به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «دیوانه روی بام و دو نمایش‌نامه دیگر» شامل سه نمایش‌نامهٔ کوتاه است که همگی در دههٔ دوم قرن بیستم نوشته شده‌اند و تا امروز نیز جزو محبوب‌ترین آثار نمایشی در ژاپن محسوب می‌شوند.
کان کیکوچی (۱۸۸۸–۱۹۴۸)، با نام واقعی هیروشی کیکوچی، تنها نمایش‌نامه‌نویس نبود؛ او نویسنده، جستارنویس، مدیر سینمایی، ناشر و از پایه‌گذاران مجلات ادبی ژاپن نیز بود و نقشی مؤثر در شکل‌گیری تئاتر مدرن ژاپن ایفا کرد. او از پیشگامانی به شمار می‌آید که کوشیدند با بهره‌گیری از هنرهای نمایشی، پلی میان سنت ژاپنی و مدرنیتهٔ غربی بسازند. این تقابل، همچون نخ تسبیحی، در سه نمایش‌نامهٔ این کتاب نیز به‌وضوح دیده می‌شود.
نام کتاب از یکی از همین نمایش‌نامه‌ها گرفته شده است: «دیوانه روی بام». این اثر روایتی طعنه‌آمیز، انسانی و تلخ از نگاهی متفاوت به بیماری روانی و خوشبختی در جهانی مدرن است. شخصیتی که جامعه او را «دیوانه» می‌خواند، در اوج سادگی، آرامش و شادی زندگی می‌کند، در حالی که اطرافیانش درگیر درد، دوگانگی و تلاش برای «درمان» او هستند. در بخشی از دیالوگ‌های نمایش‌نامه، برادر شخصیت دیوانه می‌گوید: «در کل ژاپن یک نفر را پیدا نمیکنید که به اندازۀ برادر من خوشحال باشد… هیچ‌چیز احمقانهتر از این نیست که آدم را عاقل کنند تا عذاب بکشد.» این جملات نه‌تنها نقدی صریح به تلقی غالب از عقلانیت است، بلکه به زیبایی بحران انسان مدرن در مواجهه با معنا و شادی را نشان می‌دهد.
نمایش‌نامه‌های این مجموعه، به‌رغم ساختار ساده‌شان، مملو از تنش‌های درونی و فلسفی‌اند. دیالوگ‌ها موجز، روان و بسیار انسانی هستند و مترجم توانسته این لحن را به خوبی به فارسی منتقل کند. ترجمهٔ سیدآیت حسینی ضمن حفظ روح شرقی متن، آن را برای مخاطب فارسی‌زبان امروز نیز خواندنی و ملموس ساخته است. زبان صیقلی، واژگان سنجیده و لحن نمایشی این ترجمه، در خدمت نمایشنامه‌ای قرار گرفته‌اند که مضمون آن هنوز هم در قلب جامعهٔ انسانی طنین‌انداز است.
کیکوچی را همچنین باید از پایه‌گذاران نمایش‌نامه‌های «شین‌گکی» دانست؛ جنبشی در تئاتر ژاپن که در پی فاصله‌گیری از قالب‌های سنتی تئاتر کابوکی بود و تلاش می‌کرد تا با تمرکز بر مسائل روز، شخصیت‌پردازی‌های مدرن و زبان واقعی، مخاطب امروز را درگیر خود کند. آثار کیکوچی در این مسیر، نمونه‌های قابل اعتنایی هستند که هم در صحنه‌های تئاتری و هم در سینما و تلویزیون ژاپن، بارها مورد اقتباس و اجرا قرار گرفته‌اند.
نشر هرمس با چاپ این اثر، فرصتی تازه برای مخاطبان ایرانی فراهم کرده تا با تئاتر معاصر ژاپن و دغدغه‌های انسانی آن آشنا شوند. دغدغه‌هایی که از سرگذشت انسانی، مفهوم رنج، شادی، سادگی، عقل و جنون سرچشمه می‌گیرند و در هر جغرافیایی قابل تأمل‌اند. «دیوانه روی بام» به‌ویژه در دوران ما، که تلاش برای «نرمال بودن» گاه به بهای خفه کردن روح و شادی انسان تمام می‌شود، آینه‌ای است از تقابل میان آن‌چه جامعه به‌درستی می‌پندارد و آن‌چه فرد در عمق وجودش تجربه می‌کند. کتاب «دیوانه روی بام و دو نمایش‌نامه دیگر» اثری خواندنی برای علاقه‌مندان به تئاتر مدرن و فرهنگ ژاپن است. این اثر با نگاهی انسانی، طنز تلخ و درون‌مایه‌ای فلسفی، مرز بین عقل و جنون، سنت و مدرنیته را به چالش می‌کشد. شخصیت‌پردازی‌های دقیق، فضای مینیمال و دیالوگ‌های زنده، آن را
به متنی نمایشی و قابل‌اجرا تبدیل کرده‌اند. ترجمهٔ روان و دقیق نیز به درک بهتر فضای فرهنگی و هنری ژاپن کمک کرده است.
چاپ نخست این کتاب اکنون در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی، ژاپن‌پژوهی و هنرهای نمایشی قرار گرفته است. اگر دوست دارید نمایی از روح ژاپن را در سطرهای تئاتر تجربه کنید، این کتاب انتخابی درخور توجه است.
کتاب «دیوانه روی بام و دو نمایش‌نامه دیگر» نوشته کان کیکوچی و ترجمه سیدآیت حسینی در ۱۱۹ صفحه به قیمت ۹۶ تومان به همت انتشارات هرمس در نوبت اول منتشر شده است.
نظر شما