خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)-مهدی سعیدی‌کیا، موسس «کتاب پلاس»: فناوری دیجیتال این بار در خدمت پیشگیری از کپی غیرقانونی کتاب یا محتوای تولید شده توسط ناشران درآمده است. ابتدا باید ماهیت افرادی که به کپی‌غیر‌قانونی محتوا اقدام می‌کنند را به دو دسته تقسیم کنیم؛ نخست افرادی که برای مطالعه خود کتاب‌ها را کپی می‌کنند و افرادی که از کپی کتاب‌ها و ارائه آن به دیگران برای خود منبع درآمد ایجاد می‌کنند.

درباره دسته نخست تجربه، نشان می‌دهد می‌توان اغماض کرد، چراکه به‌نظر می‌رسد این افراد خواهان کتاب یا محتوا هستند و حتما به دنبال نسخه کاغذی کتاب می‌آیند. رفتار دسته نخست این احتمال را تقویت می‌کند که کپی‌غیر‌مجاز موجب می‌شود کتاب و محتوا به‌صورت ویروسی پخش شود و افراد بسیاری از کتاب مطلع و به خرید اقدام کنند.
 
درباره دسته دوم ناشران و تولیدکنندگان محتوا باید به دنبال پیگیری حقوقی و قضایی باشند و از دنبال کردن موضوع، هراسی نداشته باشند و بدانند پیگیری به‌طور قطع جواب خواهد داد. نگویند، حالا این سایت بسته شود یک سایت دیگر . اگر متخلفان بدانند که ناشران پیگیر هستند، کارشان را متوقف و یا به دنبال کتاب‌هایی می‌روند که خیلی دردسر ندارد.

گاهی محتوای برخی کتاب‌ها به معرفی کتاب، گفت‌و‌گو‌ی با نویسنده، نقد و تحلیل کتاب، میزگرد منتشر شده در یک پایگاه اطلاع‌رسانی اختصاص دارد.  هر‌چند منبع در کتاب آمده باشد اما از بابت قوانین این کار کافی نیست و باید تولید‌کننده محتوا به‌طور مشخص رضایت خود را از این کار اعلام کرده باشد و یا در سایت خود ذکر کرده باشد که بیان مطلب با ذکر منبع مانعی ندارد.

پرسش اینجاست، چرا این دسته از محتوا‌ها با توجه به اینکه کتاب نیستند و می‌توانند موجب معرفی بیشتر کتاب شوند نباید کپی شوند؟ پاسخ اینکه تنزل سایت ناشر در گوگل و حتی محتواهایش توسط گوگل در سایت‌های دیگر ایندکس می‌شود. دوم اینکه سایت ناشر برند نمی‌شود و انگیزه‌ای برای تحقیق و پژوهش در حوزه کتاب از بین می‌رود. و ارزش تجاری محتوای الکترونیکی مبتنی بر کتاب که منجر به فروش بیشتر کتاب می‌شودکاهش پیدا می‌کند علاوه‌براین اعتبار محتوا کم می‌شود.
 
 اما چگونه از محتوای مکتوب محافظت کنیم؟  
برای حفاظت از محتوا شامل عکس کتاب، مشخصات کتاب، باید موارد زیر را رعایت کرد. می‌توان با تعریف آدرس سایت در بین متن به‌صورت منطقی و گذاشتن نام نویسنده و تهیه‌کننده محتوا در ابتدا و انتهای متن ربات‌هایی که سعی در کپی مطالب دارند را گمراه کرد. آن‌ها متن را با نام و سایت شما در سایت کپی‌کننده منتشر می‌کنند. و این برای ناشر نتیجه خوبی به همراه خواهد داشت؛ به‌عبارت دیگر ناشر از این طریق، می‌تواند برای شکایت و پیگیری اقدام کند و از سوی دیگر زمینه جذب کاربر به سایت ناشر فراهم خواهد شد.

توصیه می‌شود، نام کتاب‌ها و محتوای خود را در فضای مجازی دائما رصد کنید. شرکت‌هایی هستند که بابت گرفتن مبلغ ناچیزی به‌صورت ماهیانه این گزارش‌ها را در اختیار ناشران قرار می‌دهند.  

با کپی‌کننده غیر‌مجاز تماس بگیرید و موضوع را تلفنی حل کنید اکثراً قانع می‌شوند و تا 70 درصد موثر است. از برنامه‌نویس بخواهید راه دسترسی ماشینی (ربات) را به سایت مسدود کند.

از هویت سارق اطلاع پیدا کنید و مستندات جمع‌آوری کنید. حتما از محتوا و PDF منتشر شده در سایت سارق عکس بگیرید و گفت‌وگوی خود را با او ضبط کنید تا در دادگاه قابل استناد باشد چون ممکن است در زمان دادگاه نسخه‌های غیر‌مجاز  از سایت حذف شود.

گوگل ابزارهایی برای پیدا کردن محتواهای کپی دارد به نام «الگوریتم پاندا گوگل» که می‌تواند محتوای کپی شده را تشخیص دهد  البته خیلی از افراد حر فه‌ای این مکانیزم‌ها را می‌شناسند و دور می‌زنند اما برخی از ابزارها می‌تواند کارساز باشد از قبیل شکایت از طریق گوگل در قسمت گوگل‌وب مسترز در قسمت copyright removal page بعد از تکمیل هویت خود، باید آدرس صفحه‌ای که در سایت خود محتوا گذاشته بود و بعد آدرس صفحاتی که در سایت‌های دیگران کپی شده را ذکر کنید  و گوگل بعد از بررسی آدرس صفحات کپی‌کننده را از جستجوی خود، حذف خواهد کرد.

ناشران همچنین می‌توانند در قسمت Authorship گوگل در گوگل‌پلاس کتاب‌های خود را مشخص کنند که هر جا از کتاب‌های شما مطلبی درج شد گوگل به شما اطلاع بدهد.
البته شرکت‌ها و موسساتی هستند که این حفاظت را برای موسسات و ناشران تولید‌کننده محتوا انجام می‌دهند و ناشران می‌توانند از خدمات آن‌ها بهره­مند شوند.

البته این مطلب برای ناشرانی است که حضور در فضای مجازی را اینستاگرام و همه اینستاگرام را در تعداد  فالورها نمی‌دانند؛ به‌عبارت دیگر به جای بازی کردن در زمین اینستاگرام و تلگرام استراتژی خود را در ارتقاء سایت از طریق تولید محتوا قرار داده­اند که استراتژی درستی است. ناشران باید به سایت خود فقط به‌عنوان یک سایت فروش آنلاین نگاه نکنند و با یک استراتژی محتوایی به تقویت سایت خود بپردازند تا بیشتر دیده شوند.  

مرحله آخر، طرح شکایت در دادسرای جرائم اینترنتی است؛ چراکه براساس قانون تجارت الکترونیک، هرکس در بستر مبادلات الکترونیکی با تکثیر اجرا و توزیع مواردی که در قانون حقوق مولفان در صورتی که حق تصریح شده مولفان را نقض کند به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد.

افراد می‌توانند از طریق پلیس فتا شکایت کنند و از طریق دادسرای جرائم اینترنتی شکایت خود را پی گیری کنند. اگرچه طی کردن این مراحل ممکن است سخت باشد اما ناشران باید در این زمینه اقدام کنند.