سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – یدالله رحمتعلی: مدیریت شهری یکی از مبادی مهم و اثرگذار در زمینه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی به شمار می‌رود اما در پی تعدد مسئولیت‌های این نهادها، معمولاً به حوزه فرهنگ کمرنگ‌تر پرداخته می‌شود و در اغلب موارد در همین حوزه، فعالیت‌های مرتبط با کتاب و کتابخوانی به کلی فراموش می‌شود.
مصوبات شوراهای اسلامی شهر می‌تواند به کمک فرهنگ کتابخوانی بیاید اما در بسیاری از شوراها از جمله شورای اسلامی کلانشهر اراک، در این حوزه بسیار ضعیف عمل شده به‌گونه‌ای که تا امروز، هیچ مصوبه‌ای در این زمینه به ثبت نرسیده است این در حالی‌ست که یکی از وظایف ذاتی شوراهای اسلامی شهر، برنامه‌ریزی، نظارت و سیاست‌گذاری برای توسعه فرهنگی شهرهاست. کتابخوانی نیز، به عنوان یکی از ارکان رشد فرهنگی جوامع، همواره مورد تأکید اندیشمندان و فعالان فرهنگی بوده است.
در سال‌های اخیر، شهرهای مختلف با بهره‌گیری از ظرفیت شوراهای شهر و نهادهای مدیریت شهری، اقداماتی مانند حمایت از کتابخانه‌ها، توسعه فضاهای مطالعه و اجرای طرح‌های ترویجی را در دستور کار قرار داده‌اند؛ اما به‌نظر می‌رسد موضوع کتابخوانی در شهر اراک هنوز به جایگاه شایسته خود در سیاست‌های شورای شهر نرسیده است.
پاسخ رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر اراک
پیمان عین‌القضات، رئیس کمیسیون فرهنگی، هنری و ورزشی شورای شهر اراک، در این زمینه در گفت‌وگو با ایبنا، درباره وضعیت موجود، در پاسخ به این‌که شورای شهر چه جایگاهی برای ترویج کتابخوانی قائل است؟ گفت: اعتقاد داریم که توجه به سرانه‌های فرهنگی از جمله کتاب و کتابخوانی باید در سیاست‌های کلان مدیریت شهری لحاظ شود. یکی از سازوکارهای قانونی، اختصاص نیم درصد از بودجه شهرداری برای حمایت از اداره کل کتابخانه‌های عمومی است که ما تلاش کردیم این کمک حفظ شود.
وی ادامه داد: شهرداری اراک در سال‌های اخیر توانسته با همکاری اداره کل کتابخانه‌ها، این سهم قانونی را پرداخت کند و بستر مناسبی برای تقویت تعاملات در حوزه کتاب ایجاد شود.
برگزاری نمایشگاه‌های کتاب؛ تنها اقدام ملموس
عین‌القضات افزود: شورای شهر مقام اجرایی نیست، اما در قالب لوایح یا مکاتباتی که از نهادهای مرتبط دریافت کرده‌ایم، تلاش شده همکاری لازم را داشته باشیم. یکی از اقدامات مستمر، برگزاری نمایشگاه‌های کتاب با تخفیف ویژه در فرهنگسراها و دیگر مراکز وابسته به شهرداری بوده که هر ساله با حضور ناشران بومی و گاه کشوری برگزار شده است.
وی ادامه داد: همچنین، در قالب برنامه‌های مشارکتی، شهرداری در برگزاری این نمایشگاه‌ها نقش فعال داشته و این روند، فضایی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی ایجاد کرده است.
به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر اراک، جلساتی نیز با اتحادیه ناشران و کتابفروشان برگزار شده تا دیدگاه‌های فعالان این حوزه درباره مسائل و مشکلات پیش‌روی‌شان بررسی شود.
ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی باید از دغدغه‌های مدیریت شهری باشد
یک مدرس و استاد دانشگاه نیز در گفت‌وگو با ایبنا با تاکید بر ضرورت تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و توسعه مطالعه توسط مدیریت شهری در کلانشهر اراک گفت: ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی باید از دغدغه‌های مدیریت شهری باشد.
حسین معافی، درباره نقش مدیریت شهری در توسعه فرهنگ مطالعه و ترویج کتاب و کتابخوانی با تاکید بر ضرورت تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و توسعه مطالعه توسط مدیریت شهری در کلانشهر اراک گفت: ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی باید از دغدغه‌های مدیریت شهری باشد.
