-
«صید مرغ سنگخوار» از سوی نشر برج منتشر شد؛
بوطیقای ایمان در جهان خدا
میتوان کتاب «صید مرغ سنگخوار» را «بوطیقای ایمان در جهان خدا» نامید؛ زیرا ابعاد فاجعهای را واکاوی میکند که بر انسان مومن علیرغم ایمان او آوار شده است.
-
بررسی تطور تاریخی نمایشهای آیینی در گفتوگو با احمد جولایی؛
نمایش دینی، تماشاگران را از گذشته تا امروز گرد هم آورده است
در دوران صفویه کتابهای معروفی در زمینه تعزیه نوشته شد؛ «روضهالشهدا» و کتابهای سیدبن طاووس در زمینه روضهخوانی، سوگواری و تعزیه از منابع مهمی بودند که تعزیهخوانان از آن استفاده میکردند.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۱۶
«شیرین شمامه»؛ ماندگارترین نوحه عاشورایی در ادبیات کُردی
کردستان - پژوهشگر کردستان با بیان اینکه نوحه ماندگار «شیرین شمامه» یکی از تأثیرگذارترین مرثیههای عاشورایی در ادبیات کردی است، گفت: این نوحه از گذشتههای دور تاکنون در آیینهای سوگواری محرم، حضوری پررنگ و مؤثر داشته و همچنان جایگاهی ویژه در میان نوحهخوانان و مخاطبان آیینی استان کرمانشاه و دیگر مناطق کردنشین دارد.
-
عزاداری محرم در عصر قاجار در گفتوگو با فاطمه قاضیها؛
لیدی شیل در تعزیه حسینی
فاطمه قاضیها: اجازه بدهید قلم را به دست لیدی شیل، همسر سفیر انگلیس در ایران بدهیم که در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه و مصادف با صدارت امیرکبیر در ایران بود و در خاطراتش به مراسم عاشورا پرداخته است.
-
آئینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران-۱۵
روایتی از مشارکت فعال زنان و دختران ایلامی در مراسم عزای امام حسین(ع)
ایلام- صیدمحمد درخشنده، نویسنده و پژوهشگر ایلامی با اشاره به برپایی آئین و مراسم مختلف در سوگ و عزای امام حسین(ع) در استان ایلام، نقش و مشارکت فعال و مسئولانه زنان و بانوان در برگزاری این مراسمهای ویژه را تشریح کرد.
-
قیام امام حسین (ع) به روایت بلعمی- بخش دهم؛
اکنون شهید بدان گیتی رفتند و به بهشت جاودانه رسیدند
زینب گفت: خدای- عزوجل- کشتن برایشان قضا کرده بود، به سر گور خویش آمدند تا آنجا کشته شدند. و خدای- عزوجل- ایشان را با شما، پیش خود بدارد و داد ما از شما بستاند. ای عبیدالله، مرگ نعمت بود ایشانرا که دایم از شما برنج بودند و اکنون- شهید- بدان گیتی رفتند و به بهشت جاودانه، رسیدند.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران-۱۴
تجلی ادبیات آیینی خوزستان در شعر/ سهل بنهارون و ابوالعلاء شوشتری پرچمداران شعر شیعی در خوزستان
خوزستان- نویسنده و پژوهشگر خوزستانی گفت: معارف اهل بیت(ع) و شیعه از خوزستان برخاسته و به دیگر نقاط سرزمین ایران رسیده است. سهل بنهارون (قرن سوم هجری )و ابوالعلاء شوشتری( قرن پنجم) از جمله شاعران خوزستانی هستند که پرچمدار شعر شیعی در خوزستان به شمار میروند.
