چرا جای برخی مشاهیر ادبیات معاصر در کتابهای فارسی مدارس خالی است؟/8
سیروس نیرو: وجود آثار شاخص ادبیات معاصر، بخش لازم کتابهای درسی است/ ماجرای دهشاهی که از پیشنماز امامزاده صالح میگرفتم
سیروس نیرو، شاعر و تنها شاگرد زنده نیما بر این باور است که ایرانیها از بدو تولد نگاه سیاسی دارند و بخش قابل توجهی از ادبیات کشور ما دارای تاریخ مصرف است از اینرو در کتابهای ادبیات مدارس نیز این قبیل آثار دارای نمود چندانی نیستند.
مؤلف کتاب «اشعار نیما» افزود: اگر بخواهیم در این مورد قضاوت درستی داشته باشیم، حتی بخشی از شعرهای شاملو نیز که سیاسی نوشته شده، از یاد خواهد رفت. کسرایی و دیگران نیز در برههای شعر سیاسی گفتند اما این آثار فراموش شدند.
این شاعر اضافه کرد: به گمانم درخشانترین آثار نویسندگان و شاعران پیشرو ایران باید در کتابهای درسی وجود داشته باشد. چنانچه در دهههای قبل نیز چنین بود. معتقدم درخشانترین سرودههای نیما، اخوان و فریدون توللی باید در کتابهای ادبیات چاپ شوند.
وی توضیح داد: ادبیات پیشرو هر کشور و سرزمینی با دیگر کشورها متفاوت است؛ چرا که مدرنیسم و نوآوری در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوتهای بارزی دارد. «خشم و هیاهوی» ویلیام فاکنر اثری مدرن و امروزی است، اما در عین حال با «صد سال تنهایی» گابریل گارسیا مارکز زمین تا آسمان فرق دارد یا رمان «کوری» ژوزه ساراماگو، برنده جایزه نوبل ادبیات، گوهرش با هر دو این آثار متفاوت است؛ چرا که هر سرزمینی فرهنگ خودش را دارد.
نیرو گفت: البته برخی کشورها دارای ادبیات پیشرو نیستند یا آثار نویسندگان و شاعران پیشگامشان تأثیر و نفوذ چندانی حتی بر روشنفکرانشان ندارند.
وی به بیان خاطرهای از دوران تحصیلش پرداخت و یادآور شد: آن زمان که من به مدرسه میرفتم نه میدانستم شعر چیست و نه ادبیات بلد بودم. پدرم ژاندارم بود اما کتابهای آن دوره برای بچهای که میخواست شاعر شود و در مسیر ادبیات گام بردارد، مؤثر بود. یادم است که شعری را با این مطلع حفظ میکردیم: «خرکی را به عروسی خواندن/خر بخندید و شد از قهقهه سست» یا «جدا شد یکی چشمه از کوهسار/به ره گشت ناگه به سنگی دچار».
نیرو ادامه داد: وقتی کلاس چهارم ابتدایی بودم، پیشنماز امامزاده صالح با پدرم دوست بود و به منزل ما میآمد. وقتی شعرها را برایش از حفظ میخواندم، 10 شاهی به من میداد. در یکی از شعرها واژهای بود که معنی آن را بلد نبودم. او به من گفت وقتی شعری میخوانی باید معنیاش را هم بلد باشی. در واقع درسهای ادبیات همان دوره به ما کمک میکرد و انگیزه مطالعه را در بچهای که ذوق ادبیات داشت، همواره فروزان نگه میداشت.
سیروس نیرو متولد 1309 است. او نخستین مجموعه شعر خود را در سال 1334 با عنوان «سحر» به چاپ رساند. از دیگر آثار او باید به «شاهکارهای شعر معاصر»(1337)، «جاده»(1350)، «بهار از پنجره»(1356)، «از کودتا تا انقلاب»(1358)، «گنج مراد»(تفسیر غزل های حافظ 1362) و «با تهاجم باد»(1367) اشاره کرد.
پیشینه این پرونده در خبرگزاری کتاب
گفتوگوی اسماعیل امینی مهدی غبرایی ابوتراب خسروی محمدهاشم اکبریانی جواد مجابی نعمت الله سلیمانی و مشیت علایی را در این باره بخوانید.
نظر شما