«مأمون، خلیفه عباسی»، «غزالی، مجدّد اسلام» و «فضلالله استرآبادی و حروفیه» از مجموعه «سازندگان جهان ایرانی - اسلامی» از سوی نشر نامک منتشر شد.
مجلدهای یکم تا چهارم این مجموعه نیز با نامهای «کریم خان زند»، «ابن عربی، وارث انبیا»، «سعدی؛ شاعر زندگی، عشق و شفقت» و «چنگیزخان» پیش از این ترجمهها از سوی نشر نامک چاپ و منتشر شده است.
مجموعه سازندگان جهان اسلام به سرپرستی استاد فقید خانم «پاتریشا کرون» است. بعد از درگذشت ایشان خانم «زابینه اشمیتکه» و «خالد الرهیب» سرپرستی این مجموعه را بر عهده گرفتهاند. نشر نامک شخصیتهای مرتبط با فرهنگ ایرانی را انتخاب کرده و دست به کار ترجمه شدهاند. در این میان ممکن است اثری در این مجموعه به فردی غیر ایرانی اختصاص داده شده باشد، ولی آن فرد به دلایل مختلف و در وجوه گوناگون در تاریخ و فرهنگ ایرانی موثر بوده است. لذا این مجموعه به دست متخصص و صاحب نظر در هر موضوع، بی هیچ جانبداری و تعصب و تنها با تاکید بر عوامل تاریخی و نیز صحت در روش تحقیق، این مجموعه انتخاب شده است.
مأمون؛ خلیفه عباسی
«مأمون، خلیفه عباسی» نوشتهی مایکل کوپرسون و ترجمه مریم طرزی منتشر شده است. مأمون؛ خلیفه عباسی به خاطر حمایت از ترجمه فلسفه یونان به زبان عربی و نیز به خاطر کمک به فعالیت ریاضیدانان، منجمان، مهندسان، اطبا و نقشهبرداران شهرت دارد. او در عین حال شخصیتی بحث برانگیز است که با ساقط کردن حکومت مرکزی در بغداد و کشتن برادر ناتنیاش امین به قدرت رسیده بود و با انتخاب یکی از علویان به جانشینی خود همه را متعجب ساخت و از مواضعی پشتیبانی کرد که بسیاری از محدثان آن را بدعت میدانستند.
این پژوهش نگاهی جدید به زندگی و عصر مأمون دارد که دوره مهمی در تحول شرع اسلام و مبانی کلامی آن محسوب میشود و بر اساس منابع معاصر و مراجع معتبر دیگر، تصویری جامع از یکی از مهمترین و گیراترین شخصیتهای تاریخ اسلام ارائه میدهد که برای هر خوانندهای با هر زمینه اعتقادی جذاب خواهد بود.
کتاب «مأمون، خلیفه عباسی» در 6 فصل با عنوانهای «مقدمه»، «تعلیم و تربیت»، «اولین بحران جانشینی»، «دومین بحران جانشینی»، «علم و عقلانیت» و «مدافع دین» شرحی متفاوت از زندگی مامون را روایت کرده و نگاهی متفاوت با کتابهای تاریخی تالیف داخل کشور به موضوع و شخص مورد بحث دارد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «به نوشته سیره نویس بزرگ اثنا عشری [امام] رضا(ع)، ابن بابویه، مامون به این دلیل [حضرت] رضا (ع) را به ولایتعهدی منصوب کرد که او را در چشم پیروانش بی اعتبار سازد. وقتی [حضرت] رضا (ع) سعی کرد که این منصب را رد کند، خلیفه او را تهدید به قتل کرد. [حضرت] رضا (ع) سرانجام پذیرفت، گرچه از پذیرش هرگونه مسئولیتی در جریان اداره امور سرباز زد. در دعوت برای مباحثه با یهودیان، مسیحیان و مسلمانان بدعتگذار، دانش کامل خود را در علوم شرعی نشان و همه آنان را شکست میداد.
مامون با تشخیص اینکه نقشهاش در بی اعتبار کردن [امام] رضا (ع) نتیجه عکس داده است، او را مسموم کرد. بنابر روایتی مامون با استفاده از سوزن، انگورها را به زهر آغشته کرده بود. در روایت دیگری آمده است که این کار را خدمتکاری که در زیر ناخن زهر نهان کرده بود، با پوست کندن انار برای [امام] رضا (ع) انجام داد.»
کتاب «مأمون، خلیفه عباسی» در 165 صفحه با شمارگان 1000 جلد و بهای 12500 تومان توسط نشر نامک منتشر شده است.
«غزالی، مجدّد اسلام»
«غزالی، مجدّد اسلام» نوشته اریک اورمزبی و ترجمه احسان مصفحی منتشر شد. ابوحامد غزالی عموما برجستهترین و مقدمترین عالم و عارف اسلامی سدههای میانه شناخته میشود. او تحت حمایت نظامالملک وزیر شاهان سلجوقی در اوایل عمر به ریاست مدرسه نظامیه بغداد منصوب شد و شاگردان و دانشورانی را از اقصی نقاط خلافت اسلامی که خواهان درسهای او درباره فلسفه و فقه اسلامی بودند به آن مدرسه جلب کرد. وی مدتی بعد مقام خود در نظامیه را در پی تحول روحی ترک گفت و به تبعیدی خود خواسته رفت و در این دوران بود که شاهکارش «احیاء علوم الدین» را نگاشت.
