خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس - کیوان زارعی: «سنت و نوآوری در غزل دهه شصت» عنوان كتابی است كه حسین خلفی به رشته تحریر درآورده و انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی آن را در 224 صفحه چاپ و منتشر کرده است. خلفی در این اثر پژوهشی با تاكید بر آثار و آراء حسین منزوی، محمدعلی بهمنی، قیصر امین‌پور و خسرو احتشامی به واكاوی غزل‌های سروده شده دهه 60 می‌پردازد و با دست‌مایه قرار دادن ویژگی‌های عمده غزل‌های نو در این دهه به نقد و بررسی و چگونگی زایش و آفرینش این قالب شعری همت می‌گمارد.

خلفی «سنت و نوآوری در غزل دهه شصت» را در پنج بخش متوالی با عناوین كلیات، درآمدی بر نقد ادبی و شعر معاصر، جریان شناسی غزل معاصر از ابتدا تا انقلاب اسلامی و كلیات شعر دهه شصت تا كنون به خوانندگان خود ارایه كرده است.

نویسنده كتاب در بخش نقد ادبی و شعر معاصر به تشریح كلیات نقد ادبی، نقد ادبی در ایران، جریان‌شناسی شعر معاصر و همچنین شعر دوره بازگشت، شعر دوره مشروطه و پس از آن به نیما و شاعران پس از نیما می‌پردازد و در یك نگاه كلی تاثیر اندیشه‌های نیما را بر غزل معاصر فارسی بازمی‌نماید.

وی همچنین در بخش جریان‌شناسی غزل معاصر از ابتدا تا انقلاب اسلامی به شرح و بسط قالب غزل به شعر كلاسیك غزل فارسی مشروطه و بعد از آن می‌پردازد و چشم‌انداز غزل معاصر فارسی را از ابتدا تا انقلاب اسلامی به‌صورت مفصل تشریح می‌کند.

در چهارمین بخش كتاب كه اصلی‌ترین مبحث مورد نظر نویسنده است، خواننده با كلیات شعر دهه شصت تاكنون آشنا می‌شود، جایی كه نویسنده پژوهنده كتاب، خواننده خود را با ویژگی‌های عمده غزل نو دهه شصت آشنا می‌كند. در این بخش نویسنده زبان و گونه‌های زبانی، عاطفه و اندیشه شعری، صور خیال، سنت‌ها و نوآوری‌های غزل و نقش سنت را به خوبی توضیح می‌دهد و پس از آن شعر شاعران مورد بحث را یکی پس از دیگری واکاوی و تشریح می‌کند.

اولین شاعر این مجموعه، حسین منزوی است؛ شاعری كه یكی از ماندگارترین و شاخص‌ترین چهره‌های ادبیات معاصر است. شهرت منزوی بیشتر به‌خاطر غزل‌سرایی اوست؛ شاعری كه در دوره‌های اخیر اثبات كرد غزل رو به زوال نیست. وی با تحول و نوآوری در غزل معاصر جانی دیگر به این قالب سنتی داد و اثبات كرد که می‌توان ضمن حفظ قالب سنتی، زبان و بیان و اندیشه نو داشت. نویسنده در این بخش می‌كوشد تا خواننده را با جنبه عاطفی و اندیشگانی شعر منزوی آشنا کند و پس از آن به سراغ نمادهای غالباً حماسی شعر منزوی می‌رود و سپس عشق از نگاه منزوی را مورد واكاوی قرار می‌دهد و پس از آن به زبان، مفاهیم بومی، كلمات و واژگان نو و كهن و همچنین تركیبات و تصویر سازی‌های نو و بكر حسین منزوی می‌پردازد.

دومین شاعری كه در این مجموعه زیر ذره‌بین خلفی قرار می‌گیرد، خسرو احتشامی است. نویسنده در این بخش، مهم‌ترین ویژگی‌های غزل احتشامی را كه همان ریزه‌كاری‌های زبانی و مفهومی شعر حافظ است، مورد بازبینی قرار می‌دهد، از تكرارهای خاص شاعرانه و به‌كارگیری اوزان متنوع غزل‌های این شاعر بحث می‌كند و در حوزه اندیشه و عاطفه احتشامی را شاعری معرفی می‌كند كه اندیشه‌اش بازتاب اندیشه‌های فرهنگ و آیین و ایل و تبار قشقایی‌اش است.

سومین شاعری كه حسین خلفی در «سنت و نوآوری در غزل دهه شصت» به آن می‌پردازد، محمدعلی بهمنی است؛ شاعری جنوبی كه در قالب‌های مختلف كلاسیك، نیمایی و سپید شعر سروده است. خلفی می‌كوشد تا در این بخش خواننده را با تركیبات خاص شعر بهمنی، كاربردهای حماسه و اسطوره، كاربردهای واژه‌های عامیانه، زمان‌نگاری،‌ چگونگی قافیه‌سازی، نوآوری‌های زبانی و اندیشگانی، غزل‌های محاوره‌ای و تصویری و همچنین زبان بومی و محلی شعر بهمنی آشنا كند.

آخرین شاعری كه در این كتاب مورد بررسیِ خلفی قرار گرفته، قیصر امین‌پور است. در این مبحث نویسنده پس از شرح مفصلی درخصوص زندگینامه قیصر، به ویژگی‌های شعر او می‌پردازد و مضمون‌های بكر، اندیشه‌های نو، زبان امروزی، گوناگونی موضوعات و وزن خوش‌آهنگ امین‌پور را مورد بررسی قرار می‌دهد و با بحث درخصوص دیدگاه‌های شعری قیصر، او را شاعری متعهد با زیربنای فكری مذهبی و اخلاقی و اندیشمندانه معرفی می‌كند و احساس امین‌پور را سرشار از عواطف و احساسات شخصی و شاعرانه‌ای می‌داند كه منِ شاعری‌اش از حیطه درونی، گستره‌ای اجتماعی یافته است؛ شاعری كه محیط پیرامون خود را به‌خوبی می‌شناسد و من‌های بشری‌اش از مرزهای زمان و مكان فراتر رفته است.

در این كتاب به‌سادگی می‌توان دریافت كه غزل در دهه شصت به‌خصوص در غزل بهمنی شیوه روایتگری به خود می‌گیرد و این نوع روایتگری بیشتر از نوع داستانی و به‌كارگیری عناصر طبیعت شكل می‌گیرد. الگوی هجایی سنتی شكسته می‌شود و غزل به‌سبك شعر نیمایی نوشته می‌شود. در غزل‌های منزوی تغزل‌های عاشقانه موج می‌زند و شاعر از من شخصی خود و عواطف و احساسات شاعرانه سخن می‌گوید. در غزل خسرو احتشامی، مفاهیم عشایری و روستایی بر اساس پشتوانه فكری فرهنگی بومی شكل می‌گیرد. غزل‌های امین‌پور بر اساس تعهد و مذهب، چكیده شعر مفاهیم انقلاب اسلامی می‌شود و در یك كلام می‌توان گفت كه در شعر دهه 60، احتشامی نماینده غزل عشایری و روستایی، بهمنی نماینده فرهنگ جنوبی و دریا، منزوی نماینده عواطف و عاشقانه‌ها و قیصر، نماینده شعر انقلاب است.