به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین نشست«جامعه‌شناسان ایرانی و جامعه ایرانی» با سخنرانی منوچهر آشتیانی، پژوهشگر فلسفه و جامعه‌شناسی برگزار شد. وی در این نشست گفت: فارابی، فلسفه مشاء را از ارسطو اخذ و آن را ایرانیزه کرد.

وی با اشاره به این‌که شناخت مناسبات اجتماعی یکی از ابزارهای بررسی تفاوت ایران با سایر کشورهاست اظهار کرد: در این مناسبات باید الهیات جامعه را نیز بررسی کرد، این مساله ابتدا در فرهنگ غرب بود و آن را می‌توان در آثار و کتاب‌های اگوست کنت مشاهده کرد.

این پژوهشگر پیشکسوت ادامه داد: کنت در آثار خود به الهیات چنان پایبند بود که جامعه‌ای اومانیستی را تصویر کرده و خود را پیامبر آن دانسته است.

جامعه‌شناسی؛ از فلسفه تا  علم

آشتیانی در ادامه نشست «جامعه‌شناسان ایرانی و جامعه ایرانی» به فلسفه تاریخ نیز اشاره کرد. وی اظهار کرد: فلسفه تاریخ، دانشی بود که از یکصد سال پیش به وجود آمد و از آن دانشی با عنوان تاریخ و علم جامعه‌شناسی به وجود آمد؛ به‌طوری‌که دورکیم نیز در آثار خود توجه درخوری به فلسفه و جامعه‌شناسی داشته است.

آشتیانی با بیان این‌که گروه‌های مهاجر به‌طور اکولوژیکی و قومی در کنار هم و در منطقه‌ای به نام آسیا جمع شدند گفت: این قوم در این هفت هزار سال به ملیتی به نام ایرانی تبدیل شدند، باید به نکته کهن الگوها که یونگ به آن اشاره کرد، توجه کنیم. فردوسی  زمانی که مناسبات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی چندان مورد توجه نبود، به زبان فارسی تمسک جست و از آن به‌عنوان ابزاری برای توجه به کهن الگوها استفاده کرده است.

انقلاب مشزوطه و ایران متجدد

آشتیانی در ادامه این نشست خطاب به حاضران از حکومت‌های شکل گرفته در ایران سخن گفت و عنوان کرد: اگر سامانیان، طاهریان و صفاریان را جدا کینم  تنها می‌توان بارقه‌ای از حکومت مستقل را در دوره صفویه دید و پس از آن جمهوری اسلامی ایران جزو حکومت‌های مستقل در ایران به‌شمار می‌آید.

آشتیانی ادامه داد: انقلاب مشروطه، انقلابی ناتمام بود که با شکست مواجه شد. در کل باید بگویم انقلاب مشروطه، مانند مادری بود که گرفتار تولد ایران متجدد بود.

وی ادامه داد: انقلاب فرانسه از جمله انقلاب‌هایی بود که درباره آن صدها کتاب نوشته شده است.

این نویسنده  با اشاره به مناسبات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی گفت: تمامی مناسبات در هم تنیده هستند و روابط متقابل دارند.

آشتیانی به روابط انتولوژیکی بین پدیده‌ها پرداخت و اظهار کرد: ابتدا ظاهر پدیده‌ها دیده می‌شوند و در کل نیز شناخت اصلی حاصل می‌شود.

نسل اول جامعه‌شناسی تا وزیر مصدق

آشتیانی در ادامه سخنان خود درباره دوره جامعه‌شناسی و تحصیلات خود در عرصه جامعه‌شناسی گفت: ما 60 سال پیش در رشته فلسفه و علوم تربیتی وارد دانشگاه شدیم و یکی از دروسی که گذراندیم جامعه‌شناسی بود که دکتر صدیقی  آن را تدریس می‌کرد و بیشترین توجه وی هم به کتاب «تئوری جامعه‌شناسی» دورکیم بود.

وی ادامه داد: با این تفاسیر ما جزو نخستین دوره و نسل اول جامعه‌شناسی هستیم در آن  زمان هنوز غلامعباس توسلی وارد دانشکده نشده بودند.

آشتیانی با اشاره به این‌که استاد وی دکتر صدیقی، وزیر کشور دولت دکتر مصدق بوده است، اظهار کرد: دکتر صدیقی وزیر کشور دولت مصدق بود، اما یک‌بار هم در کلاس از ملی شدن و شعار دولت مصدق که «فکر ایرانی، به دست ایرانی برای ایرانی» بود سخنی نگفت.

از شاگردی هایدگر تا وبر

این نویسنده در ادامه نشست به سابقه شاگردی خود در محضر مارتین هایدگر  و آلفرد وبر اشاره کرد و ابراز داشت: آلفرد وبر برادر ماکس وبر بود. ماکس در اثنای تالیف کتاب « اخلاق پروتستانی و روحیه سرمایه‌داری» به بیماری اعصاب مبتلا شد و بعد از بیماری ریاست دانشگاه هایدلبرگ به برادر وی آلفرد سپرده شد.

دکترمنوچهر آشتیانی جامعه‌شناس ایرانی و پژوهشگر فلسفه است. او خواهرزاده نیما یوشیج و از نوادگان میرزاحسن آشتیانی است. آشتیانی در سال ۱۹۷۱ از دوره دکتری دانشگاه هایدلبرگ فارغ‌التحصیل شد. او از شاگردان مارتین هایدگر، کارل لویت و گادامر بوده‌است.

از آشتیانی تا کنون هشت کتاب به چاپ رسیده است که از آن میان می‌توان به «کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت»، «جامعه‌شناسی شناخت کارل مانهایم»، «ماکس وبر و جامعه شناسی شناخت»، «جامعه‌شناسی شناخت (مقدمات و کلیات)»، «جامعه‌شناسی شناخت ماکس شئلر» و«گفتارهایی پیرامون شناخت مناسبات اجتماعی» و «درآمدی به بحران جامعه‌شناسی جهانی معاصر» اشاره کرد.

نخستین نشست «جامعه‌شناسان ایرانی و جامعه ایرانی» با سخنرانی منوچهر آشتیانی در محل انجمن جامعه‌شناسی ایران واقع در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در بزرگراه جلال آل‌احمد برگزار شد.