-
تعزیه و جایگاه آن در هنر امروز در گفتوگو با داود فتحعلیبیگی؛
نباید از منظر درام غربی به تعزیه نگاه کرد/ قرار نیست همه پدیدههای نمایشی مطابق تعریف ارسطو باشد
در هنر نمایش باید هم ویژگیهای دیداری و هم ویژگیهای شنیداری را در نظر گرفت، تعزیه پر از نشانه است و در هر بخش آن منطقی نهفته است. ابداع کنندههای آن انسانهای آگاهی بودهاند.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۱۳
شعر و تعزیه پررنگترین گونهها برای بیان مفاهیم عاشورا درهرمزگان/ استفاده از تشبیهات و استعارههای دریایی
هرمزگان- مولف و محقق هرمزگانی عنوان کرد: شعر و تعزیه (شبیهخوانی) به طور ویژهای پررنگترین گونهها برای بیان مفاهیم عاشورایی در هرمزگان است.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۱۲
«چکچکو»؛ سنتی ۳۰۰ ساله/ نمادی از اتحاد مردم در غم و مصیبت کربلا
فارس - «چکچکو» یکی از آیینهای عزاداری ویژه ماه محرم است که همچنان در برخی از مناطق فارس، بهویژه شهرستانهای استهبان و نیریز رواج دارد و نمادی از اتحاد مردم در غم و مصیبت کربلاست.
-
بررسی تطبیقی اسطوره سیاوش و واقعه عاشورا؛
از آتش تا عطش؛ سوگ سیاوش در آینه عاشورا
مرگ سیاوش، تنها یک اسطوره نیست؛ آینهای است که در آن، تاریخ، معنا، و اخلاق به هم میرسند. همانگونه که عاشورا، تنها یک واقعه نیست، بلکه نظامی رمزی و احساسی و اخلاقی است. از همینجاست که ایرانی میتواند هم عاشورا را بفهمد و هم سوگ سیاوش را بخواند؛ زیرا هر دو، در عمق جان، به یک اندوه ریشهدار گره خوردهاند: اندوه حقیقتِ بیپناه در برابر قدرت، اندوه حقِ مظلوم در برابر شمشیر ظالم.
-
رسول جعفریان درباره مقتلهای حسینی؛
عاشورا میان تاریخ و روایت
رسول جعفریان با اشاره به دو گونه منابع مستند و آثار روایی و داستانی درباره عاشورا، گفت: این روایت باید نسبت خود را با واقعیت حفظ کند و اگر داستان و حکایت بر کلیت واقعه غلبه کند، تحریف رخ میدهد.
-
بازخوانی اصلاحطلبی حسینی در «عاشورا؛ اصلاح و فساد»؛
الگویی برای تمام دورانها
کتاب «عاشورا؛ فساد و اصلاح» اثری است برگرفته از سلسله سخنرانیهای دکتر داود فیرحی که نگاهی عمیق و جامعهشناختی به پدیده عاشورا دارد. این اثر، فراتر از روایتهای سنتی، با بررسی زمینههای اجتماعی، سیاسی و دینی حادثه کربلا، عاشورا را در بستر دولت، مشروعیت، بیعت، اصلاح و فساد تفسیر میکند و با نگاهی نو، خواننده را به تاملی دوباره در چیستی و چرایی قیام امام حسین (ع) دعوت میکند.
-
'گفتوگو با م. مؤید، نویسنده کتاب «حسین علی، درود خداوند بر او»؛
عاشورا در جان ادبیات ما جاری است
محمدحسین مهدوی (م. مؤید)، شاعر و نویسنده، در کتاب «حسین علی، درود خداوند بر او» عاشورا را نه فقط روایت، که تجربه کرده است. او با نثری شاعرانه و استناد به منابع تاریخی، کوشیده تصویر تازهای از کربلا ارائه دهد. روایت او از واقعه عاشورا در این کتاب نه فقط براساس اسناد تاریخی بلکه روایتی برآمده از دل است.
-
روایت مستوفیالممالک از نذری دادن در عصر ناصری؛
روضهخوانی قجری
عبدالله مستوفی: روز تاسوعا و عاشورا گذشته از مشغولیات روضه، ما مشغله دیگری هم داشتیم و آن کمک به تقسیم نذری بود. پدرم نمیدانم در نتیجه چه پیشامد و در چه دورهای از ادوار زندگی خود نذری کرده بود که در هریک از این دو روز ۵۰ مَن برنج پلو میکردند و به مردم میدادند. این نذری در پنج شش دیگ بزرگ ریخته میشد، دیگ اول آن سه ساعت به ظهر مانده حاضر بود.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۱۱
ذکر مصائب حضرت رقیه(س) در اشعار آیینی اردبیلیها/ قدمت ۴۰۰ ساله مرثیه «حسینیم وای»
اردبیل- در خطه اردبیل مانند سایر نقاط کشور، شعر و مرثیه در ایام محرم جایگاه ویژهای دارد. در این مراثی، ذکر مصائب حضرت رقیه(س)، حضرت زینب(س) و مناجات امام حسین(ع) بیش از همه در این استان نمود دارد.
