به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجموعه بیست جلدی «تاریخ جامع ایران» که سه‌شنبه 26 خرداد ماه رونمایی خواهد شد، علاوه بر 143 نویسنده ایرانی، 25 نویسنده خارجی نیز همکاری داشته‌اند که از این بین 10 نویسنده خارجی در بخش ایران باستان (پیش از اسلام) و 15 نویسنده خارجی در بخش ایران دوره اسلامی در کنار سایر نویسندگان و مورخان فعالیت کرده‌اند.

آنتونیو پانائینو؛ تاریخ‌دان و خاورشناس ایتالیایی، کارلو جیوانو چِرِتی؛ پروفسور ایران‌شناس در دانشگاه رم، فیلیپ کِرِینْبروک؛ ایران‌شناس اهل هلند و رئیس مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه گوتینگن در آلمان، مارگارت خاچیکیان؛ تاریخ‌نگار از ارمنستان، گراتزیا جوویناتزو؛ استاد بازنشسته زبان عیلامی دانشگاه ناپل، جان شلدن؛ محقق انگلیسی، ریکا گیزلن؛ ایران شناس بلژیکی و مدیر پژوهش در مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، پی‌یر فرانچسکو کالیه‌ری؛ پژوهشگر ایتالیایی از دانشگاه بولونیا، توماسو نیولی؛ خاورشناس ایتالیایی، مَتِیو کامپارتی شرق‌شناس ایتالیایی، یوزف ویسهوفر؛ پژوهشگر و استاد تاریخ باستان در دانشگاه کیل، نویسندگان خارجی بخش ایران باستان (پیش از اسلام) مجموعه کتاب «تاریخ جامع ایران» بوده‌اند.

همچنین ویکتوریا آراکلوا؛ استاد دانشگاه ایروان ارمنستان، گئورگی سانیکیدزه؛ رئیس انستیتو خاورشناسی گرجستان، رودریگر اشمیت؛ زبان‌شناس و ایران‌شناس آلمانی، پائولا اورساتی؛ استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه ساپینتزای رُم، کلیفورد ادموند بوزورث؛ شرق‌شناس انگلیسی، آمنون شیلوآ؛ محقق سوری، عثمان غازی اوزگودنلی؛ استاد دانشگاه‌های مرمره و استانبول ترکیه، ویلم فلور؛ پژوهشگر و ایران‌شناس هلندی، آنیا پیستور حاتم؛ پژوهشگر از ترکیه، لیندا کوماروف؛ محقق و هنرشناس از موزه هنرهای لس‌آنجلس، عزیز میربابا‌یف؛ استاد دانشگاه ملی تاجیکستان، جان پری؛ تاریخدان از دانشگاه شیکاگو، پاتریک رینگنبرگ؛ پژوهشگر سوییسی، ونسا مارتین؛ پژوهشگر و استاد تاریخ معاصر خاورمیانه در موسسه پژوهشی رویال‌ هالووی دانشگاه لندن و عبدالمنان نصیرالدینف؛ محقق تاجیک در بخش ایران دوره اسلامی با پروژه «تاریخ جامع ایران» همکاری کرده‌اند.

«تاریخ جامع ایران»؛ تلفیقی از دیدگاه‌های عینی و مستند تاریخی است
 
محمود جعفری‌دهقی، سرویراستار دوره ایران باستان و از نویسندگان مجموعه «تاریخ جامع ایران»  نیز می‌گوید: این مجموعه، به عنوان یک اثر ملی، حاصل 14 سال تلاش حدود 170 تن از بزرگترین پژوهشگران و تاریخ‌نگاران ایرانی و غیر ایرانی است. این مجموعه تلفیقی از دیدگاه‌های متکی به واقعیات عینی و مستند تاریخی همراه با نگرش و تحلیل و تفسیر مورخان صاحب‌نام از واقعیت‌های تاریخی است. در واقع به قول فلاسفه، «هنر تاریخ» همین است.

