دغدغه دیرین رهبری درباره نقش و جایگاه زن

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به دنبال اجباری شدن کلاه شاپو و ممنوعیت حجاب و سیاست‌های تغییر لباس در دوران پهلوی اول، در تیرماه ۱۳۱۴، آیت‌الله سید حسین طباطبایی قمی به پیشنهاد علمای مشهد، برای مذاکره با رضاخان در مورد این سیاست‌ها راهی تهران شد. قمی در تهران در حصر قرار گرفت و ممنوع‌الملاقات شد (تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد، ۱۳۷۸، سند شماره ۲، ص ۱۱ ۱۰). در ۲۱ تیرماه ۱۳۱۴ مردم مشهد در اعتراض به این اقدام حکومت در مسجد گوهرشاد تجمع کردند. با حضور قوای نظامی، این تحصن به شدت سرکوب و بیش از یک‌هزار و 600 نفر کشته و زخمی شدند.

پس از واقعه مسجد گوهرشاد روحانیان سرشناس مشهد دستگیر و تبعید شدند و به دستور رضاخان برخی از روسای ادارات مشهد تغییر کردند. شورای فرهنگ عمومی کشور، این روز را به‌عنوان روز «عفاف و حجاب» نامگذاری کرده است.

به دلیل جایگاه ویژه عفاف و حجاب در آموزه‌های اسلامی و انقلاب اسلامی و همچنین نقش و اهمیت آن در امنیت روانی و اخلاقی جامعه، کارهای مختلفی برای فرهنگ‌سازی و معرفی درست عفاف و حجاب به‌ویژه در دهه‌های اخیر در کشور انجام شده و در این راستا کتاب‌های بسیاری نیز در این زمینه از سوی اهالی فرهنگ و نویسندگان و نهادهای مذهبی و فرهنگی به رشته تحریر درآمده است.

امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی بر این مساله مهم تاکید بسیار داشتند و در ادامه راه ایشان، مقام معظم رهبری در دهه‌های اخیر در مقاطع مختلف، سخنان ارزشمندی در زمینه حیا، عفاف و حجاب و جایگاه زن ایراد کرده‌اند. امیرحسین بانکی‌پور فرد، نویسنده و پژوهشگر، در چندین کتاب به گردآوری و تدوین این سخنان در زمینه‌های مختلف پرداخته که از آن‌جمله می‌توان به «آیینه زن» و «عفاف و حجاب در سبک زندگی ایرانی - اسلامی» اشاره کرد.

به مناسبت نامگذاری 21 تیر به روز «عفاف و حجاب» و به بهانه تدوین این آثار، وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا، در معرفی کوتاهی از این آثار، بیان کرد: سال 78 یا 79 کتابی با عنوان «آیینه زن» نوشتم که دربردارنده دیدگاه‌های مقام معظم رهبری درباره مقام و جایگاه زن بود. چند سال بعد، انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با من تماس گرفته و خواستند که این اثر را به‌روزرسانی و کامل‌تر کنم. در پی این درخواست و بررسی مجدد، با بیش از هزار صفحه مطلب در این زمینه مواجه شدم که ماحصل آن پس از تنظیم و تدوین، مجموعه‌ای پنج جلدی با عنوان کلی «نقش و رسالت زن» شد که جلد نخست آن «عفاف و حجاب در سبک زندگی ایرانی - اسلامی» است. این اثر در چندسالی که از چاپ آن می گذرد، با استقبال مخاطبان روبه‌رو و چندین نوبت تجدیدچاپ شده است.

وی ادامه داد: نکته جالب در این زمینه این است که با بررسی و تحقیق دقیق متوجه شدم بین رهبران ادیان و رهبران سیاسی دنیا، هیچکدام تا این اندازه دیدگاه درباره نقش و جایگاه زن نداشته و ارائه نکرده‌اند. به بیان خود مقام معظم رهبری، ایشان از قدیم در این زمینه دغدغه داشته و نسبت به این موضوع حساس بوده‌اند.

این نویسنده و پژوهشگر همچنین گفت: مواردی مانند عفاف، حجاب، حیا، تبیین رابطه دختر و پسر منطبق بر مسائل و دستورات دینی در مقاطع مختلف در سخنان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب دیده می‌شود که در سال‌های مختلف و بسته به شرایط فرهنگی و اقتضائات روز جامعه، نحوه بیان و موضوع متفاوت بوده است.

بانکی‌پور افزود: درباره این موضوع، کتاب دیگری با عنوان «حیا» که کلیدواژه و ریشه اصلی بحث عفاف و حجاب در کلام اهل بیت (ع)، نوشته‌ام. در این کتاب مساله از دیدگاه اهل بیت (ع) تبیین شده و روی این موضوع تاکید شده که «حیا» یک امر کاملا فطری است و هیچ زن و اصوا هیچ انسانی نیست که به‌طور ذاتی و فطری از آن بیزار باشدو دوری کند. به اعتقاد من برای کار و فرهنگ‌سازی در زمینه عفاف و حجاب، باید از همین نقطه و تمرکز بر همین خصلت ذاتی شروع کنیم. این کتاب و همچنین کتاب «سبک زندگی زنان» که باتوجه به شرایط کنونی بسیار نیز کاربردی هستند، از سوی انتشارات «حدیث راه عشق» اصفهان راهی بازار نشر شده‌اند.

وی در پایان با اشاره به کتاب «دختران آفتاب»، اظهار کرد: کتاب «دختران آفتاب» در 14 فصل با استفاده از سبک «داستان‌مقاله» به بررسی و نقد و رد و اثبات مؤلفه‌ها و مباحث و شبهات حوزه‌ زن و خانواده و جامعه می‌پردازد. این کتاب مخاطب عام را هم درگیر می‌کند، چراکه بحث‌های کتاب، جواب گفت‌وگوهای تربیتی و نقدهای اجتماعی و شوخی جمع‌های خانوادگی و محفل‌های مختلط زنانه و مردانه درباره‌ مسائل زنان است. این کتاب را با همکاری مشترک بهزاد دانشگر و محمدرضا رضايتمند تدوین کردم و از سوی انتشارات سروش منتشر و بارها تجدیدچاپ شده است. مقام معظم رهبری نیز بر آن تقریظ نوشته‌اند.