به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ رمین روستایی دوستدار کتاب است که در هفت کیلومتری شهرستان چابهار در دهستان کمبل سلیمان در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است. این روستا یکی از روستاهای بزرگ شهرستان چابهار است که 8600 نفر جمعیت دارد و از سمت شرق از طریق جاده ساحلی؛ بنادر صیادی بریس، پسابندر و خلیج گواتر را به این شهر متصل می‌کند.
 
عبدالحکیم بهار 48 ساله و مسئول پایگاه سلامت روستای رمین است. او فوق دیپلم روابط عمومی دارد و بیش از 20 سال است علاوه بر بهورزی، در پایگاه سلامت روستا، مشغول ترویج فرهنگ کتابخوانی است؛ دغدغه‌ای که پایه‌اش از بچگی گذاشته شد و علاقه و استعداد در زمینه ادبیات، باعث ارتباطش با نشریات محلی و تهرانی شد. او مدت 12 سال با نشریات محلی و نشریه‌های معروفی مانند سروش نوجوان، کیهان بچه‌ها و سلام بچه‌ها همکاری کرده و برای آن‌ها شعر قصه و داستان ارسال کرده است. به بهانه مستند خانه بهار با او به گفت‌و گو نشستیم؛ مستندی که سوژه اش کتابخانه خانه «عبدالحکیم بهار» است.

پنجاه و یکمین جشنواره فیلم رشد از ۲۰ تا جمعه ۲۶ آذر‌ماه در سطح ملی‌و‌بین‌المللی در بخش‌های داستانی بلند، داستانی کوتاه، مستند کوتاه، مستند بلند و پویانمایی در تهران برگزار شد.

در این جشنواره که شامگاه جمعه به پایان رسید، سه هزار و ۱۵۵ فیلم از ۱۰۵ کشور شرکت کردند. از این تعداد فیلم هزار و ۹۸۰ فیلم از کشورهای خارجی و هزار و ۱۷۵ فیلم ایرانی در بخش‌های بین‌الملل، معلمان، دانشجو معلمان و دانش‌آموزان ارائه شد. امسال برای اولین بار نشان شهید لندی در برخی از بخش‌ها اهدا شد.
  ابتدا از مستندی بگویید که برنده 51‌مین دوره جایزه فیلم رشد امسال شد؛ مستندی که سوژه‌اش کتابخانه شما بود؟
داستان مستند خانه بهار را ناهید رضایی کارگردان سینما و مستندساز ساختند. سال 93 ناهید رضایی همراه با  تعدادی از اعضای شورای کتاب کودک و انجمن حامی (انجمنی که به بحث فعالیت‌های فرهنگی و ایجاد کتابخانه و ترویج کتابخوانی در روستاها می‌پردازد) به روستای رمین در سیستان و بلوچستان آمدند و از طرف فرزانه اخوت که‌سال‌هاست با انجمن حامی همکاری دارد؛ به من پیشنهاد دادند از فعالیت‌های کتابخانه کودک و نوجوان که داوطلبانه و با 400 جلد کتاب در منزل شخصی من ایجاد شده بود، یک مستند تهیه کنند؛ مستندی که ساخت آن 6 سال طول کشید. از سال 93 ناهید رضایی با یک دوربین ساده کار خود را آغاز کرد و راش‌هایی را برای مستندش تهیه کرد و فیلم ساخته شد. هیات داوران پنجاه‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، امسال تندیس زرین و جایزه نقدی خود را در بخش فیلم‌های مستند بلند به ناهید رضایی کارگردان مستند «خانه بهار» از کشور ایران اهدا کرد.

گروه انجمن حامی سال‌هاست برای فرهنگ کتابخوانی و ایجاد کتابخانه در روستاها فعالیت می‌کنند و افرادی مانند فرزانه اخوت، نویسنده، محقق، پژوهشگر، عضو شورای نویسندگان فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و عضو شورای کتاب کودک و دختر محمدجعفر محجوب، ادیب و محقق و فرهنگ‌پژوه‌نامدار ایرانی، عضو این انجمن هستند.به عنوان مثال شیوا مقانلو ، علی اصغرسید ابادی ، شرمین نادری ، جواد محقق از جمله کسانی بودند که با حضور در کتابخانه نقش مهمی در تامین منابع آن داشتند.
 
