جمشید سرمستانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با اشاره به اینکه «شیوه‌نامه و املانامه جامع خط فارسی» را در سال 1378 و چند سال بعد از آن نیز کتاب «قواعد جامع املای فارسی» را برای برطرف کردن تمام پرسش‌ها و نیازهای نگارشی تالیف کرده است، توضیح داد: نخستین بار در خرداد سال 1387 طی نامه‌ای 37 ایراد کتاب «دستور خط فارسی» را به‌اطلاع فرهنگستان رساندم. یک سال بعد در مهر 1388 پاسخی از فرهنگستان دریافت کردم که متاسفانه برطرف‌کننده ایرادهای مطرح شده نبود. نامه‌نگاری‌ها تا سال 1393 ادامه یافت که در این مدت، شش نامه به فرهنگستان نوشتم و دو پاسخ دریافت کردم که پاسخ دوم نیز قانع‌کننده نبود.
این پژوهشگرحوزه خط فارسی گفت: در کتاب «دستور خط فارسی» قواعدی آمده که دارای تناقض‌هایی است و کاستی‌هایی دارند که نیازهای نویسندگان را برطرف نمی‌کنند. در بخش‌هایی نیز با موارد مسکوت مانده‌ای در خصوص گروهی از واژه‌ها مواجه می‌شویم و یک ایراد اساسی دیگر که در کتاب دستورخط فرهنگستان زبان و ادب فارسی وجود دارد این است که راه را بر ذوق و سلیقه باز گذاشته است.
وی با تاکید بر اینکه اگر ذوق و سلیقه فراتر از حیطه شخصی و در جامعه تسری یابد، موجب اختلاف می‌شود، افزود: از سوی دیگر فرهنگستان املای برخی واژه‌ها را به دو صورت جایز دانسته که این امر نیز با فلسفه وجودی دستور خط در تعارض است.
سرمستانی بر ضرورت ارائه قاعده‌ای فراگیر برای انواع ترکیب‌ها تاکید کرد و گفت: یادگیری یک قاعده آسان است و پیشنهاد کرده‌ام، قاعده کلی ترکیب‌ها یا قاعده دوهجایی/ چندهجایی را که در کتاب «قواعد جامع املای فارسی» آورده‌ام مبنا قرار دهند؛ اما فرهنگستان با این استدلال که قواعد این اثر مفصل است و ایرادهایی دارد، این درخواست را رد کرده‌اند.
این پژوهشگر در پایان به کتاب «فرهنگ املایی» فرهنگستان زبان و ادب فارسی اشاره کرد و گفت: این کتاب بیشتر براساس سلیقه اصلی نویسندگان نوشته شده است. وقتی فرهنگستان برای همه واژه‌ها قاعده ندارد، نمی‌تواند در قالب کتابی تکلیف همه واژه‌ها را مشخص کند. چندین نسل از فرزندان کشورمان از مدارس و دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل شدند؛ ولی فرهنگستان هنوز قواعدی قابل اتکا به جامعه عرضه نکرده است.
یکشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۰:۱۸
نظر شما