به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین نشست بررسی شعر چهره‌های غزل معاصر در کانون ادبیات ایران و با بررسی شعر و زندگی سیمین بهبهانی عصر دیروز یکشنبه (25 بهمن)، با حضور علیرضا طبایی، احمد ابومحبوب، حامد ابراهیم‌پور و مهدی فرجی برگزار شد.
مهدی فرجی در ابتدای این نشست، ضمن توضیح دلایل انتخاب «شهریار»، «عماد خراسانی» و «سیمین بهبهانی» برای سه برنامه نخست، گفت: تأثیر هرکدام از این شخصیت‌ها در روند شروع جریان نوگرایی در غزل سده اخیر بر هیچ‌کس پوشیده نیست، شهریار با نگاه به ظرفیت پیشنهادی نیما، عماد با پرورش شخصیت عاشقانه غزل و سیمین با ابداع وزن‌های تازه، به این جریان کمک کرده‌اند.
در ادامه این نشست، دکتر احمد ابومحبوب استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «گهواره سبز افرا» گفت: شعرهای سیمین را می‌توان از نظر مضمون به چند عنوان تقسیم کرد. در بخش عاشقانه، شعرهای اولیه سیمین شعرهای دخترانه احساسی است اما در سنین بالاتر در شعرهای عاشقانه‌اش نوعی شوق زنانه هست که عمیق‌تر است و اتفاقاً مورد توجه جامعه زنان قرار می‌گیرد. صداقتی که در این آثار دیده می‌شود، نشان‌دهنده حضور زن بالغی است که خودش را تشریح می‌کند.
وی افزود: دسته سوم شعرهای عاشقانه او سرشار از عشق و محبت مادرانه است و به همه‌چیز مادرانه نگاه می‌کند. این اشعار جنبه عام‌تر و انسانی‌تر دارد، اما یک وجه دیگر شعر سیمین «روایت» است.
این منتقد ادبی اضافه کرد: شعر روایی سیمین غالبآَ جنبه رئالیستی دارد و بنیادش بر اساس سیر همجواری حادثه‌هاست. این روایت‌ها خودش دو گونه است. یا حادثه‌ای را بیان می‌کند یا بیان گفت‌وگوست که البته در ادبیات ما سابقه دارد.
او ادامه داد: گونه سوم شعر سیمین، گونه جدلی است که در آن وارد فضای سیاسی و اجتماعی می‌شود. این‌گونه جدل‌ها یا ملایم و نرمند یا خشن. در نوع ملایمش می‌توان این شعر سیمین را مثال زد: «شکسته‌بال و خونین پر، بپر بپر کبوتر جان/ فضای قیل و وحشت را بدر بدر کبوتر جان!»
در ادامه این نشست، حامد ابراهیم‌پور، شاعر پس از یادآوری خاطره‌ای از سیمین بهبهانی به بررسی دو شعر روایی از سیمین بهبهانی پرداخت و گفت: روایت، شخصیت‌پردازی و گفت‌وگونویسی در برخی غزل‌های سیمین، الگوی بخشی از غزلسراهای دهه 70 شد که سعی داشتند به شیوه‌ای متفاوت و مدرن شعر بنویسند.
وی توضیح داد: استفاده از قوافی نو و اوزان عروضی کم کاربرد، تغزل گریزی و دغدغه‌های اجتماعی از دیگر شاخصه‌های شعر سیمین بود که روی غزل مدرن معاصر تاثیر گذاشت.
علیرضا طبایی شاعر و از دوستان زنده‌یاد سیمین بهبهانی گفت: آشنایی من و سیمین در دهه 30 و 40 با سفر ایشان و خانواده محترمشان به شیراز و میزبانی خانواده ما صورت گرفت. سیمین بهبهانی از کتاب «دشت ارژن» و «رستاخیز» و «خطی ز سرعت و از آتش» زبان خودش را پیدا می‌کند و در راهی گام بر می‌دارد که فرم و زبان و محتوا را دگرگون می‌کند.
شاعر مجموعه شعر «جوانه‌های پاییز» ادامه داد: شاعران دیگر هم این اوزان را می‌دیده‌اند ولی کمتر جسارت آن را داشته‌اند که در آن‌ها طبع آزمایی کنند. در همان دوره که خانم بهبهانی شعر می‌گفت زنان زیادی بوده‌اند که شعر می‌گفتند اما امروز از آن‌ها حتی نامی نمانده است. باید مایه‌ای در میان باشد و این تاریخ است که تعیین می‌کند چه کسی می‌ماند و چه کسی از یادها فراموش می‌شود.
