چاپ نخست كتاب «خلفاي پيامبر اعظم(صليالله عليه و آله و سلم)» نوشته احمدعلي طاهري از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد._
نويسنده در اين اثر كوشيده است نظريات دانشمندان اسلامي را در بيان مصداق اين روايات به صورت تطبيقي ارزيابي و بررسي كند و با توجه به قرائن و شواهد موجود در همين روايات و روايات ديگر، افرادي كه ميتوانند مصداق اين روايت باشند را معرفي كند.
يكي از وظايف مهم فرهيختگان و ارباب قلم، بررسي نقاط و منشا اختلاف مسلمانان و شناسايي راههاي تقريب آن است كه با توجه به منابع مورد اعتماد فريقين به صورت مقارن و علمي مورد ارزيابي و تحقيق قرار بگيرد، زيرا بدون شناخت راههاي وحدت و موانع آن، اتحاد و انسجام اسلامي در ميان مسلمانان كه بر اساس علم و عقيده باشد، امكانپذير نيست.
متاسفانه بسياري از وقايع و حوادثي كه در طول تاريخ اسلام منشا اختلاف بين مسلمانان بوده، به گونهاي شفاف و روشن بيان نشده، بلكه تلاش شده در پردهاي از كتمان و ابهام بماند و گاهي هم به صورت تقطيع و تحريف شده بيان شود، بعضيها هم به بهانه دفاع از صحابه كرام(ره) هر گونه گزارش، تجزيه و تحليل حوادث قرن اول تاريخ اسلام را ـكه سنگ زيرين و مادر همه اختلافهاي مسلمانان بوده استـ مسكوت گذاشتهاند، گزارشگران، محققان و تحليلكنندگان اين حوادث را زنديق، بدعتگذار و ... معرفي كرده و مسلمانان را از هرگونه تجزيه و تحليل و گزارش آنها برحذر داشته است!
اگر دانشمندان متعهد و صاحب بصيرت جهان اسلام با حريت و آزادگي به خودشان جرات بدهند اين سد را بشكنند و دور از هرگونه تعصبهاي جاهلانه و تقليدهاي كوركورانه، عالمانه به تجزيه و تحليل اين حوادث بپردازند، اكثر اختلافهاي مسلمانان حل ميشود، زيرا بسياري از موضوعهاي اسلامي در ابتدا به نظر ميرسد كه توافق و وحدت نظر مسلمانان در آن امكانپذير نيست، ولي بعد از بررسي و مقارنه منابع تاريخي و روايي فرق اسلامي معلوم ميشود كه اختلافهاي آنان در قبال توافق و وحدت نظرشان بسيار ناچيز و اندك است.
اختلاف مسلمانان صغروي است
به اتفاق مسلمانان، قرآن و سنت رسول اعظم اسلام(ص) دو منبع معرفتي دين، كاشف و مبين از اراده تشريعي خداوند است و از جهت انتساب به قانونگذار و شارع، هر دو وحي آسماني و كلام الهي است كه رسول اكرم(ص) با وحي و تعليم خداوند، تكاليف و وظايف مكلفان را بيان ميكند.
به عقيده نويسنده، اختلاف مسلمانان در مسائل اختلافي، صغروي است؛ يعني اختلاف آنان در اين است كه در آن مساله خاص و مورد اختلاف، آيا دليلي از وحي مقروء (قرآن) و وحي مروي (سنت پيامبر) در مورد و موضوع اختلاف وارد شده يا نه؟ يا اين دليل خاص كه در كتاب و سنت موجود است و به طور قطع از شارع مقدس صادر شده، آيا چنين اقتضا و دلالتي دارد يا نه؟ اما اگر اثبات شود كه چنين دليلي از طرف شارع وارد شده يا اين دليل خاص چنين دلالت و اقتضايي دارد، هيچ كسي اختلاف و نزاعي ندارد؛ زيرا با علم به اينكه اين دليل خاص از شارع مقدس صادر شده يا چنين دلالتي دارد، انكار كنند، به اتفاق فرق اسلامي به منزله انكار رسول خدا (ص)، مرتد و از دين خارج است.
