
بزرگداشت اسماعيل اميني در هفدهمين «شب شاعر» برگزار شد
افشین علا: امینی حلقه اتصال بین شاعران و نحلههای مختلف ادبی محسوب میشود/ ثروت ما نفت نیست، شعر و ادبیات است
افشين علا در مراسم بزرگداشت اسماعيل اميني گفت: ميني سلوك و منشي عارفانه دارد. اميني حلقه اتصالي است بين شاعراني كه در نحلههاي مختلف با گرايشها و سليقههاي متفاوت به توليد ادبيات و فكر ميپردازند و با همنشيني با شاگردان خود نيز لذت ميبرد.
اين شاعر افزود: شعر و داستان نام ادبيات را با خود دارد و در فرهنگ ما متشكل از خصايل بهشتي و آسماني است. چرا كه حوزهاي كه ما افتخار داريم در آن قلم و قدم بزنيم به نام ادبيات مزين شده است. پاسخ اين پرسش در گنجينهاي از گذشتگانمان براي ما به يادگار مانده به طور مثال حتي در كتابي مانند «قابوسنامه» ميتوان ديد. اين كتاب درباره آداب فراواني نوشته شده و نشان ميدهد كه بزرگان چقدر به اين ظريفكاريها و شئون انساني وقوف داشتند. در همين كتاب مبحثي به نام «آداب دشمني» داريم. يعني دشمني هم آدابي دارد؛ درست همانطور كه دوستي هم آدابي دارد.
دانشگاه تهران نبض تپنده فرهنگ است
علا اضافه كرد: اينها را يك فرهيخته ميتواند دريابد و چه در گفتار و چه در سرودن بايد اين ادب رعايت شود. در فضاهاي فرهنگي سنت غلطي باب شده كه اگر من و شما اختلاف نظر داريم در صحبت يكديگر اخلال ايجاد ميكنيم، اين بيش از هر چيز به ضعف ادب و ادبياتمان در بستر فرهنگيمان بازميگردد. به عنوان مثال در دانشگاه تهران كه نبض تپنده فرهنگ است نبايد عدهاي از دانشجويان مانع سخنراني استادي شوند هر چند با مواضع او اختلاف نظر دارند. اين موضوع را چنان كه فكر نميكرديم بسياري از رسانهها بازتاب دادند و به همين شيوه باز هم باعث اخلال در ابراز يك نظر شدند. جوانان اخلال ميكنند و ما هم به پرخاشگري روي ميآوريم.
سالها پيش مانع سخنراني يادگار گرامي حضرت امام(ره) شدند
اين نويسنده ادبيات كودك و نوجوان يادآور شد: سالها پيش در حرم امام خميني(ره) مانع سخنراني يادگار گرامي حضرت امام(ره) شدند. چند روز پيش نيز شاهد بوديم كه در دانشگاه تهران مانع ابراز عقيده و نظر شخصي يكي از اصحاب رسانه و قلم شدند و با او مخالفت كردند. البته از سوي ديگر در دايره فرهنگ اگر باشيم، ادب حكم ميكند كه به عقيده ديگران احترام بگذاريم و هنگام ابراز عقيده خود به كسي هم اهانت نكنيم.
وي توضيح داد: دشمني هم آدابي دارد. اين خصايل در وجود دوست و برادرمان اسماعيل اميني هميشه زبانزد بوده و هست. اميني سلوك و منشي عارفانه دارد. اميني حلقه اتصالي است بين شاعراني كه در نحلههاي مختلف با گرايشها و سليقههاي متفاوت به توليد ادبيات و فكر ميپردازند و با همنشيني با شاگردان خود نيز لذت ميبرد.
ادبيات ثروت ماست نه نفت
علا گفت: ثروت ما نفت نيست، شعر و ادبيات ثروت اصلي ماست. هيچ كشوري در عرصه شعر و ادبيات اينقدر چهره ندارد. شاعران خوبي در عصر معاصر داشتيم اما شاعراني كه مانند قيصر امينپور هم واقعاً شاعر باشند و هم ادبيات خوبي داشته باشند كم دارم. در توصيف چنان شاعراني نيز لاجرم بايد به گنجينههاي ادبيات پناه ببرد. اميني با آن خضوع و خشوع و دانش فراواني كه دارد، با آن سعه صدر و اشعار دلنشينش گوشه چشمي به طنز دارد. يكي از وظايف بزرگان نگاه طنزآميز است. حتي بزرگي مانند امام راحل كه در سالهاي حكومتش مورد هجوم بيگانگان، درگير با جنگ تحميلي و مقابله با گروهكهاي داخلي بود، به گوهر طنز آراسته بود. وقتي فهميدم كه اسماعيل اميني كتاب طنزهاي امام(ره) را نوشتهاند خوشحال شدم.
