به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست آشنایی با نهاد کتابخانه‌های عمومی با حضور علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمد اللهیاری فومنی معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌ها، علی رمضانی، مدیرکل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نادر قدیانی، رئیس هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و جمعی از ناشران کودک و نوجوان صبح امروز (یکشنبه 18 بهمن) در انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان برگزار شد.
رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان در این مراسم به تلاش ناشران کتاب کودک نوجوان مبنی بر استفاده از شیوه‌ها و روش‌های جدید در تولید کتاب کودک اشاره کرد و گفت: به یاد دارم از اول انقلاب توجهی به حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان نمی‌شد، اما در این سال‌ها می‌بینیم وضعیت نسبت به گذشته بهتر شده و توجه بیشتری به کتاب‌های این حوزه می‌شود و این مساله برای ناشران کتاب کودک خوشحال کننده است و از سوی برخی نهادها، حمایت‌هایی صورت می‌گیرد.
نادر قدیانی ادامه داد: ارائه کتاب کودک و نوجوان در کتابخانه‌های عمومی کشور از سوی نهاد کتابخانه‌ها علاوه بر اینکه از نظر خرید کتاب کودک برای ما مهم است، می‌تواند به صورت عمومی در اختیار خانواده‌ها نیز قرار گیرد و به نوعی مطرح شود و این مساله برای ما بسیار ارزشمند است، زیرا کتاب کودک خودش نمی‌تواند جنبه تبلیغاتی داشته باشد اما ارائه آن از سوی نهاد کتابخانه‌ها در سطح کشور سبب جای گرفتن این محصول فرهنگی در بین خانواده‌ها می‌شود.
کتابدار اصلی‌ترین نقش را در نهاد کتابخانه‌ها برعهده دارد
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی، در این نشست به اتفاقات متعددی که از سال 1393 در دوره جدید مدیریت این نهاد رخ داده، اشاره کرد و گفت: ما در طول این مدت تلاش کردیم اقدامات مؤثر مختلفی را در این نهاد انجام دهیم. از جمله آن تلاش برای متحول کردن اوضاع کتابداران بود. کتابدار اصلی‌ترین نقش را در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برعهده دارد و تمام تلاش‌هایی که ناشران و نهادهای مختلف انجام می‌دهند، می‌تواند از سوی کتابداری که آشنا به امور نیست، بر باد رود. بر این اساس برای اینکه کتابداران بتوانند برخورد مناسبی با کودکان داشته باشند، تلاش کرده‌ایم از نظر شأن و هویت اجتماعی کاری کنیم که کتابداران انگیزه پیدا کنند و سر ذوق بیایند؛ از این‌رو توجه ویژه‌ای به وضع معیشتی کتابداران داشته‌ایم و حقوق و دستمزد آنها را افزایش داده‌ایم. از سویی دیگر، آنها را در خرید منابع لازم برای کتابخانه محل خدمتشان مشارکت داده‌ایم که در دو مرحله در سال 94 خرید کتاب و نشریات برای کودکان از آنها نظرخواهی کرده‌ایم. همچنین برای عموم کتابداران در نهاد دو طرح اجرا کرده‌ایم؛ نخستین طرح، آموزش مشاوره کتابداران و دومین طرح، آموزش مهارت‌های قصه‌گویی به مربیان و کتابداران است که در دو دوره ابتدایی و پیشرفته اجرا شد تا آنها بتوانند به پدران و مادران آموزش قصه‌گویی دهند.
