«زندگی و زمانه آیتالله علیاکبر هاشمی رفسنجانی» نقد و بررسی شد
بهشتیپور: بهرهگیری از عکس در «زندگی و زمانه آیتالله رفسنجانی» ژانری جدید در تاریخنگاری است/ بی طرفی تاریخنگار افسانهای بیش نیست
حسن بهشتیپور در نشست نقد و بررسی کتاب «زندگی و زمانه آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی از 1313تا 1394» گفت: روایت تاریخ باید همراه با وسواس باشد تا یک روایت اصیل، صحیح و منصفانه منعکس شود. اعتقادی به بیطرفی راوی تاریخ ندارم و به نظرم این سخن افسانهای بیش نیست که مورخ یا تاریخنگار باید بیطرف باشد.
بهشتیپور گفت: برای نگارش کتاب «زندگی و زمانه آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی از 1313تا 1394» چه به لحاظ شکلی و چه محتوا بهتر بود تامل بیشتری پیش از چاپ میشد. ضمن اینکه باید این نکته را یادآوری کرد که قبل از انتشار تا چه اندازه میشد بر این اثر دقت و تامل کرد یک مساله است و کتابی که اکنون روبه روی ما قرار دارد، موضوع دیگری است.
وی افزود: این کتاب به دنبال سه اثر پیشین مولف است که به نظرم یک ژانر در تاریخنویسی ما را در برمیگیرد. در این ژانر روایت تاریخ همراه با تصویر است. البته آثار این ژانر را پیشتر در خارج از ایران مشاهده کردهایم. در این ژانر، دشواری کار جای دادن درست تصاویر است و حجم اطلاعاتی که در این کتاب ارائه شده واقعا سرسامآور است. ارائه کپسولی این حجم از اطلاعات هم واقعا یک ریسک است و ضریب خطا را بسیار افزایش میدهد.
این پژوهشگر حوزه سیاست با اشاره به برخی عکسهای کمیاب در کتاب ادامه داد: از نظر تصاویری که به کار گرفته شده، برخی از آنها برای من که بیگانه با عکسهای تاریخی و سیاسی نیستم، بسیار جالب بود و این نشان دهنده تلاش مولف برای غنی کردن اثرش است. ضمن اینکه محل جای گذاری برخی تصاویر بسیار هوشمندانه انتخاب شده، اگرچه ممکن است در تاریخ یا شرح برخی عکسها نیز اشتباهاتی رخ داده باشد که امیدوارم در چاپهای بعدی برطرف شود.
بهشتیپور گفت: اگر کارهای قبلی شیرعلینیا را دنبال کرده باشید، متوجه میشوید که مولف از آغاز تا اثر کنونی رویکرد رو به جلویی را سپری کرده و میتوان گفت به نوعی آثارش همدیگر را تکمیل کردهاند. به نظرم وی در سومین کتاب خود به پختگی دست یافته است.
وی با انتقاد از انتقال ارجاعات به پایان کتاب اظهار کرد: به نظرم عنوان کتاب باید کوتاهتر میشد و ارجاعات نیز به پایان کتاب منتقل نمیشد، زیرا با توجه به حجم آن، مخاطب خسته میشود که برای دانستن منابع دائم به پایان کتاب برود. بهتر بود که ارجاعات هر فصل در پانویس یا در پایان همان فصل میآمد تا خواننده سردرگم و خسته نشود.
این پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر بیان کرد: روایت تاریخ باید همراه با وسواس باشد تا یک روایت اصیل، صحیح و منصفانه منعکس شود. اعتقادی به بیطرفی راوی تاریخ ندارم و به نظرم این سخن افسانهای بیش نیست که مورخ یا تاریخنگار باید بیطرف باشد. اصولا چنین چیزی نیز وجود ندارد و همه روایان تاریخ به سمت و سویی تمایل دارند، اگرچه در این میان راویان و تاریخنگارانی نیز مشاهده میشوند که تلاش میکنند منصف و بیطرف باشند که شاید انگشتشمار هستند.
وی ادامه داد: به نظرم اثری بیطرف است که مخاطب با مطالعه اثر از سطور ابتدایی آن حس نکند که مولف تلاش دارد از همان ابتدا نظر و عقیدهای را تحمیل کند. از این رو مولف در کتاب «زندگی و زمانه آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی از 1313تا 1394» تلاش کرده تا جانب انصاف را رعایت کند که قابل قدردانی است.
گزارش تکمیلی این نشست به زودی منتشر خواهد شد.
نظر شما