به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آیین رونمایی مجموعه 20 جلدی «تاریخ جامع ایران» از صبح امروز 26 خرداد 1394 با حضور اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پژوهشگران و محققان حوزه تاریخ در مرکز دایرة‌المعارف اسلامی برگزار شد.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در این برنامه گفت: خیلی خوشحالم که امروز شاهد ظهور یک اثر ارزشمند در تاریخ کشورمان هستیم. البته در گذشته نیز مورخان بزرگی تاریخ ایران را قطعه قطعه نوشته‌اند اما تاکنون مجموعه‌ای که به صورت یکپارچه از ابتدای تاریخ تاکنون در اختیار تاریخ دوستان باشد نداشتیم و خوشبختانه امروز این کار انجام شده است. بنابراین من تشکر صمیمانه از کسانی دارم که طی مدتی طولانی این کار را انجام داده‌اند.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: مطالب فراوانی در این تاریخ آمده که در شرایط مختلفی مطرح شده است البته روزگاران بیان شده در این کتاب همسان نیست. رفتارها و برخورد‌ها در طول تاریخ متفاوت بوده و نیازمند تفسیر است. به هر حال ما باید از جایی شروع و این تاریخ را بررسی کنیم و هر کس بنا به مسائل مورد نظر خود بخشی را به آن اضافه کند. بنابراین اکنون نقادی‌ها و تمجیدها درباره این مجموعه کتاب اتفاق می‌افتد.

هاشمی رفسنجانی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: ما باید تاریخ جامع ایران را بخوانیم و آن را نقادی کنیم. دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی نیز باید پذیرای این نقد‌ها باشد چرا که امروز بسیاری جندی‌شاپور را نمی‌شناسند و حتی در اصل وجود آن شک دارند.

وی در ادامه به تشریح بُعدی از تاریخ که در آن اسلام و ایران به هم رسیده‌اند، پرداخت و گفت: این دوره از این نظر که اسلام و ایران با هم تعامل و همکاری داشته‌اند منحصر است. اگر چه این دو به تنهایی مرجع نبوده‌اند و یونانی‌ها، هندی‌ها و تعداد کمی از اعراب نیز در این کار سهم داشته‌اند. با وجود این باید بگویم که اسلام از ظرفیت‌های ایران بیش از هر تمدن دیگری استفاده کرده است.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ادامه با بیان این‌که تاریخ اسلام بعد از 500 سال قطع شدن وحی در جایی ظهور کرد که تمدن نیرومندی نداشت، اظهار کرد: اسلام در عربستان و در مکه و مدینه ظهور کرد و البته ظهور پیامبر منشاء برکات زیادی شد و سرنوشت آینده بشریت به دستان ایشان رقم خورد چرا که تا قیامت معلمی مانند پیامبر نخواهد آمد.

وی با اشاره به وجود مرکز «جندی‌شاپور» در دوره صدر اسلام، گفت: شاید نشانه‌هایی را بتوان در سخنان پیامبر یافت که نشان از توجه ایشان به این مرکز و علم و دانش در ایران دارد. به هر حال، بحث آزادی بشری و دانش بشری از این‌جا مطرح می‌شود چون محور اصلی اصالت پیامبر این بود که انسان بتواند پس از طی کردن مسیر بلوغ خود، اندیشه‌اش را در فضای آزاد مطرح کند.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در همین باره به حدیثی از پیامبر و امام علی (ع) اشاره کرد و افزود: به تعبیر این دو بزرگ، عقل در سینه‌ای در دل تاریخ بود که باید از زیر خاک‌ها بیرون بیاید و هم‌دوش پیامبر در اجرای رسالتش باشد.

وی ادامه داد: تعامل اسلام و ایران در جندی‌شاپور شروع شد و پس از آن به بیت‌الحکمه بغداد رسید و ایرانی‌ها توانستند مجموعه دانش‌های بسیاری را در جهان پایه‌گذاری کنند و بعد‌ها از طریق جنگ‌های صلیبی و نیز ارتباطاتی که توسط دریای مدیترانه صورت می‌گرفت، دانش به غرب راه یافت و تمدن عظیم بشری را به وجود آورد.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با بیان این‌که منطق اسلام استدلال و عقل بوده است، افزود: منطق اسلام تهاجم و جنگ نیست و در برهه‌های مختلف به صورت تاریخی گویا جلوه کرده است. تاریخ تاسیس جندی‌شاپور به دو سه قرن پس از میلاد مسیح(ع) برمی‌گردد و در مکانی مانند شوش و شوشتر ظهور یافت که از قدیم شبکه‌های آبرسانی محیر‌العقولی داشته و بهترین نقطه ایران به‌شمار می‌رفته است. ظاهرا فعالیت این مرکز تا دو سه قرن پس از اسلام ادامه داشته است و در کتاب مورخان هم به آن اشاره شده است. جندی‌شاپور مرکز پزشکان ماهری بوده که حتی گفته شده برخی آن‌ها طبیبان پیامبر هم بوده‌اند.

وی به ماجرای فتح جندی‌شاپور توسط فرماندهان صدر اسلام اشاره کرد و افزود: فرماندهان اسلام وقتی به جندی‌شاپور رسیدند با دژ‌های عظیمی مواجه شدند و پشت دوازه‌ها ایستادند تا درها گشوده شوند. گفته می‌شود در این زمان غلامی به نام مکنف، نامه‌ای به درون جندی‌شاپور فرستاد و گفت اگر درها را بگشایید در امانید. وقتی درها باز شد، فرماندهان گفتند که ما نامه امان‌نامه‌ای نفرستادیم اما از آن‌جا که بنا به گفته‌های پیامبر امت مسلمان یکی هستند و باید به گفته‌ها و قول‌ها عمل کنند پیکی به سوی خلیفه دوم در جزیرة‌العرب فرستاده شد و ماجرا را مطرح کرد. حال در نظر بگیرید که چه مدت زمان رفت و برگشت پیک طول کشید و در تمام این مدت لشگر پشت در ایستادند و وارد جندی شاپور نشدند تا در نهایت گفته شد که چون برده‌ای از لشگر ما قول داده به مردم شهر امان می‌دهیم.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: این گونه بود که مردم ساکن در جندی‌شاپور پرسیدند که این چگونه دینی است که مدت‌ها پشت درهای شرقی ایستاد تا به وعده یکی از بردگان خود عمل کند. این نشان‌دهنده تعامل بین ایران و اسلام است.

وی در پایان سخنانش گفت: متاسفانه رفتارهای افراطی موجب شد که جایگاه ما تنزل پیدا کند و امروز در برخی دانشگاه‌های خارج از کشور دانشجویان ایرانی را نمی‌پذیرند. باید بدانیم که خشکی و افراطی‌گری هیچ‌وقت جواب نمی‌دهد چرا که اسلام مجموعه‌ای از دانش و عرفان می‌خواهد.

گزارش تکمیلی این مراسم به‌زودی منتشر می‌شود.