وی اظهار کرد: این اثر سترگ مجموعه‌ای از وقایع و تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران از کهن‌ترین ایام تا انقراض دوران قاجار است. بدیهی است که در گذشته آثار گرانبها و ارزشمندی درباره تاریخ ایران تدوین شده که هریک از جهاتی حائز اهمیت‌ هستند. «تاریخ طبری» در تاریخ عالم از محمدبن جریر طبری و تلخیص و ترجمه آن به نام «تاریخ بلعمی» از ابوعلی بلعمی و در دوران معاصر تاریخ «ایران باستان» به‌وسیله مشیرالدوله پیرنیا و «تاریخ ایران کمبریج» که به‌وسیله گروهی از نویسندگان اروپایی تدوین شده اما هیچ‌ یک به جامعیت و کمال «تاریخ جامع ایران» نبوده است.

این استاد زبان‌های باستانی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اظهار کرد: مهمترین وجه تمایز این اثر، ملی بودن آن است. نقش پر اهمیت تاریخ‌نگاران و مؤلفان ایرانی این اثر نشان از توانایی دانشمندان ایرانی در تدوین آثار بزرگ دارد. هرچند که در تالیف این مجموعه از وجود دانشمندان سراسر جهان سود برده‌ایم.

جعفری‌دهقی درباره ویژگی دیگر این مجموعه گفت: تاریخ جامع ایران، بیشترین زوایای تاریک دوره‌های مختلف تاریخی را بررسی کرده و این بخش‌ها را در بخش تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران کاویده است.

عضو هيات علمي و دانشيار گروه فرهنگ و زبان‌هاي باستاني دانشكده ادبيات فارسي دانشگاه تهران در ادامه اظهار کرد: تدوین و تالیف تاریخ جامع ایران حاصل چهارده سال کوشش همکاران این‌جانب در مرکز دایره‌‌المعارف بزرگ اسلامی و گروه قابل توجهی از برترین پژوهشگران و دانشمندان سراسر جهان بوده است.

وی درباره برخی مجلدهای مجموعه تاریخ جامع ایران بیان کرد: پنج مجلد از این مجموعه بیست جلدی به تاریخ ایران باستان و پانزده مجلد به تاریخ ایران در دوران اسلامی اختصاص یافته است. روش کار در این بخش پنج جلدی بدین قرار بوده که تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر دوره‌ای از کهن‌ترین روزگاران تا آغاز دوران اسلامی بررسی و تحلیل شود. بنابراین، نظر بر این بوده که هریک از مجلدات این مجموعه به یکی از تحولات فوق اختصاص یابد.

سرویراستار دوره ایران باستان مجموعه «تاریخ جامع ایران» درباره دشواری‌ها و دستاوردهای این پروژه عنوان کرد: بدیهی است در انجام چنین اثر سترگی دشواری‌های بسیاری بر سر راه قرار داشت. جلب نظر نویسندگان و پیگیری در ارسال مقالات، کمبود بودجه به منظور پرداخت دستمزد مؤلفان، ویرایش و تهذیب مقالات، یکسان کردن و به کارگیری شیوه‌ای علمی در ارائه مقالات، رفع همه این دشواری‌ها و انجام چنین مجموعه عظیمی به همت ریاست محترم مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و معاون محترم پژوهشی ایشان امکان‌پذیر شد.

جعفری‌دهقی با اشاره به نتایج تالیف و تدوین مجموعه‌ای بزرگ گفت: بزرگترین دستاورد تدوین مجموعه «تاریخ جامع ایران» کسب تجربه‌ای ارزشمند و جلب یاری و همکاری بزرگترین دانشمندان ایرانی و غیر ایرانی بود که امید است بتوانیم این ذخیره گرانقدر را در تهیه و تالیف آثار دیگری از این دست به کار گیریم. آثاری نظیر «دانشنامه زبان‌ها و گویش‌های ایران» و «دانشنامه ایران باستان» که هم اکنون در دستور کار بخش ایران‌شناسی و زبان‌شناسی مرکز قرار دارد و امید است به زودی به زیور طبع آراسته شود.

مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بیش از سه دهه در زمینه تدوین و انتشار دائرةالمعارف‌های اسلامی، عمومی، تخصصی و دیگر مراجع علمی فعالیت داشته است. مجموعه 20 جلدی تاریخ جامع ایران که زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی منتشر شده، طی مراسمی سه‌شنبه 26 خرداد ماه 94، رونمایی خواهد شد.