به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، این برنامه با حضور دکتر مهدی ذوالفقاری، عضو هیات علمی دانشگاه لرستان، نویسنده و محقق حوزه علوم سیاسی و دکتر علیرضا صدرا، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و مولف کتاب‌های سیاسی ظهر  چهاردهم اردیبهشت ماه در سرای اهل قلم بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، متاسفانه عده بسیار کمی از مخاطبان که اغلب از اصحاب رسانه بودند، حضور داشتند.

دکتر صدرا، نخستین سخنران نشست، در حوزه ریشه‌یابی تحولات منطقه سه نظریه مطرح را عنوان کرد و گفت: نظریه نخست این تغییرات را جابه‌جایی قدرت می‌داند. نظریه بعدی آن‌ها را در شما تغییرات ساختاری و در حقیقت اصلاحات سیاسی بررسی می‌کند. سومین نظریه سیاسی که صحیح‌تر به نظر می‌رسد، این مقولات را فراتر از اصلاحات و در شمار انقلاب دسته‌بندی می‌کند و معتقد است مردم این جوامع در پی شعائرند و استقلال و آزادی برای آن‌ها اهمیت فراوانی دارد.

وی افزود: برمبنای این نظریه‌ها سه تفسیر نیز ارایه می‌شود. نخست تفسیر بدبینانه که تمامی تحولات را تحت تاثیر عوامل بیگانه و کشورهای غربی به ویژه آمریکا می‌‌داند و معتقد است این کشورها در پی ایجاد شبه دموکراسی برای دگرگونی جغرافیای سیاسی حاکم و تجزیه دولت‌ها و سرزمین‌های بزرگ‌اند. این نظریه زمانی قوت بسیاری داشت و اکنون زیاد مورد تایید قرار نمی‌گیرد.

دکتر صدرا بیان کرد: در تفسیر دوم این انقلاب یا همان بهار عربی دو عنصر اصلی «عربی» و «بهار» را دارد. عربی یعنی محدود به جهان عربی است و اسلامی محسوب نمی‌شود و مقصود از بهار یعنی اتفاقی زودگذر مانند بهار که تابستان گرم، بادهای پاییزی و سرمای زمستان را در پی دارد. به نظر می‌رسد این واژگان به شکل اتفاقی انتخاب نشده باشند.

نویسنده کتاب «مشروعیت سیاسی» گفت: تفسیر سوم این رخدادها را انقلابی برای بیداری می‌داند که خیزش درپی دارد و کاملا اسلامی است.در این رخدادها چهره‌های علمی روی کار می‌آیند و شخصیت‌های سیاسی مانند گذشته قدرت را در دست ندارند.

صدرا با اشاره به اثر بخشی انقلاب اسلامی ایران در تحولات منطقه بسیاری از نمادها، رویکردها و روش‌های این تحولات اسلامی را برخاسته از انقلاب اسلامی ایران توصیف و اظهار کرد: وقتی انقلاب ایران رخ داد، «میشل فوکو» فیلسوف غربی آن را انقلابی معنوی دانست. همچنان که شخصیت‌های علمی و سایر نظریه‌پردازان نیز پس از موج مدنیت و موج مادی موج معنویت را سومین موج تحولات جهانی نامیدند که کانون و آغازگر آن انقلاب اسلامی ایران بود.

وی در جمع‌بندی سخنانش عنوان کرد: در چنین وضعیتی باید با مهندسی درست و مدیریت صحیح به تجزیه و تحلیل بپردازیم تا از آفات دور بمانیم؛ چرا که اکنون زمان حرکت‌های افراطی و شورش طلبانه و همچنین حرکت‌های تفریطی و سازشکارانه به پایان رسیده است.

در ادامه این برنامه دکتر مهدی ذوالفقاری، عضو هیات علمی دانشگاه لرستان با ارایه مقدمه‌ای از روند تحولات منطقه عنوان کرد: پس از وقوع انقلاب اسلامی و تاثیراتی که در منطقه ایجاد شد، غرب با چالش‌های فراوانی مواجهه داشت.

وی در ادامه تحولات ایجاد شده را ناشی از آزادی‌طلبی و در پی تغییر حکومت بودن جوانان این ملت‌ها دانست و گفت: مردم این سرزمین‌ها به این نتیجه رسیدند که جامعه اسلامی امروز با جامعه اسلامی مطلوب فاصله زیادی دارد که باید برطرف شود. این جوامع با بررسی دقیق‌تر دریافتند که هویت دینی و اسلامی‌شان به واسطه تبلیغات غرب کم رنگ شده یا رنگ باخته است از این رو از پای ننشستند.

دکتر ذوالفقاری با اشاره به این که اسلام‌گراها درپی آن بودند که دستاوردهای تمدن اسلامی را دوباره در جهان اسلام مطرح سازند، بیان کرد: برخی از این اقدامات با موفقیت و برخی از این حرکت‌ها با سرکوب مواجه شدند.

مولف کتاب «بیداری اسلامی، مبانی فلسفی و عملگرایی اسلامی» با اشاره به مطالبی که در اثر پژوهشی‌اش به آن‌ها پرداخته است، بیان کرد: عواملی نظیر اوضاع وخیم اقتصادی، توجه نکردن دولت‌ها به آزادی‌های سیاسی مردم، دخالت مستقیم و غیز مستقیم دولت‌های غربی در امور این کشورها از عناصر زمینه‌ساز تحولات منطقه و خیزش‌های بیداری اسلامی‌اند.

این پژوهشگر سیاسی در بخش دیگری از سخنان خود درباره پیامدهای بیداری اسلامی در منطقه عنوان کرد: این رخدادها موجب توجه بیشتر حاکمان به نقش مردم شدند. رشد احزاب مخالف که تاکنون وجود نداشتند، توسعه اصلاحات سیاسی، کاهش گرایش به لیبرالیسم، دوران پایان حکومت‌های موروثی و مطالبات فرا اقتصادی مردم از دیگر پیامدهای بیداری اسلامی در منطقه به شمار می‌آیند.

وی در واپسین بخش سخنانش عواملی نظیر ضعف ساختار دموکراسی در این کشورها، رشد تروریسم در مناطقی که امنیت در آن‌ها کم است، عملکرد مغرضانه رسانه‌ها، فقر سیاسی و کار تشکیلاتی و شکاف‌های فرقه‌ای را از نکاتی یاد کرد که در آسیب‌شناسی این جریانات د ولت‌ها و سردمداران بیداری اسلامی باید به آن‌ها توجه داشته باشند تا این حرکت در ادامه مسیر خود راه را اشتباه طی نکند.

بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تا 21 اردیبهشت در مصلای امام خمینی (ره) برپاست.