گفتوگو با مدیر خانه کاریکاتور ایران به مناسبت درگذشت محمدرفیع ضیایی
طباطبایی: کتابهای ضیایی در زمینه کاریکاتور مرجع هستند/ وداع با پرتلاشترین کاریکاتوریست ایران
مدیر خانه کاریکاتور ایران معتقد است که آثار مکتوب محمدرفیع ضیایی در عرصه پژوهش کاریکاتور ایران، کتابهایی مهم و مرجع هستند.
وی در ادامه به کتابهای مرحوم ضیایی اشاره کرد و گفت: این استاد فقید مقالات و کتابهای زیادی نوشت که همگی محصول پژوهش در هنر کاریکاتور بود. این آثار منابع مرجعی است و دانشجویان و علاقهمندان میتوانند از آنها استفاده کنند؛ مثلاً «پرونده كاريكاتور» که به پيشنهاد پژوهشكده فرهنگ و هنر اسلامی تنظيم شد، تاریخ هنر کاریکاتور را بهطور روشن و واضح بیان کرده است. پیشازاین، در کشور ما كتابی جامع در حوزه كاريكاتور و كارتون ايران و جهان وجود نداشت. بنابراین مرحوم ضیایی، تألیف فهرستی از كاريكاتوريستها و مجلات و نشريات فكاهی را عهده گرفت که حاصل آن «پرونده کاریکاتور» بود.
طباطبایی توضیح داد: این اثر، يك كتاب مرجع است و تاريخچهای از چگونگی آغاز و گسترش کاریکاتور ایران در آن بیان شده است. در اين كتاب، تقریباً نام همه نشريات طنز و فكاهی مشهور جهان و تاريخچه مفصلی از كاريكاتوريستهای قديمی ايران و جهان بیان شده است.
وی همچنین با اشاره به این که ضیایی پس از انقلاب اسلامی، مسئولیت چند نشریه فعال در عرصه طنز و فکاهی را بر عهده داشت درباره نخستین خاطره مواجهه خود با او گفت: برای اولین بار در نشریه «خورجین»، ضیایی را دیدم. او در آن نشریه، همه کارها را یکتنه انجام میداد. کتاب سال که در نشریه «گلآقا» آماده میشد و «پیلبان» که یک نشریه تخصصی حوزه انیمیشن بود نیز کارهای مختلف و جذابی از مرحوم ضیایی را در خود جای داده بودند.
مدیر خانه کاریکاتور ایران عنوان کرد: محمدرفیع ضیایی درزمینه تصویرگری کتاب کودک و نوجوان هم فعال بود. آثار موفقی که او در رشتههای مختلف هنرهای ترسیمی از خود به یادگار گذاشته، نشانگر شخصیت چندوجهی اوست. ضیایی بعد از خود، دخترش لاله ضیایی را به یادگار گذاشت که از چهرههای شاخص تصویرسازی و کاریکاتور امروز ایران بهحساب میآید. آن مرحوم کسی را پرورش داده که آیینه تمام نمایی از خود اوست.
طبابایی ادامه داد: با نگاه به فعالیتهای 30 ساله محمدرفیع ضیایی، میتوان دریافت که در عرصه کاریکاتور ایران، دیگر کسی در جایگاه او قرار نمیگیرد. البته افرادی مثل اسماعیل عباسی، در این راه فعالیتهای زیادی انجام دادهاند اما بدون شک محمدرفیع ضیایی را باید پرتلاشترین هنرمند فعال در عرصه کاریکاتور بدانیم که از ذوق و قریحه خوبی نیز برخوردار بود.
این کاریکاتوریست، به حاصل تلاشهای ضیایی در نسل بعد از خود اشاره کرد و گفت: کیفیت بالای کار کاریکاتوریستهای امروز ایران، مدیون زحمات بزرگانی چون اوست. ضیایی از دهه 60 تا 90 تمام هموغمش را برای ارائه آثار تصویری و تحقیقی-پژوهشی در عرصه کاریکاتور به کار برد تا امروز کاریکاتوریستهای ما در سطح جهان بدرخشند. خوشبختانه پیش از درگذشت استاد ضیایی و در جشنواره تجسمی فجر سال 94 از ایشان بهعنوان یکی از مفاخر ایران در عرصه هنرهای تجسمی قدردانی شد. با این حال ما کاری را که درخور جایگاه ضیایی بود، انجام ندادیم.
مسعود شجاعی طباطبایی افزود: جامعه هنری کشور ما در آینده نزدیک درمیباید که چه ضایعهای بر پیکرهاش وارد شده است. مرحوم ضیایی با وجود تمام تبحری که داشت، مهربان و دوست داشتنی بود. همه بچههای عرصه کاریکاتور برای تشییع پیکر او میآیند چون میدانند که بخش مهمی از تاریخ کاریکاتور ایران و کسی را که برای آنها در جایگاه پدر بود، از دستدادهاند.
محمدرفیع ضیایی، نیمه شب چهارشنبه دوم تیرماه درگذشت. پیکر این کاریکاتوریست و پژوهشگر فقید، صبح شنبه پنجم تیر، از مقابل خانه هنرمندان ایران تشییع میشود.
نظر شما