به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) تربیت کودک یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین وظایف والدین، به‌ویژه مادران، در سال‌های ابتدایی زندگی فرزند است. سال‌های نخست کودکی به‌عنوان دوران طلایی رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی شناخته می‌شود؛ در این دوران، نقش مادر نقشی بی‌بدیل است.

کودک از لحظه تولد تا سال‌های ابتدایی زندگی، بیشترین تعامل را با مادر دارد. از این رو، مادر نخستین الگوی رفتاری کودک در زمینه‌های مختلفی چون نوع صحبت کردن، ابراز احساسات، واکنش به چالش‌ها، و تعاملات اجتماعی است. هر عمل و واکنش مادر می‌تواند تأثیر مستقیمی بر شکل‌گیری شخصیت کودک بگذارد.

احساس امنیت روانی پایه‌گذار اعتماد به نفس و سلامت روان در بزرگسالی است. حضور دائمی، حمایت عاطفی و رفتارهای باثبات مادر، به کودک احساس امنیت می‌دهد و زمینه رشد سالم روانی او را فراهم می‌سازد. مادران با درک و پاسخ‌گویی به نیازهای عاطفی کودک، هوش هیجانی او را پرورش می‌دهند. زمانی که مادر با همدلی به گریه کودک پاسخ می‌دهد، یا در شادی‌های او سهیم می‌شود، کودک می‌آموزد که احساساتش ارزشمند و قابل بیان‌اند.

مادران نه تنها به‌عنوان مراقبان اصلی کودک شناخته می‌شوند، بلکه اولین معلمان زندگی فرزندان نیز به شمار می‌آیند. آنها با رفتار، زبان بدن، گفتار و حتی احساسات خود، کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

یکی از مؤثرترین ابزارهای مادر برای تربیت و آموزش، بازی و قصه‌گویی است. این دو ابزار نه تنها باعث تقویت خلاقیت و یادگیری کودک می‌شوند، بلکه ارتباط عاطفی عمیقی بین مادر و فرزند برقرار می‌کنند.

بازی اصلی‌ترین ابزار یادگیری برای کودک است. از طریق بازی، کودک مهارت‌های مختلفی چون حل مسئله، ارتباط، مشارکت، و خلاقیت را تمرین می‌کند. مادر با طراحی و مشارکت در بازی‌های هدفمند می‌تواند مفاهیم مختلفی همچون شمارش، رنگ‌ها، مفاهیم اخلاقی، و حتی مهارت‌های اجتماعی را آموزش دهد.

وقتی مادر با وجود همه گرفتاری‌هایش، بخشی از زمان خود را به بازی با فرزندش اختصاص می‌دهد، پیام مهمی را به او منتقل می‌‎کند: «تو برای من ارزشمندی» و این ارتباط احساسی عمیق، پایه‌ای برای رابطه‌ای سالم در آینده است.

از سوی دیگر بازی، راهی برای آموزش غیرمستقیم است. مثلاً در یک بازی ساده نقش‌آفرینی، مادر می‌تواند مفاهیمی چون نوبت گرفتن، رعایت حقوق دیگران، یا حتی کنترل احساسات را به کودک بیاموزد. بازی یک روش ملایم و موثر برای تربیت است که بدون زور و اجبار صورت می‌گیرد.

مادر باید با توجه به سن، جنسیت و نیازهای رشدی کودک، بازی‌های مناسب انتخاب کند. برای مثال، بازی‌های ساختنی برای تقویت خلاقیت، یا بازی‌های گروهی برای آموزش مشارکت مفیدند.

در کتاب «مامک شناخت جهان؛ + ۵/‏۴ سال» ۳۷ بازی ساده و قابل اجرا در خانه به مادران آموزش داده می‌شود تا کودکان را بیشتر و بهتر با دنیای پیرامون خود آشنا کنند.‬ در کارگاه‌های ارزیابی مامک، مادران شناخت بهتری از توانمندی‌های کودک خود به‌دست می‌آورند و به راهکار-بازی‌های جذابی برای تقویت مهارت‌های فرزند خود دست پیدا می‌کنند که در خانه و به‌راحتی قابل اجرا هستند.
برای مثال در یکی از بازی‌ها به نام «آهن‌رباها» که هم به شکل گروهی و هم انفرادی، قابل اجراست بچه‌ها با فلزات و کارکرد آهن‌ربا آشنا می‌شوند. جعبه شنی، آهن‌ربا، اشیای فلزی مثل در شیشه‌های مربا و گیره‌های کاغذ، لوازم مورد نیاز برای این بازی هستند.
روش هر کدام از بازی‌ها هم در کتاب توضیح داده شده و از وسایل لازم برای هر بازی نیز نام برده شده است. در همین بازی آهن‌رباها باید اشیای فلزی را در جعبه شنی پنهان کرد و آهن‌ربایی را به کودک داد تا با استفاده از آن، فلزها را از غیرفلزها جدا کند. «مامک» به معنی مادر، نخستین معلم کودک است.

کتاب «مامک شناخت جهان؛ + ۵/‏۴ سال» را‬ پرستو قلم‌چی نوشته و انتشارات پرستو آن را منتشر کرده است.