به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «رونمایی کتاب‌های جشنواره / معرفی انجمن ملی پویانمایی» با حضور محمدرضا حسنایی، رئیس دانشگاه هنر و رئیس انجمن علمی پویانمایی ایران، کیارش زندی، مدیر گروه انیمیشن و جلوه‌های ویژه بصری دانشگاه سوره، احمد سفلایی، عضو هیأت علمی دانشگاه و داور این دوره از جشنواره به همراه مهدی جلالی‌فر، وحیداله موسوی، سیدنجم‌الدین امیرشاه‌کرمی، مهسا کبیری و مجید سرسنگی و جمعی از علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه انیمیشن عصر سه‌شنبه (۱۵ اسفند ۱۴۰۲) در سالن کنفرانس مجموعه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

این نشست در قالب نشست‌های تخصصی سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران برگزار شد و در آن از پنج کتاب جدید در این حوزه که با همت «انجمن ملی پویانمایی» به چاپ رسیده است، رونمایی شد.

محمدرضا حسنایی در معرفی «انجمن ملی پویانمایی» با اشاره به پوست‌اندازی انیمیشن در ایران گفت: هم‌زمان با رونمایی از این کتاب‌ها امروز خبر خوشی به من رسید و آن ابلاغ اساسنامه «بنیاد ملی پویانمایی ایران» از سوی رئیس‌جمهور بود.

وی با اشاره به ظرفیت دانشگاهی‌شدن کتاب‌های رونمایی‌شده عنوان کرد: تنوع این کتاب‌ها نشان می‌دهد انجمن ما به جایی وابسته نیست. باید آگاه باشیم که اختلاف زمانی زیاد بین انتشار منابع مکتوب دانشگاهی خطرناک است؛ چراکه زمانه به سرعت در حال تغییر است و هر روز با پیچیده‌تر شدن ساختار آثار، نیاز به منابع جدید بیشتر احساس می‌شود.

رئیس «انجمن ملی پویانمایی» ساختار تعریف‌شده برای آن را محقق‌کننده حقوق اعضا و انیماتورها عنوان کرد و گفت: از همین جا از تمامی دوستان و هنرمندان دعوت می‌کنم با عضویت در این انجمن، ما را در این زمینه یاری کنند.

احمد سفلایی نیز با اشاره به اینکه کتاب‌های منبع پویانمایی ایرانی پیش از رونمایی این کتاب‌ها شاید به ۲۰ جلد هم نرسد، گفت: این نقصان باعث شد ما این پرسش را مطرح کنیم که چرا پویانمایی یک انجمن علمی برای توسعه دانش ندارد؟ «انجمن ملی پویانمایی» حاصل این احساس نیاز بود که با تلاش استادان دغدغه‌مند و با تأیید وزارت علوم تأسیس شد و امروز در جایگاهی قرار دارد که به صورت رسمی مورد مشورت نهادها قرار می‌گیرد.

کیارش زندی یکی از نویسندگان کتاب «تأملی در داستان‌های کهن جنوب ایران» (به همراه سحر طرزی) با اشاره به ظهور تعداد زیاد پایان‌نامه‌های باکیفیت در این دوره گفت: ویژگی این کتاب تولید محتوای بومی است که می‌تواند در ساخت انیمیشن ملی نقش بزرگی داشته باشد. ویژگی‌های انیمیشن در هر سرزمین منحصربه‌فرد است، مثلاً همه ما از شنیدن واژه انیمیشن‌های ژاپنی نوع خاصی از انیمیشن در ذهن‌مان متبادر می‌شود.

او با طرح این پرسش که مؤلفه‌های انیمیشن ایرانی چه چیزهایی می‌تواند باشد؟ یکی از آن‌ها را پا گذاشتن جای پای کسانی که در گذشته تولید قصه و افسانه کردند، دانست و بیان کرد: مثلاً شهرزاد قصه‌گوی ایرانی‌ها در فرهنگ‌های دیگر مشهور است؛ چراکه روایت منحصربه‌فردی دارد. همه افسانه‌های قدیمی بومی می‌توانند مواد اولیه‌ای برای محتوای انیمیشن‌های ایرانی باشند.