نشست بررسی شعر چهره‌های غزل معاصر، هر هفته یکشنبه از ساعت 17 در کانون ادبیات ایران با بررسی یکی از چهره‌های تأثیرگذار غزل در قرن اخیر برگزار می‌شود.
مهدی فرجی در ابتدای این نشست، ضمن توضیح دلایل انتخاب «شهریار»، «عماد خراسانی» و «سیمین بهبهانی» برای سه برنامه نخست، گفت: تأثیر هرکدام از این شخصیت‌ها در روند شروع جریان نوگرایی در غزل سده اخیر بر هیچ‌کس پوشیده نیست، شهریار با نگاه به ظرفیت پیشنهادی نیما، عماد با پرورش شخصیت عاشقانه غزل و سیمین با ابداع وزن‌های تازه، به این جریان کمک کرده‌اند.
در ادامه این نشست، دکتر احمد ابومحبوب استاد دانشگاه و نویسنده کتاب «گهواره سبز افرا» گفت: شعرهای سیمین را می‌توان از نظر مضمون به چند عنوان تقسیم کرد. در بخش عاشقانه، شعرهای اولیه سیمین شعرهای دخترانه احساسی است اما در سنین بالاتر در شعرهای عاشقانه‌اش نوعی شوق زنانه هست که عمیق‌تر است و اتفاقاً مورد توجه جامعه زنان قرار می‌گیرد. صداقتی که در این آثار دیده می‌شود، نشان‌دهنده حضور زن بالغی است که خودش را تشریح می‌کند.
وی افزود: دسته سوم شعرهای عاشقانه او سرشار از عشق و محبت مادرانه است و به همه‌چیز مادرانه نگاه می‌کند. این اشعار جنبه عام‌تر و انسانی‌تر دارد، اما یک وجه دیگر شعر سیمین «روایت» است.
این منتقد ادبی اضافه کرد: شعر روایی سیمین غالبآَ جنبه رئالیستی دارد و بنیادش بر اساس سیر همجواری حادثه‌هاست. این روایت‌ها خودش دو گونه است. یا حادثه‌ای را بیان می‌کند یا بیان گفت‌وگوست که البته در ادبیات ما سابقه دارد.
او ادامه داد: گونه سوم شعر سیمین، گونه جدلی است که در آن وارد فضای سیاسی و اجتماعی می‌شود. این‌گونه جدل‌ها یا ملایم و نرمند یا خشن. در نوع ملایمش می‌توان این شعر سیمین را مثال زد: «شکسته‌بال و خونین پر، بپر بپر کبوتر جان/ فضای قیل و وحشت را بدر بدر کبوتر جان!»
در ادامه این نشست، حامد ابراهیم‌پور، شاعر پس از یادآوری خاطره‌ای از سیمین بهبهانی به بررسی دو شعر روایی از سیمین بهبهانی پرداخت و گفت: روایت، شخصیت‌پردازی و گفت‌وگونویسی در برخی غزل‌های سیمین، الگوی بخشی از غزلسراهای دهه 70 شد که سعی داشتند به شیوه‌ای متفاوت و مدرن شعر بنویسند.
وی توضیح داد: استفاده از قوافی نو و اوزان عروضی کم کاربرد، تغزل گریزی و دغدغه‌های اجتماعی از دیگر شاخصه‌های شعر سیمین بود که روی غزل مدرن معاصر تاثیر گذاشت.
علیرضا طبایی شاعر و از دوستان زنده‌یاد سیمین بهبهانی گفت: آشنایی من و سیمین در دهه 30 و 40 با سفر ایشان و خانواده محترمشان به شیراز و میزبانی خانواده ما صورت گرفت. سیمین بهبهانی از کتاب «دشت ارژن» و «رستاخیز» و «خطی ز سرعت و از آتش» زبان خودش را پیدا می‌کند و در راهی گام بر می‌دارد که فرم و زبان و محتوا را دگرگون می‌کند.
شاعر مجموعه شعر «جوانه‌های پاییز» ادامه داد: شاعران دیگر هم این اوزان را می‌دیده‌اند ولی کمتر جسارت آن را داشته‌اند که در آن‌ها طبع آزمایی کنند. در همان دوره که خانم بهبهانی شعر می‌گفت زنان زیادی بوده‌اند که شعر می‌گفتند اما امروز از آن‌ها حتی نامی نمانده است. باید مایه‌ای در میان باشد و این تاریخ است که تعیین می‌کند چه کسی می‌ماند و چه کسی از یادها فراموش می‌شود.
نشست بررسی شعر چهره‌های غزل معاصر، هر هفته یکشنبه از ساعت 17 در کانون ادبیات ایران با بررسی یکی از چهره‌های تأثیرگذار غزل در قرن اخیر برگزار می‌شود.
نظر شما