به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سیستم ایمنی ذاتی، قدیمی‌ترین مکانیسم دفاعی به لحاظ فیزیولوژیکی است که حتی در گیاهان و حشرات نیز وجود دارد. ایمنی ذاتی، اولین خط دفاعی در برابر میکروب‌ها است و ساعت‌ها و روزهای اولیه پس از عفونت و پیش از پاسخ ایمنی اکتسابی فعال می‌شود. سلول‌ها و مولکول‌های مسئول ایمنی، سیستم ایمنی را به‌وجود می‌آورند و پاسخ جامع و هماهنگ آن‌ها به ورود مواد بیگانه، پاسخ ایمنی نام دارد. در برخی شرایط، مولکول‌های خودی نیز می‌توانند پاسخ‌های ایمنی را ایجاد کنند که به آن‌ها پاسخ‌های خودایمنی گفته می‌شود. واکسیناسیون برای ایجاد ایمنی در برابر بیماری‌های عفونی به‌عنوان موثرترین روش برای پیشگیری از عفونت‌ها محسوب می‌شود.
کتاب «خلاصه ایمونولوژی سلولی و مولکولی ابوالعباس 2018» با ترجمه علی حضرتی و کوثر ملک‌پور، با مقدمه و نظارت علی‌اکبر امیر زرگر؛ استاد گروه ایمونولوژی دانشکده پزشکی مرکز تحقیقات ایمونولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی تهران، اثری حاوی اطلاعات و دانستنی‌های ارزشمند و مفید در زمینه ایمنی‌شناسی براساس یکی از معتبرترین منابع مرجع این حوزه در جهان است.
 
این کتاب در 21 فصل، ضمن مروری کلی بر مفهوم ایمنی‌شناسی و پاسخ‌های ایمنی بدن، در ادامه به موضوعاتی همچون ایمنی ذاتی، آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌ها، گیرنده‌های ایمنی و انتقال سیگنال، تکامل لنفوسیتی و بازآرایی ژن‌های گیرنده آنتی‌ژن، مکانیسم‌های اجرایی ایمنی هومورال، تولرانس ایمونولوژیک و خودایمنی، ایمنی در برابر میکروب‌ها، پیوند و ایمونولوژی پیوند، ایمنی در برابر تومورها، اختلالات ازدیاد حساسیت و نقایص ایمنی مادرزادی و اکتسابی می‌پردازد.
چالش‌های سیستم ایمنی برای پاسخ به پاتوژن‌ها
«سلول‌های سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی به‌طور طبیعی در حال گردش می‌باشند و از نظر آناتومیکی به‌صورت متراکم و یا پراکنده در تمام بافت‌ها حضور دارند. توانایی این سلول‌ها برای گردش بین خون و لنف و بافت در ایجاد پاسخ ایمنی اهمیت حیاتی دارد. سیستم ایمنی با چالش‌هایی برای پاسخ به پاتوژن‌ها روبه‌رو است که عبارتند از: 1) پاسخ سریع در برابر تعداد اندک میکروب‌ها. 2) تعداد بسیار کم لنفوسیت‌های بکر که به‌طور اختصاصی آنتی‌ژن را شناسایی می‌کنند. 3) توانایی مهاجرت بین بافت‌های مختلف برای پاسخ ایمنی.»
 
ایمنی نوزادی
در ماه‌هایی که جهان درگیر ویروس کرونا شده، یکی از بحث‌هایی که در بین عامه مردم و محافل آکادمیک مطرح بوده و سوالاتی را ایجاد کرده، مربوط به ایمنی کودکان در برابر این بیماری است. دکتر هوشنگ پورنگ؛ استاد پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی تهران که دارای مدرک فوق تخصص جراحی کودکان است در این‌باره معتقد است که کودکان نیز در صورت رعایت نشدن نکات بهداشتی و مسائل ایمنی، همچون دیگران ممکن است به این ویروس مبتلا شوند. تنها نوزادان زیر سه ماه به خاطر آنتی‌بادی‌‌هایی که از مادر به ارث برده‌اند در برابر برخی میکروب‌ها و بیماری‌ها ایمن هستند. در کتاب حاضر به این موضوع اشاره شده است: «نوزاد پستانداران با استفاده از آنتی‌بادی‌های تولید شده مادر که از طریق جفت به گردش خون جنین وارد می‌شود و آنتی‌بادی‌های موجود در شیر در برابر عفونت‌ها محافظت می‌گردد. دفاع اصلی نوزادان در برابر عفونت‌ها، ایمنی غیرفعال ایجاد شده از طریق IgG مادری که توسط جفت منتقل می‌شود و IgA‌ و IgG موجود در شیر مادر می‌باشد.»                                                                 
ایمنی در برابر میکروب‌ها
«پدید آمدن عفونت، مستلزم واکنش‌های متقابل و پیچیده بین میکروب و میزبان بافتی یا نقص عملکردی بافت می‌باشد. میکروب‌ها از چند طریق منجر به آسیب به بافت می‌شوند: 1)کشتن مستقیم 2)آزاد کردن توکسین 3)تحریک سیستم ایمنی، التهاب مزمن و تحریک CTL. پاسخ در برابر میکروب‌ها به واسطه ایمنی ذاتی (دفاع اولیه) و ایمنی اکتسابی میانجیگری می‌شود. سیستم ایمنی اکتسابی از راه‌های مختلف به بهترین نحو به میکروب‌های مختلف پاسخ می‌دهد. میکروب‌های عفونت‌زا و سیستم ایمنی با هم تکامل یافته و در یک مبارزه دائمی برای بقا با یکدیگر درگیر هستند. چندین ویروس مثل خانواده هرپس ویروس‌ها و ویروس‌های DNAدار، عفونت‌های نهفته ایجاد می‌کنند که طی آن پاسخ‌های سیستم ایمنی، میکروب را کنترل می‌کند، ولی نمی‌تواند آن‌را حذف کند. اگر سیستم ایمنی میزبان به هر دلیلی دچار نقص شود، عفونت‌های نهفته فعال شده و مشکلات بالینی شدیدی به‌وجود می‌آورند. در بسیاری از عفونت‌ها، آسیب بافتی بیشتر ناشی از پاسخ میزبان به میکروب و تولیدات آن است تا خود میکروب. نقایص اکتسابی و ارثی در سیستم‌های ایمنی اکتسابی و ذاتی، منجر به افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها می‌شود.»
 
کتاب «خلاصه ایمونولوژی سلولی و مولکولی ابوالعباس 2018» در 340 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 70 هزار تومان از سوی انتشارات اندیشه رفیع راهی بازار نشر شده است.