این مستند بیشتر کدام بخش از فعالیت‌های کتابخانه خانه بهار پوشش داد؟
 محور مستند «خانه بهار» فعالیت‌های حوزه کتابخوانی در خانه شخصی من بود که علاوه بر کتابخانه شخصی؛ یک کتابخانه کودک و نوجوان با 400 جلد کتاب داشت که کودکان و نوجونان آزادانه در این کتابخانه فعالیت می‌کردند و حتی برای کتابخانه کتاب می‌خریدند یا کتاب‌هایی که به آن‌ها اهدا می‌شد را برای کتابخانه می‌آوردند.
 
من دراین کتابخانه طرحی را به نام «جام باشگاه‌‌های کتابخوانی کودک و نوجوان» ایجاد کردم که سه فعالیت خواندن کتاب، گفت‌‌وگو درباره کتاب با نویسنده اثر و همچنین نوشتن نامه‌ای به نویسنده کتاب در قالب این طرح از سوی بچه‌ها در این جام انجام می‌شد. فعالیت مهم دیگری که به پیشنهاد ناهید رضایی مستند‌ساز انجام شد، این بود که بچه‌ها یک فیلم کوتاه یک دقیقه‌ای تهیه کنند و در آن بهترین کتابی را که خوانده‌اند، معرفی کنند. او معتقد بود این کار باعث می‌شود بچه ها با کیفیت و استاندارد ساخت فیلم کوتاه آشنا شوند و  این فعالیت به نوعی یک ورک شاپی آموزشی خواهد شد و ازطرف دیگر  با این کار بچه‌ها این مستند‌ساز می‌توانست راش‌های مستند خود را تکمیل کند.
  مستند «خانه بهار» فقط فعالیت‌های ترویج کتابخوانی در روستای رمین را در کتابخانه خانه شخصی من روایت می‌کند. اما در این کتابخانه فعالیت‌های زیادی انجام می‌شود از جمله حضور اعضای شورای کتاب کودک و اعضای انجمن حامی که با حضور در مراکز زندان‌ها و آموزش و پرورش به ترویج کتابخوانی در این مراکز کمک می‌کنند. اما بسیاری از این فعالیت‌ها به دلایل مختلف، امکان دیده شدن در مستند «خانه بهار» را پیدا نکرد.
 
کتابخانه‌ «خانه بهار» در سال 83 فعالیت خود را شروع کرد و تا سال 93 منابعش ارتقا پیدا کرد و بعد از آن محل کتابخانه با 7000 جلد کتاب کودک و نوجوان به یک کانکس منتقل شد. کتابخانه‌ای که کتاب‌هایش برای معرفی از سوی مدارس و مدیران آن مورد استقبال قرار نگرفت و حتی فضایی برای معرفی کتاب به دانش‌آموزان در اختیار ما قرار ندادند و همین بی‌توجهی و استقبال نکردن‌آنان باعث شد کتابخانه کودک و نوجوان را در خانه شخصی‌ام در روستای رمین ایجاد کنم.
 
چرا روستای رمین به عنوان روستای دوست‌دار کتاب معرفی شد و بعد از آن چه اتفاقی برای کتابخانه خانه بهار افتاد؟
 سال 93 از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 10 روستا به عنوان روستای دوست‌دار کتاب معرفی شد که نقش مردم  و انجمن‌های مردمی در ترویج فرهنگ کتابخوانی در آن‌ها از فعالیت‌های دولتی در این بخش پررنگ‌تر بود؛ نام روستای رمین در میان 10 روستای انتخاب شده بود و همین انتخاب باعث توجه اهالی فرهنگ هنر از جمله ناشران، نویسندگان و مترجمان به روستای رمین شد. این انتخاب باعث شد جوایزی از طرف دفتر مطالعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بیشتر به صورت حواله کتاب و کمک‌های نقدی بود به روستا داده شود. در مجموع با کمک‌های اهالی فرهنگ و کتاب و همچنین جوایز نقدی دریافت شده، یک کانکس خریداری و کتابخانه خانه بهار به این محل منتقل شد و مرحله دوم فعالیت کتابخانه خانه بهار با 10 هزار جلد کتاب که هفت هزار جلد آن برای کودک و نوجوان و 300 جلد برای بزرگسالان است؛ آغاز شد. این کتابخانه 700 عضو کودک و نوجوان دانش آموز و 300 عضو بزرگسال دارد.
 