وي افزود: نگاه طنزآميز حضرت امام(ره) به مسايل سياسي و اجتماعي منحصر به فرد و درخشان بود.
علا سپس شعري براي حماسه 20 ميليوني اربعين سرود كه چنين آغاز ميشد:
«چند ميلون تن خروشان اي تن بي سر چه كردي
هر طرف چون چشمه جوشان اي تن بي سر چه كردي
چند ميليون زائران هم جمله با پاي پياده
با چنين سيلي خروشان اي تن بيجان چه كردي
تشنه اين خم هزار و چهارصد سالند مردم
قرنها با ميفروشان اي تن بي سر چه كردي
اربعين تا اربعين در حسرت رخت سياه...»
حسين اسرافيلي نيز در سخناني كوتاه درباره اميني گفت: از ابعاد مختلف ميتوان به كارنامه فعاليتهاي اميني پرداخت. وجود ايشان در شوراي شعر صدا و سيما و توليد ترانه بسيار فاخر و ارجمند بود. بسياري از ترانههاي او با صداي خوانندگان توانمند ما اجرا شد و در مجموع آثار او راهگشا و راهنماي كساني است كه در حوزههاي مختلف قلم ميزنند.
محمدرضا زائري نيز در اين نشست به آيهاي اشاره كرد و گفت: آنچه ميماند همين دوستيهاست و پيامبر اعظم نيز مسلمانان را به دوستي توصيه كرده است. كامران شرفشاهي بخشهايي از شعرهاي اميني را خواند و دو فيلم نيز با موضوع زندگي و آثار اسماعيل اميني پخش شد.
قرايي اشاره كرد كه اسماعيل اميني نيز مانند قيصر امينپور وقتي پيشوند «دكتر» را در ابتداي پوستر بزرگداشت خود ديد به ما گفت كه آن پيشوند را پاك كنيم و ما هم چنين كرديم.
محمود پيشدست نیز به نقدي از اسماعيل اميني اشاره كرد كه بر آثار او نوشته است و شعري به تركي با اين مضمون كه «تو از نظر سن و سال هم سن پسر من هستي اما در ادبيات استاد مني» براي حضار قرائت كرد.
رابطه متضاد دانشگاه و نوطلبي
شهرام شكيبا نيز در ادامه اين نشست گفت: دانشگاه عصيان دانشجويان و شور نوگرايانه را از آنها ميگيرد و در ازايش آنها را چارچوبمند ميكند. دستكم در دوران ما كه چنين بود. البته عجيب بود كه يك آكادميسين بتواند شعر هم بگويد و اسماعيل اميني چنين است. امروز كساني مانند اميني در دانشگاه تدريس ميكنند كه هم ذوق شاعرانه دارند و شعر مينويسند و هم به بحثهاي روز احاطه دارد. طنز اميني نيز معقول و نه هيجانزده نوشته ميشود. طنزهاي او شبيه به هيچكس نيست و شبيه به خودش است.
بزرگداشت اسماعيل اميني عصر امروز در هفدهمين شب شاعر در سازمان هنري رسانهاي اوج برگزار شد. در این نشست شاعران و اهالی فرهنگ چون عليرضا قزوه، محمدرضا زائري، ناصر فيض، عباسعلي براتيپور، شهرام شكيبا، كامران شرفشاهي، اكبر خليلي، حسين اسرافيلي، محمدعلي گوديني، قادر طراوتپور، كمال شفيعي، عبدالجواد موسوي، محمود دستپيش، علي داودي، علي محمد مؤدب، محمدرضا سهرابينژاد، وحيد سمناني، محمود عبدالحسيني، حامد محقق، حسين قرايي حضور داشتند.
نظر شما