-
مروری بر مجموعه کتابهای «کآشوب»؛
روایتهایی شخصی از مناسک محرم
«کآشوب» مجموعهای از مستندگاریهای صرف از عزاداریهای محرم و وجوه گوناگون این عزاداریها نیست. نویسندگان این مجموعه بر آن نیستند که بهشیوهای پژوهشی به معرفی جنبههای مختلف آیین عزاداری محرم بپردازند. آنها برآناند که حس درونی خود و رابطه شخصیشان با این آیین را روایت کنند و داستان شخصی خودشان از آن را نقل کنند؛ داستانی که بیانگر عمق رابطه آنها با یک سنت و تاثیر آن بر زندگیشان است. همین ویژگیست که «کآشوب» را، در عین واقعی بودن داستانهایش، به قلمرو ادبیات وارد میکند.
-
گفتوگو با مجتبی سلطانی احمدی پژوهشگر تاریخ؛
قیام حسین(ع) در آیینه مذاهب اسلامی
عاشورا فراتر از یک رویداد تاریخی صرف، همچنان زنده، فعال و موضوع بحثهای مستمر علمی است. درک جامع و دقیق این رویداد بزرگ، مستلزم رویکردی انتقادی و همهجانبه به منابع اصلی است، به ویژه آنکه نظرگاه ها و تفسیرهای متنوع فرقه ها و جریان های فکری مختلف جهان اسلام را نیز مد نظر قرار دهد.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۱۰
نخلبرداری یزد؛ آئینی برآمده از دل تاریخ/ روایتی زنده از کربلا
یزد - استان یزد، سرزمین آیینها و نمادها، در ماه محرم چهرهای دیگر به خود میگیرد؛ چهرهای آمیخته با سوگ، شکوه و سنت و یکی از برجستهترین جلوههای این دگرگونی، آیین نخلبرداری است. آیینی که به باور پژوهشگر یزدی دارای ساختارو معنایی خاص است.
-
گفتوگو با کاظم نظری، درباره جایگاه و ظرفیتهای جهانی هنر تعزیه؛
تعزیه از بسیاری از درامهای اروپایی جذابتر است/جای خالی کتابخانه و موزه تعزیه در ایران
در کمتر نمایشی جز تعزیه پیش میآید که بازیگر، کارگردان و تمام عوامل صحنه شاهکاری را نمایش دهند و تماشاگر چندین ساعت در مکانی که شاید موقعیت نشستن هم نداشته باشد، با خلوص نیت و حال درونی، نمایش را دنبال کند و نسبت به مسائل مطرح شده در نمایش واکنش نشان دهد.