اعضای بزرگسالان کتابخانه کانکسی خانه بهار چه داستانی دارد؟
سال 98 وزارت بهداشت و درمان ساختمان پایگاه سلامت روستای رمین را از ساختمان قدیمی که این پایگاه در آن قرار داشت؛ جدا کرد و بعد از‌ آن ساختمان قدیمی پایگاه سلامت بر اساس درخواست ما تبدیل به بخش بزرگسال شد. اکنون دو سال است که بخش بزرگسال کتابخانه خانه بهار توسط دانشجویان و جوانان اداره می‌شود. بخش کودک و نوجوان این کتابخانه هم در کانکس زیر نظر خودم فعالیت می‌کند. اکنون ساختمانی در روستای رمین برای احداث کتابخانه در نظر گرفته شده که ساخت آن در مراحل پایانی است.
 
از بردن کتاب به لنج‌ها در دریا و  آشنایی جامعه صیادان با کتاب برایمان بگویید؟
بخشی از اعضای کتابخانه ما عضو بزرگسال هستند که این اعضا جامعه صیادی و خانواده‌هایشان را شامل می‌شوند و ما از طریق پایگاه سلامت رمین ما به آن‌ها کتاب می‌دهیم.
 
بخش کتابخانه ثابت خانه بهار در کانکس خریداری شده شکل گرفت و پس از آن و از دل این کتابخانه ثابت؛ کتابخانه سیار رمین با همکاری شیلات، اداره بندر روستا و همچنین مجموعه صید و صیادی روستا گسترش پیدا می‌کند زیرا روستای رمین یک روستای صیادی است و ما توانسته‌ایم از ظرفیت صیادی این روستا برای گسترش فرهنگ کتابخوانی استفاده کنیم.
 
صیادان روستا قشری هستند که ساعات زیادی را در دریا می‌گذرانند و ممکن است 20 روز تا یک‌ماه را در داخل لنج‌هایشان در دریا بگذرانند. بر همین اساس 150 سبد کتاب که داخل هر سبد پنج تا هفت جلد کتاب قرار دارد را در هر نوبت در اختیار آن‌ها می‌‌گذاریم. این کتاب‌ها موضوعاتی مانند ادبیات، رمان، علمی دارد یا در حوزه زندگی اجتماعی است و جالب است که آن‌ها تقاضای کتاب در حوزه کودک و نوجوان را داشتند و بسیار از کتاب‌های این بخش استقبال کرده‌اند.
  از افراد شاخصی که بعد از انتخاب روستای رمین به عنوان روستای دوستدار کتاب به این روستا آمدند بگویید؟
روستای رمین از سال 93 به  بعد، علاوه بر شناسنامه اقتصادی که به خاطر محوریت صید و صیادی این روستا به خودش اختصاص داده است، بعد از معرفی شدن به عنوان روستای دوستدار کتاب؛ صاحب یک شناسنامه فرهنگی هم شد. بعد از این معرفی؛ افراد زیادی وارد حوزه کتابخوانی روستا شدند و حتی اهالی فرهنگ و هنر از جمله ناشران نویسندگان کودک و نوجوان و  اعضای شورای کتاب کودک و نوجوان و حتی اعضای اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان به این روستا آمدند.