علیرضا مختارپور در ادامه به برخی فعالیت‌هایی که در دوره جدید نهاد تغییراتی در آنها صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: یکی از این فعالیت‌ها رقابت با ناشران بود که تغییر یافت. در گذشته نهاد خودش ناشر بود و کتاب‌های مورد نیازش را تولید می‌کرد. ما در دور جدید تلاش کردیم انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان و بزرگسال را متوقف کرده و فقط کتاب‌های مورد نیاز داخلی سازمان را منتشر کنیم. همچنین در خرید کتاب از ناشران از رویه صد‌در‌صد متمرکز خودداری کردیم، زیرا خرید برای مناطق مختلف کشور با توجه به میزان محرومیت و میزان برخورداری باید براساس نیازسنجی و توجه به گزینه‌های مختلفی مانند فرهنگ، سطح سواد، تنوع قومی و، تنوع مذهبی وضع معیشتی انجام شود. موضوع دیگر ترک فعالیت‌ها و هزینه‌هایی بود که زمانی که نهاد نیازهای دیگری داشت انجام می‌شد. به عنوان مثال، امسال در نمایشگاه کتاب شرکت نکردیم و هزینه آن صرف خرید کتاب از ناشران شد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی در ادامه توضیح داد: بخش سوم کارهایی که در دور جدید در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور انجام دادیم، احیای بودجه‌ای بود که باید از سوی شهرداری‌ها به ما پرداخت می‌شد. درواقع بودجه نهاد بسیار اندک است و حتی کفاف حقوق و مزایای و آب و برق نهاد را هم نمی‌دهد. در این شرایط، قانون‌گذار به ما حق بهره‌برداری از نیم درصد درآمدهای شهرداری را داده است. البته این میزان در گذشته یک و نیم درصد بود که در حال حاضر به نیم درصد کاهش یافته است. در این شرایط از سال 1383 تا سال 93 باید 850 میلیارد ریال از درآمدهای شهرداری به نهاد کتابخانه‌ها اختصاص داده می‌شد که نشد و کمتر از 160 میلیارد ریال آن در طول این مدت پرداخت شده است. براساس پیگری‌هایی که انجام شد توانستیم ماده 64 را تصویب کنیم که براساس آن اگر نهاد در این زمینه شکایتی داشته باشد خزانه‌داری بعد از طی مراحل قانونی می‌تواند مبلغ مورد نظر را از خزانه بردارد و به نهاد اختصاص دهد که این اتفاق در سال 94 اتفاق افتاد و بالای 100 میلیارد تومان از درآمدهای شهرداری جذب کردیم و توانستیم براساس این مبلغ، بسیاری از کتابخانه‌ها را تجهیز کنیم.
کتابخوانی مانند گل‌کاری است
مختارپور در ادامه سخنانش به اهمیت ترویج کتابخوانی در جامعه اشاره کرد و گفت: اگر در جامعه میل به کتاب خواندن وجود نداشته باشد، به اهدافمان نمی‌رسیم. باید تبلیغات و فضای عمومی به سمتی رود که مردم به کتابخوانی علاقه‌مند شوند. کتابخوانی مانند گل‌کاری است. اگر گلی مانند گل یاس بکاریم بعد از مدتی بوی آن در همه جا پخش می‌شود و نیازی نیست کسی آن گل را ببیند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی، درباره طرح «نشست کتابخوان» توضیح داد: در قالب این طرح 60 نشست کتابخوانی در سطح مدارس برگزار کردیم که در قالب آن کتاب‌های مختلفی معرفی شدند. همچنین طرح دیگری با عنوان طرح ایستگاه‌های مطالعه داشتیم و به این نتیجه رسیدیم که اگر کتاب‌های مجانی به مخاطبان دهیم سبب افزایش مطالعه و جذب مردم به کتابخوانی نمی‌شود. بنابراین در ایستگاه‌های مطالعه، کتاب‌هایی را که شامل معرفی کتاب‌های دیگر برای بچه‌هاست ارائه می‌کنیم که در قالب این طرح بتوانیم به تبلیغ کتاب بپردازیم.
ایجاد 1511 کتابخانه برای کودکان در کتابخانه‌های عمومی
مدیرکل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در ادامه این نشست اظهار کرد: از ابتدای دوره مدیریت جدید در نهاد کتابخانه‌های عمومی جلسات مستمری با ناشران برای بحث و تبادل نظر و گفت‌وگوهای ظرفیتی شکل گرفته و ثمرات خوبی را هم برای نهاد و هم برای ناشران کتاب کودک در پی داشته است.