-
پژوهشگر حوزه تاریخ در گفتوگو با ایبنا؛
محرم در آذربایجانغربی؛ نماد انسجام ملی/ «محمد بن خلیلان» محدثی از تبار قریش
آذربایجانغربی_ نویسنده و پژوهشگر حوزه تاریخ در ارومیه گفت: آذربایجانغربی به عنوان الگوی وحدت و انسجام ملی در ایران شناخته میشود، در ایام محرم بهویژخ در روزهای تاسوعا و عاشورا هموطنان مسیحی و سنی همگام با مسلمان با عزاداری میکنندـ
-
مروج کتاب در ایلام مطرح کرد؛
نذر کتابهای مذهبی در ایام محرم در ایلام
ایلام- مروج پیشکسوت کتاب در استان ایلام گفت: نذر کتابهای مذهبی در ماه محرم در ایلام، یک رسم پسندیده و فرهنگی و قدیمی است.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۹
حضور ۱۰۰ ساله زنان بوشهری در تعزیه/ تندخوانی در تعزیه بوشهری نوعی لحن موسیقایی است
بوشهر- شیما جوادپور، کارگردان تئاتر و پژوهشگر حوزه ادبیات نمایشی با اشاره به حضور تقریباً ۱۰۰ ساله زنان بوشهری در تعزیه، تاکید کرد: ویژگی منحصربهفرد تعزیه بوشهر در واقع استفاده از شاخصههای موجود در فرهنگ و آداب و رسوم این منطقه و هنر بهکارگیری آنها در تعزیه است.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران - ۸
سقاخوانی و تعزیهخوانی در محرم همدان/ اشعار دستنویسی که هنوز تازگی دارد
همدان - آیین عزاداری محرم در هر کوی و برزن و در هر منطقه جغرافیایی به شکلی متفاوت برگزار میشود، این آیین در همدان از سقاخوانی تا تعزیهخوانی تنوع دارد و اشعارش از دستنویسهای کهنهای است که هنوز تازگی دارد.
-
قیام امام حسین (ع) به روایت بلعمی- بخش نهم؛
ما را همی کشید و باز بر ما نوحه می کنید
عبیدالله سر حسین، پیش عمر باز فرستاد. و دیگر روز، سپاه تعبیه کرد و آن سر بر نیزه کرد و در پیش لشکر همی آورد و مردمان کوفه همه به نظاره ایستاده بودند- از راست و چپ- و همی گریستند. ام کلثوم گفت- خواهر حسین، رضی الله عنهما- ایشان را که ای مردمان، چرا همی گریید؟ ما را همی کشید و باز بر ما نوحه می کنید
-
بازخوانی «حقیقت عاشورا»؛
کربلا همچنان قابل کشف
محمد اسفندیاری در کتاب «حقیقت عاشورا؛ از عاشورای حسین (ع) تا تحریفات عاشورا»، با نگاهی منتقدانه، علمی و تاریخپژوهانه، به سراغ نهضت حسینی رفته و با جسارت و صداقت، لایههای انباشته از اسطورهپردازی، تفسیرهای عوامانه، و تحریفهای تاریخی را واکاوی میکند.
-
مراسم عاشورا به روایت ناصرالدینشاه قاجار؛
عزاداری در چال حصار و تکیه دولت
صبح برخاستیم، امروز عاشورا است. نماز خوانده دعای عاشورا را شمسالدوله آورد خواندیم. انیس الدوله حلوا میپخت، رفتیم پاتیل کوچکی حلوا پخته بود، حلوای خیلی خوبی بود، بهم زدیم و خوردیم، از بس خوب بود آدم میخواست تا گلو حلوا بخورد اما ضرر داشت.
-
آیتالله سروش محلاتی بررسی کرد؛
نسبت امامت و انقلابی بودن
آیتالله سروش محلاتی در تبیین دو نوع نگاه به نسبت امامت با انقلابی بودن، گفت: یک نگاه رسالت امام را روشنگری، آگاهی بخشی و مبارزه فرهنگی با ظلم و جهل می داند و دیگری شرط امامت را انقلابیگری و تلاش برای براندازی حکومت ظلم و تشکیل حکومت توسط امام می داند.
-
آیینهای بومی سوگواری محرم در آیینه مستندسازان
در طول تاریخ معاصر سینمای مستند ایران، سوگواری محرم همواره یکی از موضوعاتی بوده که مستندسازان با نگاههای متنوع و از زوایای مختلف به آن پرداختهاند.
-
آیینهای محرمی استانها به روایت پژوهشگران- ۷
تمرکز ادبیات آیینی آذربایجان غربی بر حوزه شعر/ هنوز اثری ماندگار پدید نیامده است
آذربایجانغربی_ پژوهشگر و نویسنده ارومیهای معتقد است که در ادبیات محرم، داستان و نثر ادبی در استان، اقبال زیادی ندارد به ویژه در ارتباط با واقعه عاشورا، اثری چشمگیری به چشم نمیخورد که بتوان به آن اشاره کرد ولی در بخش شعر، اشعار زیادی سروده شده است.