آزاده باقری گفت: عدم شناخت با زبان و فرهنگ چین نقطه ضعف ایرانیها در تعامل با چینیها است. چینیها در دورهای احساس کردند باید با فرهنگ و زبان ایران آشنا شوند و در این زمینه مطالعه گستردهای را آغاز کردند. تا جایی که اتاق ایرانشناسی و آموزش ادبیات پارسی در دانشگاههای خود را پایهریزی کردند.
سالهاست بازارهای ایران محل عرضه کالاهای چینی است اما سوال اینجاست چرا تجار چینی از بازارهای ایران سود کلانی میبرند در حالی که ما از تجارت با این مردم صبور و معروف به اخلاقمداری راضی نیستیم؟ پاسخ این سوال را در صحبتهای دکتر آزاده باقری، چینپژوه و استاد دانشگاه مطالعات بینالمللی پکن میتوان یافت.
وی در کارگاه فرهنگ و زبان چین و چالشهای پیش رو در ایران، که در سالن ناشران خارجی نمایشگاه کتاب برگزار شد؛ عنوان کرد: عدم شناخت با زبان و فرهنگ چین نقطه ضعف ایرانیها در تعامل با چینیها است. چینیها در دورهای احساس کردند باید با فرهنگ و زبان ایران آشنا شوند و در این زمینه مطالعه گستردهای را آغاز کردند. تا جایی که اتاق ایرانشناسی و آموزش ادبیات پارسی در دانشگاههای خود را پایهریزی کردند.
به گفته دکتر باقری به همان میزان که چین برای شناخت ایران قدم برداشته است ایران هیچ اقدامی در دستور کار خود قرار نداده است. به عقیده وی دیدی که باعث شده است ایران به چین به شکل کالای استراتژیک نگاه کند سبب این بی عملی در شناخت این کشور شده است.
کارگاه فرهنگ و زبان چین با دبیری آزاده باقری در سه بخش شناخت تفکر و فرهنگ چین، آشنایی با زبان چینی و تقابل تجاری و فرهنگی ایران با چین برگزار شد.
در بخش اول این کارگاه آنچه که اولویت داشت شناخت اولیه از تفکری بود؛ که کشور پرجمعیت و پرتلاش چین را به این نقطه از برتری در جهان رسانده است.
تفکر حکیم لائو تسه بیشترین و عمیقترین تاثیر درونی را در رفتار جمعی مردم چین گذاشته است.
در ادامه این نشست با شرح مختصری از اندیشه لائو تسه به تفاوتها و اشتراکاتی که بین تفکر ایرانی و چینی وجوددارد پرداخته شد. لائو تسه معتقد بود؛ راهِ رستگاری انسان قدم زدن در مسیر مستقیم است. و این راه مستقیم، راه طبیعت است. با تماشای طبیعت متوجه چرخه کار آمدی میشویم که آسمان، زمین، گیاهان و جانوران را به هم مرتبط کرده است. این چرخه مفید طبیعت، انسان را به فروتنی، صبوری و آرامش دعوت میکند.
این چرخش مشابه همان چرخشی است که در اندیشه مولانا دیده میشود. چرخش زمین به دور خورشید اما با وجود اشتراکاتی که میان مکاتب فکری چینی و ایرانی است. تفاوت آنجایی آشکار میشود که این چرخشها چینیان را به انسانهایی صبور و فرآیند گرا تبدیل کرده است؛ و ایرانیان به ملتی منتظر و نا شکیبا تبدیل شدهاند. این ناشکیبایی از آن روست که مدتها انتظار کشیدن و رو به رو نشدن با اتفاق دلخواه احساس ناخوشایند و بی حوصلگی را به ذهن تزریق میکند.
حکمت دومی که فرهنگ چینی را به این شکل کنونی رسانده است تفکر کن تسه (کنفوسیوس) است؛ او اندیشه لائو تسه را پس از صیقل، شرح و بسط داد؛ و مکتب کنفوسیوس را ایجاد کرد. کن تسه از چگونه و چطور به راه آمدن صحبت کرد. و همین راز انسجام اندیشه اوست.
کن تسه بسیار بر ادب توجه و تأکید دارد و میگوید انسان به حکم انسان بودن باید ادب را رعایت کند. همین تاکید چینیها را تبدیل به انسانهایی امانتدار و متعهد کرده است.
در بخش دوم، زبان چینی محور صحبتهای دکتر باقری قرار گرفت. وی با این مقدمه که برای شناخت هر چه بهتر یک سرزمین، مطالعه تفکری که فرهنگ آن را ساخته بسیار لازم است. زبان چینی را نوزاد فرهنگ چینی و حکمت این سرزمین دانست.
آموزش زبان چینی در ایران، به بازرگانان، فعالان فرهنگی و اجتماعی و مشتاقان به دانستن این امکان را میدهد تا مستقیم و بی واسطه با فرهنگ و اندیشه چینی آشنا شود. برخلاف بازار فرهنگی چین که آثار فاخر ادبیات پارسی را در سبد خود دارد؛ ایران از این امتیاز بی نصیب است.
در بازار کتاب و نشر چینی آثاری چون بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه، اشعار خیام و... مستقیم از زبان پارسی به چینی ترجمه شده است. کتابهایی با متن دو زبانه پارسی-چینی از اشعار سهراب سپهری، قیصر امین پور، فروغ فرخزاد و فریدون مشیری نیز در کتاب فروشیهای چین دیده میشود اما آثار فاخر اندیشه چین هیچ جایی در کتاب فروشیهای ایران ندارند.
و تمام این نیازها دکتر آزاده باقری را به سمتی هدایت کرد تا با ترجمه آثاری راه آموزش زبان چینی برای ایرانیان را هموار کند و در این مسیر اقدامات بسیاری را به همکاری بیناد سعدی انجام داده است. از ترجمه آثار آموزشی تا برگزاری دورههای کوتاه مدت و ایجاد کورس دانشگاهی برای آموزش زبان چینی و نوشتن کتابهای آموزش زبان چینی برای ایرانیان، آموزش گفتوگوهای بازرگانی به زبان چینی و مواردی که کمک میکند ایرانیان نیز در تعامل با چینیها از موفقیت و حس رضایت بیشتری برخورد دار باشند. و ضعفهای خود را هر چه بهتر و بیشتر برطرف کنند.
امید است روزی شاهد رضایت خاطر دورنی از همکاری تجاری با مردمان سرزمینی باشیم که روزگاری هم مرز و همجوارشان بودیم.
نظرات