جن‌زدگان / The Possessed (نام قدیمی کتاب در انگلیسی)/ نام مدرن آن در ترجمه‌های انگلیسی: Demons / 1872
به روسی: Бесы یعنی شیاطین؛ رمانی است ضد پوچ‌گرا که نیل مخرجی می‌گوید در ترجمه انگلیسی رمان توسط کنستانس گارنت عنوان Possessed است و در زمان بچگی با آن نام اشتباه کتاب را خوانده ولی شیاطین درست‌تر است. به گفته نیل مخرجی نمی‌توان به درستی گفت استفان تروفیموویچ ورخوونسکی/ Stepan Trofimovich Verkhovensky یک انقلابی واقعی است که داغدار آرمان‌های خود می‌شود و پسرش پیوتراستفانوویچ که اعلامیه نیهیلیستی را به تأثیر از پدر و دیدگاه‌های او در شهر منتشر می‌کند!
این رمان به‌شدت سیاسی است که در آن داستایوفسکی 5 ایدئولوژی مختلف و متضاد را بررسی می‌کند اما فشار عقاید خود علیه نیهیلیست پیوتراستفانوویچ را نمی‌تواند پنهان کند. به گفته نیل مخرجی، وقتی دچار شک گرایی می‌شود،با داستایوفسکی مسیحی ارتدوکس روس نمی‌توان کنار آمد.
خاک بکر / Virgin Soil / ایوان تورگینف / 1877
این آخرین رمان تورگینف است، جهانی دور از شیاطین داشته و از انقلابیونی می‌گوید که قصد نابودی نظام اشرافی را داشته و آرزومند انقلاب سوسیالیستی هستند.جوانان اواخر قرن 19 که استانداردهای اخلاقی مرسوم را کنار گذاشته و به جنبش پوپولیسم می‌پیوندند. نژدانوف دانشجوی خوش تیپ،فرزند نامشروع یک اشراف‌زاده با مقرری سالانه(شکم سیر) و درعین‌حال عاشق رمانتیک است. از طبقه‌ای می‌آید که همه انقلابیون علیه آن طبقه مبارزه می‌کنند. دلیل اینکه به پوپولیسم می‌پیوندد، اعتراض علیه اربابان است و ملاکان!
مخرجی معتقد است نژدانوف هرگز طرفدار واقعی جنبش نیست و نویسنده – تورگینف – می‌داند که نژدانوف با پیوتر استفانوویچ خیلی فرق می‌کند!
مأمور مخفی / جوزف کنراد / 1907
رمان بی‌نظیر با موضوع تروریسم که نویسنده انگلیسی لهستانی تبار خیلی خوب بدان پرداخته است. جنبش آنارشیست در قلب کتاب یک جنبش انقلابی است.باکونین و کروپوتکین هر دو تحت تأثیر نوشتن و آنارشیست فرانسوی هستند که آن‌ها را به سوی انفجار تروریستی 1894 گرینویچ رهنمون می‌سازد. آدولف ورلاک در مرکز آنارشیست است که به عنوان کارمند سفارت باید بریتانیا را برای شکست دادن گروه‌های انقلابی کمک کند.(این جمله آشنا نیست؟) این کتاب سؤالات عدیده‌ای درباره اخلاقیات تروریسم مطرح می‌کند و اینکه چگونه رؤیاها و واقعیات انقلابی به خطر می‌افتند!
تسخیر جنگل : Aranyar Adhikar / نوشته ماهاس‌وتا د.وی/Mahasweta Devi / 1977
عنوان کتاب کاملاً معنی مخالف می‌دهد.قانون جنگل و قانون برای جنگل. درواقع این رمان بنگالی که توسط یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان بنگلادشی نوشته‌شده، هر دو سؤال را در خود جای داده است. چه کسی حق دارد درحالی‌که قبایل از زمان‌های باستان در جنگل بوده‌اند؟ آیا حق با جنگل است؟ داستان درباره قبیله انقلابی بیرسا موندا (Birsa Munda (1875-1900)) است که ارتش چریکی علیه استعمار بریتانیا ایجاد کرد. (نویسنده متولد 1926 در داکای بنگلادش است)
دختر برگر / نادین گوردیمر / 1979
با ادای احترام به رام فیشر وکیل مدافع نلسون ماندلا؛ سیاسی‌ترین رمان نادین گوردیمر فقید است که در سال 1979 نوشته‌شده و ما را به عمق جنبش ضد آپارتاید در افریقای جنوبی در دهه 1970 می‌برد. روزا دختر آفریقایی سفیدپوستی است که طرفدار جنبش ضد آپارتاید است(و عضو حزب کمونیست افریقای جنوبی) که هر دو در زندان می‌میرند. روزا با پسر سیاه‌پوستی بنام «باسی» فرزندخوانده شده و بزرگ می‌شوند.(توسط برگر) خانواده از هم جداشده و روزا دیگر نمی‌تواند «باسی» را ببیند.