مردي يهودي براي اين كه مسلمانان را ـبه دليل حوادث پس از رحلت رسول اكرم(ص)ـ تحقير كند، خطاب به حضرت علي(ع) گفت: عجب بد امتي هستيد، هنوز پيامبرتان را دفن نكرده بوديد كه درباره او اختلاف كرديد! حضرت علي(ع) فرمود: «تو اشتباه ميكني. ما درباره پيامبر اختلاف نكرديم، بلكه اختلاف ما درباره دستور و سخنان اوست كه آيا چنين سخني از وي صادر شده است يا نه؟ آيا اين گفتار و دستور او چنين اقتضا و دلالت دارد يا نه؟ اما شما با ديدن آن همه معجزات از رود نيل گذشتيد و هنوز پايتان خشك نشده بود كه در حضور پيامبرتان در اصل وجود خداوند و توحيد اختلاف كرديد و از او خواستيد كه براي ما معبودي مثل معبود اين بتپرستان قرار بده!»
بر ساس مطالب کتاب، يكي از آن مسائل مهم مورد اختلاف، خلافت و جانشيني رسول اعظم(ص) است كه بعد از رحلت آن حضرت، مسلمانان صدر اسلام را به دو گروه «پيروان خلافت انتخابي و طرفداران خلافت تنصيصي» تقسيم كرده و اين مساله در طول تاريخ اسلام همچنان حل نشده و در معرض تضارب افكار، منشا اختلاف، گفتوگو و جنگهاي داخلي بين مسلمانان باقي مانده است. عدهاي از مسلمانان، مدعي بودند و هستند كه در اين زمينه نص و دليلي از شارع مقدس نرسيده است و وظيفه تعيين خليفه و جانشين براي پيامبر(ص) به حكم عقل يك وظيفه مردمي است، ولي در مقابل آنان، گروهي معتقد بودند و هستند كه دليل نقلي و نص كافي از شارع مقدس در اينباره رسيده و خلفاي بعد از پيامبر(ص) از طرف خداوند معين و توسط خود حضرت در مدت 23 سال بارها به مسلمانان معرفي شده است.
اين اثر با توجه به منابع حديثي و تاريخي معتبر اسلامي ميكوشد كه خلفاي پيامبر(ص) را از بعد دوم (مرجعيت علمي و ديني) بررسي و معرفي کند و مصداق دوازده خليفه قريشي را ـكه در روايات متواتر فريقين از وجود آنها خبر داده شده استـ با توجه به قرائن و شواهد موجود در منابع اسلامي، از بعد علمي و فعاليت تبليغ پيام الهي، ارزيابي و بررسي كند.
كتاب حاضر در چهار فصل و يك خاتمه، تنظيم و تدوين شده است. در فصل نخست با بيان تعريف خليفه و امام از ديدگاه لغت و اصطلاح فريقين، به طرح پيشينه اين بحث در تاريخ اسلام و ادله طرفين به ضرورت نصب خليفه اشاره شده است. در فصل دوم پس از دستهبندي رواياتي كه تعداد خلفاي پيامبر(ص) را دوازده نفر قريشي معرفي كرده، ويژگيها و خصوصياتي كه براي آنان بيان شده مورد بررسي و كاوش قرار داده و مفهوم روايات را توضيح داده ميشود.
در فصل سوم، ديدگاه و نظريات دانشمندان اهل سنت را در بيان مصاديق اين روايات و موقعيت علمي، فعاليت تبليغي و پيامرساني كساني كه برايشان ادعاي خلافت شده مطرح و در سه بخش، مهمترين احتمالهايي كه درباره مصاديق خلفاي دوازدهگانه گفته شده، بررسي ميكند و در ادامه ضمن بيان قرائن و شواهدي كه در خود آن روايات و صدها روايات ديگر كه بر معرفي مصاديق اين دوازده خليفه دلالت ميكند، نظر دانشمندان شيعه را بيان كرده و شبهات آن را پاسخ ميدهد.
فصل چهارم به گوشههايي از مقام علمي و فعاليت تبليغي ائمه اهلبيت(عليهمالسلام) بعد از پيامبر(ص)، اشاره ميكند و در خاتمه به كيفيت و چگونگي، تاريخ و زمان جمعآوري روايات و منابع حديثي شيعه و اهل سنت اشاره ميشود.
چاپ نخست كتاب «خلفاي پيامبر اعظم(صليالله عليه و آله و سلم)» در شمارگان 1200 نسخه، 388 صفحه و بهاي 76000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما