به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، به نقل از ستاد خبري سراي اهل قلم بیست و پنجمین نمایشگاه بين المللي کتاب تهران، درنشست «آشنایی با مطالعات اقدام پژوهی در مراکز آموزشی و پژوهشی» كه چهارشنبه (20اردیبهشت) در سراي کارنامه نشر بیست و پنجمین نمایشگاه بين المللي کتاب تهران برگزار شد؛ دکتر يزدان منصوريان، اظهار کرد: تمام واژگان موجود در اقدام پژوهي بر دو عنصر «پرسش» و «همکاری و مشارکت» تاكيد كردند.
وی ادامه داد: تحقيقات كمي مي‌گويند محقق بايد از پديده مورد مطالعه جدا باشد، اما در تحقيقات كيفي محقق بايد وارد بافت پژوهش شود، به گونه‌اي كه حضورش تغييري در آن بافت ايجاد نكند.
منصوریان افزود: محقق بايد در یک پژوهش برای ارایه مساله همت داشته باشد. مسايل بايد واقعي باشند و تحقیق نيز باید در شرايط كاملاً طبيعي انجام شود. محيط پژوهش بايد منعطف باشد و اقدام پژوهي حتماً در سطح خرد انجام شود.
دانشيار دانشگاه خوارزمي در ادامه سخنانش گفت: محققان مي‌توانند در گردآوري داده‌ها از منابع گوناگوني استفاده كنند. همچنین محقق بايد رخدادهاي مرتبط با مساله مورد بررسي را به دقت توصيف و بتواند در سطوح مختلف، اجزاي مورد بررسي را با هم مقايسه و توانايي تحليل محتوا و مفهوم‌يابي را نیز کسب کند.
وی بیان کرد: شناسايي و تبيين مساله، طراحي طرحي نوين براي اجرا، اجراي دقيق طرح پيشنهادي، ارزيابي مستمر نتايج تغيير، تبيين يافته‌هاي حاصل از طرح و تكرار مراحل قبلي تا حل كامل مساله، گام‌های اصلي در اجراي پروژه‌هاي اقدام پژوهي به شمار می‌روند.
منصوریان با اشاره به شش اصل اقدام پژوهی گفت: محقق بايد در اصل «تفكر تاملي» نسبت به محيط كار خود نكته‌سنج و دقيق باشد. اصل «گفت‌وگو» بیانگر این مطلب است که واقعيت‌‌هاي اجتماعي در خلال گفتگوهاي افراد ساخته مي‌شوند و اصل «همکاری» مؤید این واقعیت است که موفقيت در اقدام پژوهي با کار گروهي به وجود می‌آید.
دانشيار دانشگاه خوارزمي ادامه داد: محقق در اصل «خطرپذیری» می‌آموزد که بايد از واكنش‌هاي احتمالي تغييرات آگاه باشد. «ساختار جمعي» و «تعامل نظر و عمل» از دیگر اصول شش‌گانه اقدام پژوهی به شمار می‌روند.
وی مشاهده، شنیدن، هماهنگی، تسهیل‌سازی، آموزش، گزارش‌نویسی و تحلیل را از جمله نقش‌های یک محقق در اقدام پژوهی برشمرد و گفت: پژوهشگر بايد كنجكاو و نكته‌سنج باشد و از بديهي پنداري پرهيز كند و در فرآيند تحقیق، شنونده‌اي مشتاق و فعال باشد و نيز در جمع ذي‌نفعان پژوهش هماهنگي و همدلي ايجاد و موانع موجود در راه پژوهش را شناسايي و برطرف كند.
منصوریان یادآور شد: آموزش ذي‌نفعان در پژوهش از دستاوردهاي اصلي اقدام‌پژوهي به شمار می‌رود. همچنین مهارت‌هاي نگارشي پژوهشگر در توصيف و تحليل يافته‌ها ضروری است و پژوهشگر بايد از توانايي تحليل داده‌هاي كيفي برخوردار باشد.
يزدان منصوريان با اشاره به ملاحظات اخلاقي موجود در مطالعات اقدام پژوهي عنوان کرد: ذي‌نفعان پژوهش بايد از جريان تحقيق آگاه و مشاركت‌كنندگان بايد در پذيرش يا رد همكاري با محقق آزاد باشند. همچنین محقق بايد نظرات مشاركت‌كنندگان را در نظر داشته و از سلامت جسمي و رواني برخوردار باشد.
وی ادامه داد: نيازهاي اطلاعاتي و رفتار اطلاع‌يابي كاربران، آموزش مهارت‌هاي سواد اطلاعاتي به كاربران، مجموعه‌سازي در كتابخانه‌هاي عمومي، دانشگاهي و تخصصي، ارزیابي پايگاه‌هاي اطلاعاتي و كتابخانه‌هاي ديجيتالي، بررسي سودمندي خدمات مرجع، اطلاع‌رساني و خدمات جانبي، آموزش كتابداري و اطلاع‌رساني، مديريت كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رساني و اشتراك منابع و همكاري‌هاي بين‌كتابخانه‌اي از جمله زمينه‌هاي اقدام پژوهي در كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رساني محسوب می‌شوند.
منصوریان در پایان، منابعی را برای مطالعه بیشتر دانشجویان و محققان و پژوهشگران معرفی کرد. کتاب «روش تحقيق در روان‌شناسي و علوم تربيتي» اثر دكتر علي دلاور و کتاب «ضد روش» اثر دكتر احمد محمدپور عناوین برخی از این آثارند.
نشست «آشنایی با مطالعات اقدام پژوهی در مراکز آموزشی و پژوهشی» چهارشنبه (20اردیبهشت) در سراي کارنامه نشر بیست و پنجمین نمایشگاه بين المللي کتاب تهران واقع در طبقه دوم شبستان برگزار شد.
بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 23 ارديبهشت ماه در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.
چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۱ - ۱۵:۲۷
نظر شما