صیاد نوری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بیان کرد: کتاب «تاریخ اردبیل قاجار» حاصل 30 ماه تحقیق و پژوهش در منابع تاریخی دست اول دوره قاجار مانند «ناسخ التواریخ»، «تاریخ جهان نو»، «مآثر السلطانیه»، «حقایق الخبار ناصری»، «مرآة البلدان»، «روزنامه مجلس»، «روزنامه انجمن تبریز» و «دست‌نوشته‌ها، خاطرات و اسناد اشخاص» است.

وی ادامه داد: کتاب حاضر را با رویکرد تاریخی به رشته تحریر درآوردم و کوشیده‌ام در آن علاوه بر ارایه مطالب تاریخی و تصاویر کمیاب، از زاویه‌ای متفاوت به ارایه اخبار از رویدادهای همزمان آن در جهان و ایران به پردازم. همچنین در این اثر تاریخ‌های یاد شده را به سه زمان شمسی،‌ قمری و میلادی آورده‌ام تا مخاطب درک بهتری از وقایع داشته باشد.

این مدرس دانشگاه در پاسخ به این سوال که «مباحث و اطلاعات دست اول این کتاب شامل چه اخباری می‌شود؟» بیان کرد: اطلاعات خاص و دست اول این نوشتار درباره به سلطنت رسیدن محمدعلی خان قاجار و جنگ‌های ایران و روس است. همچنین در بخشی از این نوشتار به نقش کلیدی عشایر شاهسون در مشروطیت و فتح تهران که کمتر تاکنون به پرداخته‌ شده است، توجه کرده‌ام، زیرا حاکم اردبیل عشایر شاهسون را به جنگ با مجاهدین گیلان اعزام می‌کند اما این عشایر در جنگ با مجاهدین شکست می‌خوردند و خبر این شکست به قزوین می‌رسد. بنابراین، لشکر محمدعلی خان قاجار ترسیده، عقب‌نشینی می‌کند و تهران فتح می‌شود.

وی عنوان کرد: در آثار تاریخی موجود کمتر به تاریخ جنگ‌های ایران و روس در تاریخ معاصر پرداخته شده است، در حالی که در کتاب «تاریخ اردبیل در عهد قاجار» به این موضوع بسیار توجه کرده‌ام، زیرا اردبیل با داشتن نیروی جنگاوری عشایر به عنوان منطقه پشتیبان، پایگاهی کلیدی و اصلی برای دولت حاکم به شمار می‌آمده؛ به طوری که طبق اسناد در جنگ‌های ایران و روس اردبیل نسبت به تبریز از جایگاه و استراتژی ویژه و خاصی‌تر برخوردار بوده است.

نوری در پاسخ به این سوال که «آیا تاکنون مورخان و نویسندگان به مباحث و موقعیت تاریخی اردبیل در عهد قاجار نپرداخته‌اند؟» گفت: سال‌ها پیش «حاج مهدی‌قلی خان هدایت» ملقب به مخبرالسلطنه که بر مسند سمت‌های نخست وزیری ایران، حاکمیت آذربایجان، نمایندگی مجلس در زمان قاجار، وزارت علوم و وزیر عدلیه نشست، در یکی از آثارش به برخی وقایع تاریخی اردبیل نظیر امضای قرارداد «شرط‌‌‌ نامه ایلات مشکین» اشاره کرد. این عهدنامه با هدف غارت اردبیل و حرکت به سوی تهران برای به تاج و تخت رساندن دوباره محمدعلی شاه منعقد شد. این عهدنامه در پشت قرآن با امضای سران و حکام دولتی و عشایر در اردبیل ثبت شد.

وی با بیان این‌که مخبرالسلطنه در این حوزه مطالبی نوشت که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است، ادامه داد: اطلاعاتی را که در کتاب «تاریخ اردبیل در عهد قاجار» آورده‌ام، برای نخستین‌بار منتشر شده‌اند و می‌توانند به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر قرار گیرند.

این نویسنده اردبیلی در پاسخ به این سوال که «نقاط قوت و ضعف اثر خود را در چه موضوعی می‌دانید؟» اظهار کرد: مطالب این نوشتار را با استناد به مدارک و اسناد تاریخی به رشته تحریر درآورده‌ام. این کتاب در حد یک رساله دکترا جامع و کامل است و به نظرم این از نقاط قوت کتاب به شمار می‌آید.

وی بیان کرد: از سوی دیگر، توضیحات محدود و کم پرداختن به حوادث و اشخاص دوره قاجار، نقطه ضعف کتاب «تاریخ اردبیل در عهد قاجار» است که جای خالی آن‌ها به چشم می‌خورد.

نوری در پاسخ به این سوال که «کتاب تاریخ اردبیل در عهد قاجار به چه سیاقی نوشته شده است و مخاطبان آن چه کسانی‌اند؟» اظهار کرد: مطالب این نوشتار با زبانی ساده و در برخی بخش‌ها به شکلی داستانی نوشته شده است. بنابراین، مخاطبان آن علاوه بر محققان و دانشجویان رشته تاریخ، عموم و علاقه‌مندان به تاریخ‌اند.

وی درباره انتشار و استقبال از این کتاب گفت: اکنون یک هفته از انتشار این کتاب در بازار کتاب می‌گذرد و تاکنون بازخوردهای خوبی از مخاطبان کتابم دریافت کرده‌ام. همچنین قرار شده است در هفته نخست اسفندماه امسال بنیاد دایره‌المعارف اردبیل در مراسمی از این اثر رونمایی کند. اداره‌های کل کتابخانه‌های عمومی استان اردبیل و فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برای خریدن آن رایزنی‌هایی کرده است.

وی درباره برنامه‌های آینده خود عنوان کرد: درصدد نگارش کتابی درباره رویدادهای تاریخی اردبیل در دوره پهلوی‌ و در حال فیش‌برداری و جمع‌بندی مطالب آنم.

نخستین چاپ کتاب «تاریخ اردبیل در عهد قاجار»با شمارگان یک هزار نسخه، 500 صفحه و به بهای 250 هزار ريال از سوی نشر «محقق اردبیلی» روانه بازار نشر شده است.