عرضه شود. منتقد مدعو باید کتاب را معرفی کند و با شناختی که از مخاطبین بالقوه کتاب دارد، خواندن آن را توصیه نماید. اما اتفاقی که می‌افتد معمولا با این فرایند منطقی و مفید فاصله زیادی می‌گیرد. دوستان نویسنده که تعداد زیادشان هم خود، نویسنده هستند در این مراسم شرکت و شروع می‌کنند به نظر دادن درباره نویسنده و کارش. گاهی دوستان لطف را از حد فراتر می‌برند و تعریف و تمجید را به جایی می‌رسانند که هر شخص سومی از تعارفات و تملق بی‌حد و حساب، به ستوه می‌آید. گاهی هم دوستان نویسنده لطف خود را طور دیگری ابراز می‌کنند. به این نیت که با روراست بودن و به رو آوردن معایب دوست خود به او کمک بیشتری می‌کنند، شروع می‌کنند به گفتن تمام ایرادات شخص خود نویسنده و کتابش. این رونمایی‌‌ها که بیشتر شبیه مراسم تکفیر و محاکمه نویسنده است، شادی او را به دلسردی عمیقی تبدیل کرده و او را از برگزاری چنین مراسمی کلا پشیمان می‌کند. متاسفانه دوستی‌ها و دشمنی‌های داستان نویس‌های ما و منتقدین ادبی، هیچ حساب و کتابی ندارد. معلوم نیست بر سر چه علاقه، منفعت یا پیشینه‌ای با کسی دوستی می‌کنند و به خاطر چه کینه‌ای دشمنی. در دنیای ادبیات ما که داستان‌نویسی، نه پول، نه شهرت و نه حتی افتخار برای نویسنده می‌آورد، گنگ بودن ملاک‌های دوستی و دشمنی کار را برای نویسنده سخت‌تر می‌کند. پس اگر هفت خوان نشر را رد کردید و خواستید دیگران را با گرفتن جشن رونمایی در شادی خود شریک کنید، باید خطر کنید، چرا که دوستی‌ها و دشمنی‌ها تا خود مراسم رونمایی هرگز علنی نمی‌شوند و تازه معلوم نیست دوستان شما چه نوع دوستی از آب درمی‌آیند، دوست دروغگویی که با تشویق زیاد شما را به خوب بودن بیش از حد کتابتان امیدوار می‌کند، یا دوست دلسوزی که با به رو آوردن معایب شما و کارتان در جمعی عمومی، سعی در تادیب شما دارد.
کتاب انقلابی وزیر سابق
چهارشنبه 11 تیر 1393، سخنرانی خبرساز دکتر روحانی، رییس جمهوری کشورمان در روز صنعت و معدن و افزایش 15 درصدی قیمت لبنیات موضوعی بود که بیشتر روزنامه ها در چهارمین روز ماه مبارک رمضان به آن پرداخته بودند. اما در این میان روزنامه «همشهری» در صفحه «فرهنگ» خود به معرفی کتاب «مبانی راهبردی در شکل گیری انقلاب اسلامی» پرداخته بود. این کتاب شامل دیدگاه های اندیشمندان و سیاستمداران مشهور دنیا درباره انقلاب اسلامی به قلم «سید محمد حسینی» وزیر پیشین ارشاد از سوی انتشارات الهدی در هزار نسخه منتشر می شود. به گفته همشهری، این کتاب 240 صفحه ای در 3 فصل تنظیم شده که فصل اول آن به نظریه های مشهور درباره انقلاب اسلامی پرداخته و در فصل دوم دیدگاه های اندیشمندان و سیاستمداران مشهور دنیا از جمله نجم الدین اربکان نخست وزیر سابق ترکیه، رییس مجلس ملی سوریه، نخست وزیر پیشین پاکستان، میشل عون نخست وزیر پیشین لبنان و... درباره انقلاب اسلامی آمده است.
نظر شما