​به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «از دشت لیلی تا جزیره مجنون: خاطرات مهاجران افغانستانی از هشت دفاع مقدس» نخستین اثری است که با ارائه مستندات تصویری، خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس را روایت می‌کند. این اثر می‌خواهد روایت‌گری کند تا همه بدانند دو ملت ایران و افغانستان یگانه و برادر  هستند. 

یکی از ویژگی‌های کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» سلیس و روان بودن آن است که نویسنده آن با زبانی شیوا و با استفاده از اصطلاحات رایج در ادبیات کشور افغانستان به بیان خاطرات رزمندگان افغانستانی پرداخته است.

مخاطب در صفحات نخست تصویری از یک نامه و نقاشی کودکانه که از سوی یک کودک مهاجر افغانستانی برای رزمندگان حاضر در دفاع مقدس نوشته شده می‌بیند و این امر، بر اشتیاق خواننده می‌افزاید. در مقدمه این اثر نویسنده به اختصار از تاریخ مقاومت مردم افغانستان و ظهور قدرت‌ها و دولت‌های مختلف را روایت می‌کند.
 
در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «رزمندگان افغانستانی از اهواز و فاو و جزیره مجنون در جنوب گرفته، تا ارتفاعات بازی‌دراز و کوه‌های ریجاب و دالاهو، چه می‌دانم نوسود، ناوچه‌پیما، گلی‌گادر در غرب ایران و حتی عمق خاک عراق حضور داشتند. بسیاری از این گفت‌وگو‌ها پیش از این در مجله راه منتشر شده است. اما وقتی آن‌ها را با بغض برای کتاب تنظیم می‌کردم، برای رفع ناقصی‌ها دوباره گفت‌وگوی تکمیلی انجام داده‌ام. امیدوارم این کتاب سبب شود که از «سکوت شب سرد ما شهیدداده‌ها» هم کسانی که تاکنون خبر ندارند، با خبر شوند.»

فصل دوم خاطرات امان الله امینی، حجت الاسلام علی احمد ذولفقاری، محمد عزیز جعفری، سید علی شاه موسوی گردیزی، حسین خدادادی، محمد حسینی، محمد ابراهیمی جلالی، حجت الاسلام محمد ابراهیم واحدی، غلام قادر ناصری، محمد علی حسنی، ناصر حسنی، اسد‌الله توکلی، ناصر قاینی، حاجی نسیم، حبیب‌الله احمدی، امیرجان مرادی، محسن میرزایی را روایت می‌کند.

در قسمتی از خاطرات غلام قادر نادری می‌خوانیم: «موج گرفتگی آثار زیادی بر خانواده‌ام گذاشته است. چند بار خانمم را بد رقم زده‌ام، آن چنان که از دماغش خون آمد. پسر بزرگم حالا هفت سالش است. یک بار در اوج عصابنیت او را چنان زدم که صورت و چشمش کبود شد و ورم کرد. حالا از آن اتفاقات که یادم می‌آید، گریه‌ام می‌گیرد. دختر کوچک خانمم را با پارچ آب زده‌ام و پسر کوچکم را با لیوان چای داغ. با کوچک‌ترین حرکات بچه‌ها ناخواسته عصبانی می‌شوم؛ حتی برای عوض کردن کانال تلویزیون. ترجیح می‌دهم بیشتر در بیرون باشم تا به بچه‌ها آسیب نرسانم. بچه‌ها خشن بار آمده‌اند. همسرم مشکل قلبی پیدا کرده است. عصبانی که می‌شوم، همسرم از ترس می‌لرزد.»

 مصاحبه‌ای با عنوان «ابوذرهای افغانستانی در جنگ ایران» فصل سوم این اثر است. در این بخش، با محمدرضا حکیم‌جوادی، فرمانده تیپ ابوذر (تیپ مجاهدان افغانستانی) در دفاع مقدس گفت‌وگویی به شیوه پرسش و پاسخ صورت گرفته است.

کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» به تحقیق و تدوین محمد سرور رجایی در 528 صفحه، به شمارگان هزار نسخه، با قیمت 45 هزارتومان، به همت دفتر نشر معارف روانه بازار نشر شد.