به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، بزرگداشت شادروان «دکتر سيدجعفر سجادي» امروز (15 ارديبهشت) با حضور سيدجواد طباطبايي مدیر گروه فلسفه مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، سيدعلي آل‌داوود عضو هيئت علمي دايرةالمعارف بزرگ اسلامي، علی بهراميان عضو هیئت علمی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، سيدصادق سجادي و علي اوجبي مترجم و مصحح آثار فلسفی در سراي اهل قلم بيست و هفتمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.

سيد جواد طباطبايي در ابتداي اين نشست با اشاره به نحوه آشنايي خود با سيدجعفر سجادي گفت: نخستين آشنايي من با سجادي به سال 1363 در انجمن فلسفه برمي‌گردد. در آن زمان دكتر مهدي محقق تازه دانشنامه جهان اسلام را تأسيس كرده بود و دكتر سجادي به صورت مرتب به اين انجمن مي‌آمد و ‌آثار متعددي را در اين مكان چاپ كردند. بعدها سجادي در بنياد دانشنامه جهان اسلام به عنوان مشاور علمي فعاليت كرد و جوان‌هايي مانند من از راهنمايي ايشان در بخش تدوين مقالات بهره مي‌بردند.

وي با بيان اين‌كه دانش سجادي، دانشنامه‌اي است، افزود: مجموعه فرهنگ‌نامه‌هايي كه توسط ايشان نگارش شده نشان‌دهنده آشنايي عميق و دقيق وي با علوم نقلي‌ است. البته دكتر سجادي تسلط كاملي هم به زبان عربي داشتند و ضمن اينكه به فلسفه تسلط داشتند رييس گروه عربي دانشگاه تهران نيز بودند.

وي با بيان اين‌كه مهم‌ترين كاري كه سجادي انجام داد، ترجمه برخي از آثار بسيار مهم  فلسفی بود افزود: بسياري از اين آثار تا آن زمان ترجمه نشده بود. به طور مثال مهمترین آثار ابن‌سينا، ملاصدرا و فارابي تا آن زمان به فارسی خوانده نشده بود و دكتر سجادي با ترجمه آثارشان اين شخصيت‌ها را به جامعه شناساند. 

این پژوهشگر فلسفه با اشاره به ترجمه آثار فارابي توسط سيدجعفر سجادي گفت: فارابی جزء فيلسوفان بزرگ ما به شمار مي‌آيد و سجادي با ترجمه سه كتاب اصلي او نقشی مهم را در شناساندنش به اهالي فلسفه و ساير علوم، مانند علوم اجتماعي داشت و اگر او اين آثار را ترجمه نمي‌كرد فارابي اين اهميت را نمی‌یافت، زیرا آثار فارابي به زبان عربي بود و در ايران كسي تسلط ترجمه اين متون را نداشت.

طباطبايي همچنين درباره ترجمه «حکمة‌الاشراق» شهاب‌الدین سهروردی اظهار كرد: اين كتاب نيز تا زماني كه دكتر سجادي آن را ترجمه كرد شناخته شده نبود و تنها پيش از او هانري كربن برخي از اين آثار را ترجمه كرد اگر چه اين نسخه‌ها بسيار محدود بودند، در دسترس قرار نداشتند و توجه چنداني هم به آنها نمي‌شد.

وي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به ترجمه «فصل المقال ابن‌رشد» توسط سجادی گفت: ابن‌رشد فيلسوف سرزمين‌هاي غربي جهان اسلام است و براي ما تا حدود زيادي ناشناخته است. آن گونه كه هانري كربن مي‌گويد در ايران هيچ اشاره‌اي به ابن رشد نشده و تنها عبدالرزاق لاهيجي در گوهر مراد از شخصي به نام ابن‌رشيد نام مي‌برد كه ظاهراً همين ابن‌رشد است و اين نشان‌ می‌دهد كه حتي نام ابن‌رشد نيز چندان در ايران شناخته شده نبود.

وي يادآور شد: ترجمه فصل‌المقال ابن رشد نخستين اثري بود كه از اين فيلسوف در اختيار ايرانيان قرار گرفت. همچنين يكي ديگر از آثار برجسته سجادی كتاب «مصطلاحات فلسفي صدرالدين شيرازي» است كه به مناسبت چهارصدمين سال تولد ملاصدرا در دانشكده علوم معقول و منقول آن زمان به چاپ رسيد.

مختصات فرهنگنامه‌نویسی سجادی
علی اوجبي نيز در بخش ديگري از اين نشست طی سخنانی گفت: بسياري از اساتيد ما در حوزه فلسفه اسلامي متن‌خواني نمي‌دانند و امروز كساني در مؤسسات، مدخل مي‌نويسند كه آشنايي با فلسفه ندارند. اما از نكات مثبت دكتر سجادي اين است كه در فرهنگنامه‌هاي خود متن را در اختيار مخاطب قرار می‌دهد و ما امروز مي‌توانيم به اين متون دسترسي پيدا كنيم.

سيدصادق سجادي فرزند مرحوم سيدجعفر سجادي نیز با اشاره به ضرورت تدوين فرهنگنامه توسط پدرش در آن مقطع تاریخی گفت: بسياري از اصطلاحات منطقي و فلسفي همواره محل اختلاف بين علما و فيلسوفان بوده و يك خلط و اغتشاش ذهني را به وجود آورده است. اختلافاتي كه نه تنها در جزئيات بلكه در كليات نیز بود و به همين دليل دكتر سجادي تمايل به تدوين فرهنگ‌نامه‌هاي مختلف داشت.

وي ادامه داد: شيوه ايشان در تدوين فرهنگنامه‌ها با تكيه بر سنت قديم آموزش و پرورش و نگاه به سنت جديد بود به همين دليل است كه نتيجه فعاليت‌هاي ايشان براي دانشگاه بسيار مفيد بود.
 
سجادی همچنين ضمن نقل خاطراتي از پدرش گفت: من از 5 سالگي ناچار بودم در صبح‌هاي بسيار زود به پيش پدرم بروم و جامع‌المقدمات بخوانم. به همين دليل من و برادرانم پيش از ورود به دبستان قسمت اعظم گلستان سعدي را حفظ بوديم و ايشان سخت‌گيري بسياري در اين باره داشتند.

وي افزود: علي‌رغم عدم علاقه من به فلسفه و عربي در دوره دبيرستان پدرم اصرار بسيار زيادي به فراگيري اين دو موضوع داشتند و بر حفظ هويت ايراني ـ ديني همواره تاكيد مي‌كردند.

سجادي در بخش پاياني سخنانش اظهار كرد: با وجود اينكه پدرم در سال 1358 به اجبار بازنشسته شد اما به دليل علاقه شديدش به تدريس، در خانه محفل خصوصي تشكيل داد و به مباحثه و تدريس مي‌پرداخت.