یکی از افرادی که از کتابخانه روستای رمین بازدید کرد؛ محمود آموزگار، نائب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان و مدیر انتشارات نشر کتاب آمه بود. بعد از بازدید این عضو اتحادیه؛ آموزگار یک نسخه از کتاب‌های انتشارات عامه را که منتشر می‌شد برای کتابخانه ما می‌فرستاد و علاوه برآن امکان ارتباط ما را با ناشران و کتابفروشان دیگر اتحادیه فراهم کرد. این بازدیدها باعث افزایش منابع وجود کتاب‌های معتبر در حوزه کودک و نوجوان در کتابخانه خانه بهار شد.
 
ناشرانی مانند افق، پرتقال، هوپا، مدرسه، پیدایش و کانون‌های مختلف فرهنگی برای کتابخانه خانه بهار کتاب ارسال می‌کنند. در واقع ارتباط با نویسندگان پژوهشگران و مترجمان حوزه کتاب کودک باعث شد منابع معتبرتری وارد کتابخانه شود.
 
 ازفعالیت‌های ترویجی برای کتابخوانی در کتابخانه خانه بهار بگویید؟
 کتابخانه خانه بهار کتابخوانی را از حالت یکنواخت خارج کرد و تلاش می‌کند با برنامه‌های مختلف فرهنگی کودکان و نوجونان را به کتابخوانی دعوت کند. مثلا در مناسبت‌های ادبی و تاریخی حوزه کودک و نوجوان مانند «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» که روز درگذشت مهدی آذریزدی است یا 16 شهریور که روز تولد هوشنگ مرادی کرمانی است برنامه‌های کتابخوانی کتاب‌های این نویسنده‌ها را داریم. یا با انجام بازی‌هایی که در حوزه کتاب طراحی کردیم تلاش می‌کنیم ذهن کودکان را به سمت کتاب ببریم. برگزاری تورهای کتابخانه‌گردی و انجام کارهای زیست محیطی برای کودکان و نوجونان از جمله فعالیت‌های دیگری است که ما در بخش ترویج فعالیت‌های کتابخوانی آن را دنبال می‌کنیم. 
 
یک فعالیت ترویجی مهم در لیست برنامه‌های ترویجی شما بود، درباره آن صحبت کنید؟
یک فعالیت ترویجی مهم  که ما در حوزه کتابخوانی انجام دادیم؛ ایجاد شبکه کتابخوانی جنوب سیستان و بلوچستان بود؛ شبکه‌ای که با انجمن‌های فعال حوزه کتابخوانی در چابهار، دشتیاری، کنارک و جنوب بلوچستان مانند انجمن‌های مردم نهاد بام، بهار ادب مکران (زیر نظر وزارت ارشاد و وزارت ورزش و جونان) و همچنین انجمن ‌آینده‌سازان جوان همکاری می‌کند و در حوزه ترویجی به استان‌های همجوار مانند کرمان و هرمزگان هم خدمات کتابخوانی و کتابخانه‌ای ارائه می‌کند.
 
این شبکه تاکنون 110 کتابخانه در مناطق روستایی «چابهار»، «دشتیاری»، «کنارک» «ایرانشهر» و «هرمزگان» ایجاد کرده است اما حجم زیادی از این کتابخانه‌های روستایی در روستاهای شهرستان چابهار تاسیس شدند. شبکه کتابخوانی جنوب سیستان و بلوچستان اکنون فقط فعالیت استانی دارد هرچند انجمن‌هایی که با آن‌ها همکاری می‌کنیم در استان‌های همجوار هم فعالیت‌هایی دارند اما اگر این شبکه کتابخوانی استانی با شبکه کتابخوانی در استان‌های دیگر لینک شود یا یک شبکه کتابخوانی سراسری و کشوری شکل بگیرد، می‌تواند فعالیت‌های حوزه کتابخانه‌های روستایی را بیشتر به نمایش بگذارد. در‌حال‌حاضر شبکه روستاهای دوستدار کتاب، شبکه مروجان کتابخوانی و جام باشگاه‌های کودک و نوجوان وجود دارند که در زمینه ترویج کتاب فعالیت می‌کنند اما بهتر است یک شبکه سراسری کتابخوانی در کشور ایجاد شود تا فعالیت‌های ترویجی بهتر دیده شود.