زندی افسانه‌های جنوب کشور را با وجود عنصر جادو از همین دست روایات منحصربه‌فرد دانست. این مدرس دانشگاه، اقدام سحر طرزی در پژوهش این اثر را نیز در نوع خود کم‌نظیر عنوان کرد و گفت: طرزی برای این پژوهش چندین‌سال در جنوب مستقر شد تا در اتمسفر فضای این افسانه‌ها قرار گیرد و با بومیان قدیمی آن منطقه مصاحبه کند. همین کارهای میدانی اعتبار این اثر را دوچندان کرده است.

رضا سربخش یکی از نویسندگان کتاب «انیمیشن بر صحنه، بررسی قابلیت‌های اقتباس انیمیشن برای صحنه تئاتر» (به همراه مجید سرسنگی) در مورد محور اصلی این کتاب گفت: بررسی انیمیشن‌های مهم آمریکایی که تبدیل به تئاتر شدند، موضوع اصلی این کتاب است. شاید جالب باشد اگر بدانیم پرفروش‌ترین تئاتر تاریخ، تئاتر موزیکال «شیر شاه» است که از حدود ۳۰ سال پیش در حال اجرا است.

این پژوهشگر در ادامه با اشاره به نامزدی و جوایز این تئاترها در جشنواره‌های تئاتری معتبر جهان ادامه داد: همیشه در بین نامزدها تعداد زیادی از تئاترها وجود دارند که بر اساس انیمیشن ساخته شده‌اند. این موضوع سبب شده به وسعت چرخه ارزش انیمیشن‌ها افزوده شود. در این کتاب سه الگوی تئاتری «شیرشاه»، «شرک» و «فروزان» مورد بررسی قرار می‌گیرد که به عقیده ما در نهایت الگوی «شرک» بهترین نمونه برای اجرا در ایران است.

مهدی جلایی‌فر یکی از نویسندگان کتاب «اشاره‌های خیال» (به همراه احمد سفلایی) ایده اولیه این کتاب را راه‌های درآمدزایی از انیمیشن توسط تهیه‌کنندگان خرد عنوان کرد.

او گفت: ما متوجه شدیم طراحی شخصیت یکی از تأثیرگذارترین عوامل برای جذب مخاطب انیمیشن است. به همین علت موضوع طراحی شخصیت را بر اساس نظریه گشتالت مورد پژوهش قرار دادیم. همچنین کلیشه‌های مختلف مانند شرور، جادوگر و غیره را نیز در این کتاب مورد بررسی قرار دادیم.

مهسا کبیری یکی از نویسندگان کتاب «بازیگری چهره شخصیت در انیمیشن» (به همراه سیدنجم‌الدین امیرشاه‌کرمی) متحرک‌سازی چهره را یکی از چالشی‌ترین قسمت‌های ساخت انیمیشن دانست و گفت: علاقه داشتم تفاوت‌های بنیادین ساخته‌های کمپانی‌های بزرگ هالیوودی را با تولیدات داخلی بدانم و به این نتیجه رسیدم که یکی از مهم‌ترین این تفاوت‌ها نمایش احساسات در چهره شخصیت‌ها است. در این پژوهش به نظریات پل اکمن برخوردم که در مورد عضلات صورت پژوهش‌های بسیار خوبی دارد. او یک سیستم به نام کدگذاری صورت ابداع کرده است و ریزحالت‌های صورت تحت‌تأثیر احساسات مختلف را مورد کنکاش قرار می‌دهد. اکمن هفت حس اصلی را بررسی می‌کند و تأثیر آن‌ها را در چهره‌ها توضیح می‌دهد. سه انیمیشن «درون بیرون»، «هتل ترانسیلوانیا» و «در جست‌وجوی نمو» از این حیث در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

در پایان این نشست از کتاب‌های «اندیشه پویایی ۲»، «تاملی در داستان‌های کهن جنوب ایران»، «انیمیشن بر صحنه، بررسی قابلیت‌های اقتباس انیمیشن برای صحنه تئاتر»، «اشاره‌های خیال» و «بازیگری چهره شخصیت در انیمیشن» رونمایی شد.

سیزدهمین دوره جشنواره پویانمایی تهران همچون دوره‌های گذشته در چهار بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نمایش ویژه و چشم‌انداز از ۱۳ تا ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ در حال برگزاری است.