علی رمضانی نهاد را متولی تأسیس، اداره و توسعه کتابخانه‌های عمومی در کشور دانست و یادآوری کرد: در توضیح واژه عمومی باید گفت که کتابخانه عمومی، کتابخانه مدرسه و دانشگاه و حوزه علمیه نیست که فقط افراد خاصی بتوانند از آن استفاده کنند، بلکه عموم مردم می‌توانند بدون هیچ قیدی از آن استفاده کنند و سایر کتابخانه‌های خاص موظف نیستند زیرمجموعه نهاد باشند. موضوع کودک و نوجوان برای نهاد به عنوان موضوعی راهبردی و زیرساختی مطرح است و نهاد چند سالی است که به آن توجه ویژه‌ای دارد و در مجموع اهداف مطرح شده در آیین‌نامه نهاد نشان از فراهم آوردن محیط مساعدی برای همه اقشار جامعه است.
وی در ادامه سخنانش موضوع توجه نهاد به حوزه کودک و نوجوان را مطرح کرد و توضیح داد: ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی موظفیم زمینه‌های لازم را برای کتابخوان‌کردن عموم مردم در حد امکان فراهم کنیم. البته اگر این فراهم کردن شرایط و ایجاد عادت به کتابخوانی از سنین پایین مطرح باشد، سبب ادامه آن در بزرگسالی نیز خواهد شد. اگر سرمایه‌گذاری در کشور به سمت حوزه کودک و نوجوان و عادت دادن بچه‌ها به مطالعه و کتابخوانی برود می‌توان امیدوار بود نسل کتابخوانی در کشورمان داشته باشیم.
رمضانی درباره تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز گفت: در حال حاضر 3 هزار و 252 باب کتابخانه عمومی در کل کشور تحت پوشش نهاد کتابخانه‌های عمومی هستند که از این میزان 2 هزار و 317 باب از آنها کتابخانه نهادی است و زمین و نیروی انسانی و هزینه‌هایش متعلق به نهاد و یا در اختیار نهاد است. همچنین 912 باب از آن شامل کتابخانه‌های مشارکتی است که در اصل تجهیزات، نیروی انسانی و ساختمان کتابخانه متعلق به فرد دیگری است اما چون مطابق قانون باید اینگونه کتابخانه‌ها زیرمجموعه نهاد باشد به صورت مشارکتی زیرمجموعه نهاد قرار دارد و ما بخشی از هزینه‌ها و نیروی انسانی آنها را تأمین می‌کنیم، مانند کتابخانه زندان‌ها، کتابخانه شهرک‌های نظامی و بعضی از کتابخانه‌های شهرداری‌ها و برخی کتابخانه‌های استاندارد مساجد. همچنین 23 باب از این کتابخانه‌ها به صورت مستقل است و تنها ارتباطی که با نهاد دارند به صورت دریافت مجوز و ارائه خدمات است. همچنین از این میان بیش از 700 کتابخانه روستایی وجود دارد.
مدیرکل منابع نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در خصوص بخش کودک و نوجوان کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: با توجه به نیازهای خاص کودکان، تمام تلاش ما این بوده که بخش مستقلی با قفسه‌بندی، میز، صندلی، نشریات و کتاب‌های مناسب برای کودکان طراحی کنیم. بر این اساس در سال 1390 حدود 60 درصد از کتابخانه‌های عمومی دارای بخش کودک و نوجوان به صورت مستقل بود که این آمار در سال 92 به 83 درصد و در سال 93 به 97 درصد رسیده است.
رمضانی همچنین اظهار کرد: در سال 1390، 594 بخش مستقل در کتابخانه‌ها مخصوص کتابخوانی کودک و نوجوان داشتیم و امسال این تعداد به هزار و 511 بخش مستقل رسیده است. امسال فقط 62 کتابخانه داریم که براساس مشکلات مختلف اعم از کمبود فضا و امکانات، بخش مستقل کودک و نوجوان ندارند، اما کتاب‌های مربوط به این گروه سنی در مخزن آنها نگهداری می‌شود و در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
یکشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۲
نظر شما