وی با اشاره به ضرورت تقویت زیرساخت‌های فرهنگی در کلانشهر اراک بیان کرد: شهر اراک به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور، بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه به ارتقای کیفیت زندگی شهروندان از مسیر توسعه فرهنگی است و در این میان، ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی نقشی محوری دارد.
این استاد دانشگاه افزود: سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اراک به‌عنوان بازوی اجرایی مدیریت فرهنگی شهر، می‌تواند نقش بی‌بدیلی در این مسیر ایفا کند. این سازمان با بهره‌گیری از امکانات موجود، نیروی انسانی توانمند و شبکه ارتباطی گسترده، ظرفیت لازم برای ترویج عادت به مطالعه در گروه‌های مختلف سنی را دارد.
معافی، برگزاری جشنواره‌ها، نمایشگاه‌های کتاب و ایجاد غرفه‌های کتاب در اماکن عمومی همچون پارک‌ها، فرهنگسراها و مراکز پرتردد را از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه دانست و گفت: طرح‌هایی مانند کتابگردی و تأسیس ایستگاه‌های مطالعه می‌تواند دسترسی آسان و ارزان شهروندان به کتاب را فراهم آورد.
این استاد دانشگاه همچنین به نقش مشارکتی این سازمان اشاره کرد و افزود: همکاری با نهادهایی مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و کتابخانه‌های عمومی برای اجرای کمپین‌های تبلیغاتی، مسابقات کتابخوانی، نشست‌های نقد و جلسات قصه‌گویی می‌تواند تأثیر بسزایی در گسترش علاقه به مطالعه، به‌ویژه در میان کودکان، نوجوانان و جوانان داشته باشد.
وی با تأکید بر اهمیت زیرساخت‌های فرهنگی تصریح کرد: تجهیز و توسعه کتابخانه‌ها و فرهنگسراهای شهری به‌عنوان پایگاه‌های فرهنگی، باید در اولویت قرار گیرد. این مراکز باید با امکانات به‌روز و جذاب تجهیز شوند تا انگیزه مراجعه مردم افزایش یابد.
معافی همچنین بر استفاده از مناسبت‌های فرهنگی و ملی مانند هفته کتاب، ماه مبارک رمضان و دهه فجر برای برگزاری رویدادهای کتاب‌محور در سطح شهر تأکید کرد و آن را عاملی در نهادینه شدن فرهنگ مطالعه در زندگی روزمره شهروندان دانست.
وی گفت: حمایت از تولید محتوای بومی به‌ویژه درباره تاریخ و فرهنگ اراک، ضرورتی است که سازمان فرهنگی شهرداری باید به آن توجه ویژه داشته باشد. این اقدام می‌تواند پیوند نسل امروز را با هویت فرهنگی و اجتماعی‌شان تقویت کند.
معافی تأکید کرد: در نهایت، ترویج فرهنگ کتابخوانی نه‌فقط یک مأموریت فرهنگی، بلکه راهکاری پایدار برای تقویت نشاط اجتماعی، افزایش همبستگی و رشد مسئولیت‌پذیری شهروندان است. اگر سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اراک با برنامه‌ریزی دقیق و نگاه کارشناسی وارد میدان شود، می‌تواند ستون اصلی توسعه فرهنگی در این شهر باشد.
وی گفت: با توجه به تغییر سبک مطالعه و گرایش مردم به کتاب‌های صوتی و دیجیتال، نمی‌توان به روش‌های سنتی محدود ماند. همچنین، برای پاسخ‌گویی به تنوع سلیقه‌ها، لازم است از ناشران خارج از استان نیز برای حضور در نمایشگاه‌های کتاب دعوت شود.
به هر روی، ظرفیت‌ها و امکانات شهرداری و سازمان‌های زیرمجموعه آن، می‌تواند ناجی کتابخوانی در شهر صنعتی اراک باشد و انتظار می‌رود اعضای شورای شهر به عنوان نمایندگان مردم، این حوزه را نیز در مصوبات خود مدنظر قرار دهند.
به گزارش ایبنا، با وجود تلاش‌های موردی، نبود سیاست‌گذاری کلان و مصوبه مشخص در حوزه کتابخوانی از سوی شورای شهر اراک، یکی از نقاط ضعف جدی این نهاد در حوزه فرهنگ شهری محسوب می‌شود. اگرچه حمایت از نمایشگاه‌ها و تعامل با کتابخانه‌ها گام‌هایی مهم است، اما برای اثربخشی بلندمدت، شورا نیازمند تدوین برنامه‌ای منسجم و راهبردی در این حوزه است..
نظر شما