این کتاب در سه فصل سامان یافته است: فصل نخست عهده‌دار بیان جایگاه، ارزش و فضیلت، تاریخچه زیارت و راهپیمایی اربعین و دیدگاه اندیشمندان درباره آن است؛ در فصل دوم فرصت‌های باز آمده از اربعین و لزوم بهره‌برداری از آن مورد تأکید قرار گرفته است؛ در فصل سوم، کاستی‌ها و آسیب‌هایی که روند رو به رشد اربعین را تهدید می‌کند، بررسی می‌شود و راه حل‌هایی ارائه می‌گردد.
مولف در کتاب به این موضوع می‌پردازد که عنوان اربعین، عنوانی عام است که تاکنون مقالات و کتاب‌های مختلفی درباره آن نگارش شده است. هرچند در نگرش صحیح دینی، اعداد به لحاظ عدد بودن، نقش خاصی در القای معنا و منظوری مشخص ندارند. اما از برخی آیات و روایات استفاده می‌شود که در عدد چهل، خصوصیتی وجود دارد که در اعداد دیگر نیست. این امر موجب شده است که عنوان اربعین، در اصطلاح و کاربردهای دینی، از قداست و اهمیت زیادی برخوردار باشد.
بنا بر مفاد برخی آیات، اربعین سند کمال و نشانه رشد عقلی انسان است. انسان در چهل سالگی به درک نعمت و مقام شکر دست می‌یابد و به حقیقت عبودیت واقف می‌شود. از این رو غالب انبیای الهی، به ویژه حضرت ختمی مرتبت (ص) در سن چهل سالگی به رسالت مبعوث شدند.
در بخشی دیگر از کتاب به فضیلت پیاده‌روی برای امور عبادی و معنوی اشاره شده و آمده است: «پیاده‌روی برای انجام اعمال عبادی و امور خیر و مستحبی، به ویژه زیارت ائمه معصوم (ع) در روایات و سخنان اهل بیت (ع) بسیار تأکید شده است. امام صادق (ع) فرمود: هرکس پیاده به مسجدها رود، قدم‌هایش را هر شی‌تر و خشک بگذارد، زمین برای او تسبیح می‌گوید. بر این اساس، روایات بسیاری درباره ارزش و منزلت پیاده‌روی به سوی بیت‌الله الحرام و انجام اعمال و مناسک حج وجود دارد. هیچ امری محبوب‌تر از پیاده‌روی به سوی بیت‌الله الحرام نیست و انسان را به ساحت مقدس ربوبی نزدیک نمی‌کند.
اهمیت پیاده‌روی اربعین در زمان کنونی چیست؟
فصل دوم کتاب به فرصت‌های پیاده‌روی زیارت اربعین اختصاص دارد. آنچه در این کتاب درباره فرصت‌های اربعین بدان پرداخته شد، شمهایی از عظمت اربعین، آثار و دستاوردهای بزرگ آن است که فرصتی با ارزش را در اختیار برنامه‌ریزان و دلسوزان فرهنگ شیعی قرار دهد.
به اعتقاد نویسنده، راهپیمایی اربعین، نوعی رویارویی فرهنگ دینی، معنویت و خدامحوری در برابر فرهنگ مبتذل غربی است. برگزاری راهپیمایی حسب نظر علما و مراجع، در صورتی که برای اقامه عزا برای زیارت قبر سید‌الشهدا (ع) باشد ثواب زیاد داشته و امری پسندیده برای اعتلای کلمه توحید و بیانگر زنده بودن ماجرای عاشورا و کربلاست. همانگونه که امام خمینی (ره) محرم و صفر را عامل زنده ماندن اسلام بیان داشت.
نویسنده در بخشی دیگر معتقد است: «باید به زائران آموزش داده شود که در طول مسیر، وقتی به صورت گروهی حرکت می‌کنند یا در جایی توقف نمایند، بهتر است برنامه‌ای برای آن محل در نظر بگیرند و از نظر معنوی، آن جمع را تغذیه کنند. مثلاً با بیان ویژگی‌های شخصیتی حضرت اباعبدالله و یاران باوفاویش و ارائه طرح‌های قرآنی و برگزاری مجلس سخنرانی و ... می‌توان بدان هدف جامه عمل پوشاند.
فصل سوم کتاب به آسیب‌ها و توصیه‌ها درباره راهپیمایی اربعین اختصاص دارد و به مواردی مانند بی‌نظمی، کم حوصلگی و کم ظرفیتی، مزاحمت و آزار دیگران، انحصارطلبی و خودخواهی، دوری از اهداف معنوی، تبلیغ خارج از حد راهپیمایی اربعین، آلودگی محیط زیست و نداشتن وسائل سفر را از جمله آسیب‌های این راهپیمایی عنوان می‌کند.
به اعتقاد مولف ضعف بنیه بدنی، عدم آمادگی جسمانی و نداشتن تجربه پیاده‌روی طولانی، می‌تواند بسیاری از شرکت‌کنندگان در راهپیمایی اربعین را با مشکل مواجه سازد. بنابراین کسانی که بدنی ورزیده و آماده برای پیاده‌روی و نیز تجربه کافی برای آن ندارند، نباید در این راه قدم بگذارند. زیرا چنین افرادی در همان کیلومترهای اولیه از ادامه مسیر باز می‌مانند.
این کتاب با این نتیجه به پایان می‌رسد که اربعین، آثار و دستاوردهای بزرگ آن است که فرصتی با ارزش را در اختیار برنامه‌ریزان و دلسوزان فرهنگ شیعی قرار می‌دهد.
کتاب «پیاده‌روی اربعین، فرصت‌ها، آسیب‌ها و توصیه‌ها» تألیف حافظ نجفی در 248 صفحه از سوی موسسه فرهنگی هنری نشر مشعر به بهای 215000 ریال منتشر شده است.
نظر شما