سال بعد در لندن (نوعی تبعید محسوب می‌شود) روزا، باسی را می‌بیند و تصمیم می‌گیرند به افریقای جنوبی بازگشته و در برابر آپارتاید بایستند و برای آزادی مبارزه کنند.
روابط مورو / لئوناردو شاشا / نوشته‌شده در 1978 و تکمیل‌شده در 1983
نویسنده ایتالیایی(1921-1989)؛ این کتاب موضوع انقلابی نداشته و صرفاً به موضوع تروریسم می‌پردازد اما نیل مخرجی می‌گوید به دو دلیل این کتاب را در فهرست خود جای داده است: تروریست و بریگاد سرخ که هر دو موضوع با انقلابیون کمونیستی ارتباط دارد. اما مهم‌ترین دلیل به گفته مخرجی این است که این کتاب روابط دولت با تروریسم و تروریسم دولتی را به خوبی نشان داده است. نویسنده اهل سیسیل، به آدم‌ربایی‌های بریگاد روس، دادگاه‌های مخفی و درنهایت قتل رئیس حزب دمکرات مسیحی – آلدو مورو – سی و هشتمین نخست‌وزیر ایتالیا می‌پردازد. فریب، سکوت، تبانی، فساد و منافع؛ جزئی از زندگی ایتالیایی به شمار می‌رود. این کتاب فوق‌العاده با ابزار داستان‌های جنایی، مرز واقعیت و داستان را شکسته و تمامی حقایق جامعه ایتالیا را هویدا می‌کند.
تروریست خوب / دوریس لسینگ / 1985
برنده نوبل 2007 متولد 1919 و درگذشته 2013؛ این کتاب روح پویانمایی‌ای (animating) دارد که در پشت آن یک تحقیر نهفته است: تحقیر نادانی طبقه متوسط برای تبدیل شدن به یک انقلابی مؤثر!
رمان شرح می‌دهد که چگونه آلیس به‌طور تصادفی یک تروریست خوب می‌شود! و به اتحادیه حزب کمونیست مرکزی می‌پیوندد. مادر خانه که در حال پخت‌وپز است می‌بیند که چگونه مردان نقشه انفجار هتلی در «نایتس بریج» را طراحی می‌کنند...
چرا بسیاری از مرفهان در دهه 60 و 70 به جنبش‌های چپ و تروریست گرایش پیدا کردند؟
این کتاب را بخوانید!
انجام بده و بمیر! / مانی‌نی چاترجی / 1999
داستان درباره یک گروه انقلابی کوچک در چیتاکونگ در سال 1930 است که با حمله به کلوب اروپایی‌ها و ترور مقامات دولتی و نظامی ، راج انگلیسی را ترور می‌کنند.جنبش عدم خشونت را شاید همه بشناسند اما جنبش‌های دیگری در تاریخ هند در شمایل کوچک‌تر نیز بودند که دنبال استقلال هندوستان بودند و خاموش شدند.
دانه‌های سحر و جادو / وی.اس نای پائول / 2004
داستان درباره انقلاب و انقلابیون در جوامع پس از استعمار است، جنبش‌هایی که ساییدگی تاریخی پیداکرده و دچار نزول اجتناب‌ناپذیر شدند. پرتره‌ای که وی به تصویر می‌کشد برای خواننده تهوع‌آوراست!
این رمان دنباله رمان دیگر نویسنده بنام «نصف زندگی»/2001 است و درباره سامرست چاندران مهاجر هندی در برلین است که همراه خواهرش ساروجینی زندگی می‌کند. پس از 81 سال زندگی در افریقا، با انقلاب در موزامبیک به آلمان تبعیدشده است، خواهرش وی را ترغیب می‌کند عضو چریک‌های کمونیست شده و به هند بازگردد. در بازگشت دستگیر و راهی زندان می‌شود تا اینکه توسط دوست انگلیسی‌اش راجر نجات داده‌شده و راهی لندن می‌شود. در آنجا خود را یافته ولی مبتلا به claustrophobia (ترس از فضای تنگ و محصور) می‌شود.
سالی هیث کوت، طرفدار حق رأی زنان / ماری تالبوت، کیث چارلزورث و برایان تالبوت / 2014
نیل مخرجی در پایان مقاله خود می‌نویسد: باید بارمان مصور و یک کتاب محرک، معرفی خود را به پایان می‌بردم.
«سالی» یک انقلابی طبقه کارگر است که در موضع خود استوار می‌ماند و در زندان اعتصاب غذا می‌کند. وی به عنوان خدمتکار در خانه املین پنکهرست (فعال حقوق زنان در انگلیس 1858-1928) کار می‌کند. طرفدار حق رأی زنان است و از حقوق زنان تا پای جان دفاع می‌کند. سرانجام عضو گروه مخفی و خرابکارانه شده تا خانه لویید جرج را منفجر کند. کتاب درباره درون کمپین زنان برای حق رأی است که علیه دوران ادواردیان در انگلیس می‌گوید و با نقاشی‌های کیت چارلزورث تکمیل می‌شود.
نظر شما