نویسنده این کتاب در اثر تحقیقی و عالمانهاش در زندگی و آثار این متفکر بزرگ اسلامی پژوهش و غور میکند و بلند پروازی او و اشتیاق سیریناپذیرش در کشف حقیقت را به طور مستند و مستدل آشکار میسازد. او با نگاه به غزالی در متن زمانه تاریخیاش، نشان میدهد که غزالی چگونه با وحدتبخشیدن به شعبههای مختلف علوم اسلامی و نحلههای فکری، یک جهانبینی منسجم معرفتی و عرفانی پدید آورد که هنوز هم تاثیر شگرفی بر دانشوران و خوانندگان آثار خود اعمال میکند.
«بالا گرفتن آوازه»، «دلبستگی به فقه»، «علمی دولبه: غزالی و کلام»، «زهر فلسفه و پادزهر آن»، «بحران و بازیابی قوا» و «احیای اسلام» عنوان شش بخش کتاب است و اریک اورمزبی در این کتاب مستند زندگی غزالی را در آن شرح داده و روایت کرده است. در بخش مقدمه اثر نیز به پیشینه تاریخی سلجوقیان و مذاهب مختلف آن دوره پرداخته است و همچنین در ابتدای بخشهای کتاب بخشی با عنوان «نتیجه؛ علم در عمل» به اتفاقات اواخر حیات و مرگ غزالی اشاره دارد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «در طول حیات غزالی، آثار او مناقشاتی را برانگیخت. به ویژه در مغرب نسبت به او بدگمان شدند و در اثر تلاشهای یکی از شاگردان پیشین او احیاء علوم را در برابر دیدگان عموم سوزاندند. با این حال این اثر تاثیر بسیار شگرفی داشت و به صورت گستردهای پرآوازه شده بود. غزالی خود این کتاب را برای مستمعان نکته سنج در بغداد میخواند. 26 خلاصهی مختلف از این اثر، الهام بخش بسیاری از طالبان علم بود و حتی برخی از شاگردان مشتاق سراسر آن را از حفظ میکردند.»
کتاب «غزالی، مجدّد اسلام» در 200 صفحه با شمارگان 1000 جلد و بهای 15000 تومان توسط نشر نامک منتشر شده است.
فضلالله استرآبادی و حروفیه
«فضلالله استرآبادی و حروفیه» نوشته شهزاد بشیر و ترجمه مجتبی نماینده نیاسر منتشر شد. فضلالله استرآبادی از علمای اسلامی قرن هشتم ه.ق است که اعتقاد داشت جهان رو به پایان است. او میگفت در رویاهایش از سوی خداوند مستقیما به او وحی شده و او را همردیف و هممنزلت با موسی، عیسی و حضرت محمد (ص) ساخته است. پیروان او را «حروفیه» مینامیدند زیرا معتقد بودند که اصوات و حروفی که زبان را میسازد کلیه حقایق روحانی را در خود دارد. آنها فضلالله را تجلی خداوند در جسم انسان میانگاشتند و حتی پس از کشته شدن او در سال 796 ه.ق انتظار داشتند که بازگردد و پیش از روز رستاخیز جامعهای پر از عدل و داد تشکیل دهد.
این پژوهش کوتاه و خواندنی در زندگی و اندیشه فضلالله استرآبادی همچنین تاریخچهای از نهضت او ارائه میدهد، میراثی را که او برای آیندگان به جا گذاشت تحلیل میکند و فهرستی از منابع دیگر برای مطالعه بیشتر عرضه میکند که برای عموم خوانندگان مفید و رهگشا تواند بود.
شهزاد بشیر در هفت فصل با عنوانهای «آغاز زندگی»، «روشنبینی»، «مرگ»، «عالم هستی و انسان»، «آخرالزمان، زبان و رستگاری»، «زیارتگاه و جانشینان» و «میراث حروفیه» پژوهشی مستند از زندگی و دوران فضلالله استرآبادی و جانشینان و پیروان او ارائه کرده است و دیدگاهها و باورهایی که از او به جای مانده و سنت و میراثی را که به جای گذاشته است مورد بررسی قرار داده و گزارشی علمی و مستند از آن ارائه کرده است.
در بخشی از این کتاب آمده است: «از همه طبقات و گروهها برای تعبیر خواب نزد فضلالله میآمدند، از علما و سادات و وزرا گرفته تا ماموران دولتی، سپاهیان و ثروتمندان شهر. آنها خوابهای متفاوتی برایش تعریف میکردند، او نیز معمولا نخست ارتباط بین خواب و کسی که خواب را دیده، مشخص و سپس آن را تعبیر میکرد. توانایی فضلالله در آگاهی به گذشته و و پیشبینی آینده از او شخصی قدرتمند ساخت. او در جایگاهی بود که میتوانست اسرار را پوشیده داشته یا فاش کند.»
کتاب «فضلالله استرآبادی و حروفیه» در 138 صفحه با شمارگان 1000 جلد و بهای 12500 تومان توسط نشر نامک منتشر و روانه بازار کتاب شده است.
نظر شما